Son zamanlarda özellikle kızılötesi saunalar, performans, detoks ve refah arttırıcı etkisiyle küresel bir popülerite kazanmıştır. İskandinav gibi bazı toplumlarda daha fazla ön plana çıkan sauna kültürü, her geçen gün popüleritesini gittikçe artırmaktadır.
Peki; her geçen gün bilinirliği artan saunalar gerçekten lensa edildiği gibi sağlığa faydalı mıdır?
Bu yazıda, merak edenler için saunanın genel sağlık faydalarının ne olduğu, güvenli olup olmadığı ve etkili şekilde kullanımı ile ilgili ipuçları bulunmaktadır.
Saunanın Sağlık Açısından Faydaları
Detoks’u Geliştirir
Deri, detoksifikasyon için çok önemlidir ve ana mekanizma olarak terleme yapmaktadır. Yüksek seviyelerde matele maruz kalanların teri içindeki arsenik seviyeleri, maruz kalmayanlardan yedi kat daha fazladır. Benzer şekilde terleme, cıva detoksifikasyon mekanizmalarından biridir. Yapılan bir çalışmada, metamfetamine maruz kalanların düzenli sauna kullanımından sonra daha az semptomlar gösterdiği tespit edilmiştir. Çünkü saunaya giren kişiler ter-detoks yollarını düzenli olarak geliştirirler ve 2L / saat kadar ter üretebilirler.
Ömür ve Kalp Sağlığını Destekler
42-60 yaşları arasındaki 2.315 Fin erkeği üzerinde yapılan bir çalışmada, düzenli sauna kullanımının önemli ölçüde azalmış kalp hastalığı oranları ve tüm nedenlerden ölme riski daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Haftada 4-7 kez saunaya giren kişiler, saunayı haftada bir kez kullananlara göre % 48 daha düşük ölümcül kalp hastalığı veya kalp krizi riski taşımaktadırlar. Klinik çalışmaların gözden geçirilmesi, saunanın kalp kası kasılmalarını iyileştirerek, arteriyel sertliği ve kan lipitlerini azalttığı ve kan basıncını düşürerek kalp sağlığını önlemede fayda sağlayabileceğini düşündürmektedir.
Yapılan araştırmalarda, ısı stresine 2 saatten fazla maruz kalmayan solucanlar daha uzun ömürlülük göstermiştir. Isı stresi, solucanları yaşa bağlı kırılganlıklara karşı koruduğu ortaya çıkmıştır. Çünkü ısı stresi sırasında üretilen ısı şoku proteinleri, temel hücresel bakım için önemlidir. (örneğin sağlıksız proteinlerin zararlı birikimlerinin önlenmesinde) Tekrar tekrar ısı stresine maruz kalan sinekler, daha yüksek ısı şokunda protein seviyeleri ile ilişkili olarak yaşam süresinde önemli bir artışa sahiptir. Hafif ısı stres faktörlerine maruz kalan mayalar ise daha uzun yaşamışlardır.(muhtemelen RAS genlerine bağlı olarak) Isı stresi, protein hasarını azaltan ve antioksidan aktivitenin yanı sıra onarım ve degradasyon süreçlerini ( otofaji ) artıran hormetik bir yanıt olarak işlev görmektedir.
İyileşmeye Yardımcı Olur
Sauna kullanımı, büyüme ve iyileşme için hayati bir hormon olan IGF-1’i artırabilir. Yapılan bir çalışmada sauna kullanımı sırasında IGF-1’de % 142 artış bulunmuştur. Yapılan bir başka çalışmada büyüme hormonunda 212 derece F’de 15 dakikalık iki seans ile beş kat artış saptanmıştır. Saunalar kan akışını iyileştirebilir, böylece iyileşme için onlara ihtiyaç duyan bölgelere daha fazla besin sağlayabilir. 28 denekte, bilek aktivitelerinden önce sauna kullanımı bilekte kas fonksiyonunu iyileştirmiştir. Uzak kızılötesi saunaların, maksimum dayanıklılık performansından sonra nöromüsküler sisteme ve sporcuların iyileşmesine fayda sağladığı gösterilmiştir. Çalışmalar, 41C veya daha fazla sıcaklıkta sauna kullanımının kas kaybı riskini azaltabileceğini göstermiştir. Aynı zamanda bir iyileşme döneminden sonra egzersize döndüğünde ortaya çıkan oksidatif stresi de en aza indirebilir.
Ruh Halini İyileştirir ve Stresi Giderir
Sauna kullanımı kandaki beta- endorfinleri artırabilir ve öfori hissine yol açabilir. Tüm vücut ısısı tedavisinin de bu mekanizma ile kanser hastalarında depresyon belirtilerini iyileştirdiği belirlenmiştir. Uzun bir sauna seansı, söz dizimsel veya uyarlanabilir strese neden olabilir. Sonuç olarak bakıldığında vücut disfori hissi yaratan dinorfin adı verilen bir opioid salgılar. Telafi etmek için beyin daha sonra beta-endorfin gibi öforik hormonların üretimini arttırır. Bu değişiklikler yarı kalıcıdır ve sauna seanslarının ötesindedir.
Sauna kullanımı BDNF hormonunu (beyin kaynaklı nörotrofik faktör) arttırmaktadır. Çalışmalar düşük BDNF düzeylerinin anksiyete ve depresyonda rol oynadığını göstermiştir. Düzenli sauna kullanımı, kortizol ve ACTH düzeylerini düşürerek yararlı bir anti-stres stratejisi olabilir, ancak daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Fiziksel Performansı Artırabilir
Dayanıklılık egzersizinden sonra artan vücut ısısı, kişinin zorlanmasına neden olabilir ve sonuç olarak performansı düşürebilir. Düzenli sauna kullanımı, vücudun artan sıcaklıklarda en iyi şekilde çalışmasını sağlarken soğutma mekanizmalarını da geliştirebilir. Bu teknik hipertermik şartlandırma olarak adlandırılır ve sıcak iklimlerde yapılan olaylar için çok yararlı olabilir. Isı tedavisi kalbin kan pompalama yeteneğini arttırır. Bu, aynı miktarda çalışmanın daha az kalp atışı ve dolayısıyla daha az enerji ile yapılabileceği anlamına gelmektedir. Yapılan bir ön araştırmaya göre, sauna kullanımı kaslara kan akışını iyileştirir ve daha fazla kan akışı daha fazla glikoz ve oksijene eşittir. Bu, egzersizler sırasında daha az glikojen tükenmesine neden olmaktadır. 8 katılımcıdan oluşan küçük bir çalışmada, sauna kullanımının glikojen tükenmesini% 40-50 oranında azalttığını bulmuştur.
Düzenli sauna kullanımı kırmızı kan hücresi sayısını artırabilir, bu da egzersiz sırasında vücudun etrafında daha fazla oksijen taşınabileceği anlamına gelmektedir. Antrenman yaptıktan sonra yarım saat boyunca haftada iki kez sauna kullanan kişiler, diğer kişilere göre ortalama % 32 daha uzun süre koşabilmişlerdir.
Ağrıyı Azaltmaya Yardımcı Olur
Sauna kullanımı noradrenalin, adrenalin, kortizol ve IGF-1 gibi anti-enflamatuar hormonların salınımını artırarak ağrıyı hafifletebilir. Yapılan bir çalışmada, sauna kullanımı, diğer tedavilerle kümelendiğinde, romatoid artrit tedavisini desteklemiştir. Saunalar, doğal ağrı kesici görevi gören endorfinlerin, opioid benzeri kimyasalların salınmasına neden olabilir. 44 kadında sauna tedavisi fibromiyaljiden kaynaklanan ağrıyı azaltmada etkili olmuştur.
Sauna faydalarının birçoğu hemen ortaya çıkmıştır ve muhtemelen tendonlar ve fasya gibi kollajen dokularından dolayı artan sıcaklıklara maruz kaldıklarında daha esnek hale gelmektedirler. Bununla birlikte, faydaların birçoğu tedaviden aylar sonra bile devam etmiştir. Düzenli sauna kullanımı, 37 kişilik bir çalışmada kronik baş ağrılarını yönetmek için etkili bir araç olduğu tespit edilmiştir.
Cilt Sağlığına Faydaları Olur
Yapılan bir çalışma, düzenli Fin saunası kullanımının cilt sağlığı, özellikle yüzey pH’ı ve hidrasyonu üzerinde olumlu bir etkisi olduğunu göstermiştir. Aynı çalışmada, sauna kullanımı katılımcıların alın bölgelerinde daha az yağ birikmesi ile sonuçlanmıştır. Bu nedenle sauna yağlı, akneye meyilli ciltler için iyi olabilir. Daha önce açıklandığı gibi sauna, cilt detoksifikasyonunun önemli bir yolu olan terlemeyi büyük ölçüde uyarmaktadır.
Kronik Yorgunluk Sendromunun Azaltılmasında Yardımcı Olur
10 CFS hastası üzerinde yapılan bir çalışmada, tedaviden sonra yorgunluğu azalttığı ve tekrarlanan kızılötesi sauna terapisinden (60 derece C / 140 derece F) sonra herhangi bir yan etki görülmediği tespit edilmiştir. İki vakanın klinik deneyimine göre, günlük kızılötesi sauna seansları (15-25 gün boyunca 60 derece C, 140 F,) kronik yorgunluk sendromu (yorgunluk, ağrı, uyku bozukluğu ve düşük dereceli ateş) semptomlarını önemli ölçüde iyileştirmiştir. Fakat saunanın kronik yorgunluk sendromu için güvenliğini ve etkinliğini araştırmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Zihinsel Performansı Artırabilir
Çalışmalar, sauna kullanımının, odak ve dikkat süresini artıran bir hormon olan norepinefrin düzeylerini önemli ölçüde artırdığını bulmuştur. Isı stresi aynı zamanda nörojenezi (yeni beyin hücrelerinin büyümesini) teşvik eden, öğrenmeyi ve uzun süreli belleği destekleyen BDNF’yi de arttırmaktadır. Yine de, hiçbir çalışma saunanın zihinsel performans üzerindeki etkilerini değerlendirmemiştir.
Bağışıklık Sistemini Dengeleyebilir
Bir grup Japon araştırma yazarı, ağız kuruluğu ve gözlere neden olan otoimmün bir durum olan “Sjögren sendromu için termal tedavinin kayda değer etkinliğini” bildirmiştir. Bununla birlikte, bu çalışma herhangi bir çalışma detayını ortaya koymamaktadır. Yapılan bir deneyde, bilim adamları tüm vücut ısısı tedavisine maruz kalan sıçanların otoimmün kalp iltihabından önemli ölçüde daha az etkilendiğini gözlemlemişlerdir.
Sosyal Etkileşimi Teşvik Edebilir
Sosyologlar sosyal ilişkiler ve sağlık sonuçları arasında bir bağlantı kurmuşlardır. Kanıtlar, sosyal ilişkilerin zihinsel sağlığı, fiziksel sağlığı, sağlıklı alışkanlıkları ve mortalite riskini etkilediğini göstermektedir. Yoğun, iş odaklı bir dünyada sosyalleşmek için yeterli zaman bulmak zordur. Saunalar, insanların bu yazıda listelenen tüm diğer olumlu etkileri elde ederken aynı zamanda birbirleri ile etkileşime girebileceği ve sosyalleşebileceği bir alan sağlamaktadır.
Kilo Vermeye Yardımcı Olabilir
Sauna hizmeti sunan tesisler saunayı genellikle kilo vermek için iyi bir yol olarak önermektedirler. Sauna banyosu daha fazla kalori yakmaya yardımcı olsa da, gözlenen kilo azalması çoğunlukla terleme nedeniyle su kaybından kaynaklanmaktadır. Sauna seanslarından sonra ortaya çıkan artmış ısı şoku proteinleri, hayvanlarda yağ kütlesini azaltabilir. Saunanın kilo kontrolü üzerindeki uzun vadeli etkilerini belirlemek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Kızılötesi Sauna
Geleneksel ve Kızılötesi Saunalar Arasındaki Fark
Geleneksel saunalar havayı 150 ila 185 ° F arasında ısıtmak için sıcak kayalar veya ısıtma elemanları kullanır, bu da saunadaki kişiyi ısıtmaktadır. Diğer taraftan, kızılötesi saunalar havayı bu kadar yüksek sıcaklıklara ısıtmadan önce kullanıcıyı doğrudan ısıtmak için görünür olmayan ışık kullanırlar. IR saunalar, daha fazla terlemeye neden olan daha derin penetrasyonları (genellikle 2-6 inç) nedeniyle detokslama için normal saunalardan daha iyi olarak lanse edilirler.
Sauna Riskleri ve Önlemleri
Normal aralıklarla kullanılan sauna banyoları genel nüfus için güvenli ve yararlı olsa da, dikkate alınması gereken bazı önemli hususlar vardır. Uzun süreli terleme dehidrasyona neden olabilir, bu nedenle sauna seansları sırasında yeterli su içmek önemlidir. Bu özellikle saunadan su kaybına daha yatkın görünen aşırı kilolu insanlar için önemlidir. Hijyenik olmayan spa ve saunalar mikrobiyal kontaminasyon kaynakları olabilir. Bağışıklık tehlikeye girerse, sauna kullanmadan önce uzman bir doktora danışılması tavsiye edilmektedir. Ev saunalarını kullanmak bu riski önlemeye yardımcı olabilir.
Klinik çalışmaların gözden geçirilmesi, hafif ve stabil kalp hastalığı formları olan hastalar için ılımlı sauna banyolarının güvenli ve yararlı olduğunu göstermektedir. Diğer taraftan, şiddetli ve kontrolsüz formları olan kişiler bundan kaçınmalıdır. Kalp hastalığı olan kişiler, saunayı kullanıp kullanmayacağı konusunda doktoruna danışmalılardır. Bunun yanında elbette, sauna banyolarından önce ve sonra alkol almaktan kaçınılmalıdır. Bu kombinasyonun ciddi yan etkileri olabilir ve hatta kalp yetmezliğine yol açabilir. Ayrıca sauna seanslarından sonra soğuk duşlar almaktan ve aniden soğuk havaya çıkmaktan kaçınılmalıdır çünkü bu durum, hassas bireylerde kalpte ve nefes hızında tehlikeli değişikliklere yol açabilir.
amjmed.com
