Doğurganlık ve diyet… Bu ikili arasındaki ilişki her dönem çok yakından incelenmiş, doğurganlığı artırdığı düşünülen besinlere süper besinler denmiştir. Süper gıdalar, genel olarak sağlık açısından son derece yararlı olan, en konsantre ve en sağlıklı formdaki besin değerlerine sahip olan gıdalara verilen isimdir.
Peki, bazı yiyecekleri tüketmek, doğurganlığı artırabilir mi? Araştırmacılar sağlıksız beslenme alışkanlıklarının doğurganlığa zarar verebileceğine ve kilonun doğurganlığı etkilediğine dair güçlü kanıtlar elde etmişlerdir. Ayrıca hem düşük hem de aşırı kilolu olmak kısırlığa neden olabilmektedir. Fakat bunun yanında doğurganlığı artıran besinlerin kısırlığı tedavi edebileceği düşüncesi yanlış bir düşüncesidir, yanılgılara sebep olabilir, çünkü bu besinler kısırlığı iyileştiremezler.
Bazı Besinler Doğurganlığı Nasıl Artırır?
Bazı besinler üreme sisteminde hayati bir rol oynamaktadır ve bu rol bu besinleri tüketmek için önemli bir sebeptir. Besin değeri yüksek gıdalar tüketmek genellikle konsantre olan takviyelerden çok daha sağlıklıdır. Mesela Folik asit doktorların çoğu hamile kalmaya çalışan kadına almalarını tavsiye ettiği bir takviyedir.
Doğurganlığı artıran birçok gıdanın, diyete eklenmesi için gerçekti önemli bir neden vardır; o da önemli besinler olmalarıdır ve bazı araştırmalar belirli gıdaları doğurganlık sağlığına bağlamıştır. Kişilerin yediklerinin doğurganlıkla nasıl ilişkili olduğunu araştıran çalışmalar yapılmıştır ve yapılmaya devam edilmektedir.
Genel olarak bakıldığında, sağlıklı beslenmenin genel sağlığı geliştirdiği bilinmektedir ve bu sağlıklı besinler bazen doğurganlığı koruyabilmektedir. Fakat bu beslenme alışkanlıklarını tutarlı ve bilinçli olarak yürütmek şarttır. Mesela kişi bütün gün hamburger ve patates kızartması yiyorsa, ardından hamburger ve patates kızartmasına karşı koymak için biraz greyfurt suyu tüketiyorsa bu kişiye yardımcı olmayacaktır. Bunun yanında, mümkün olduğunca besin açısından zengin yiyecekler çok tüketilmeye çalışırsa bunların faydası daha çok olacaktır, çünkü doğurganlığı çok iyi koruyabilmekte ve hatta artırabilmektedirler. Özellikle diyette yer alan sağlıksız yiyecekler yerine sağlıklı olan besinleri tercih ediliyorsa ve kişi ideal kilosunu koruyorsa bu daha da etkili bilir.
Bu yazımızda doğurganlığı artıcı yiyeceklerinden bazıları hakkında bilgiler bulunmaktadır.
Anne Olma(Hamile Kalma) Şansını Artıran Yiyecekler
Ay çekirdeği ve Ayçiçeği Tohumu Yağı
Ayçiçeğinin tohumları mükemmel E vitamini kaynağıdır ve yapılan araştırmalar E vitamini takviyesinin erkek doğurganlığını arttırdığı göstermiştir. E vitamininin spesifik olarak, sperm hareketliliğini arttırdığı, sperm sayılarını iyileştirdiği ve DNA fragmantasyonunu iyileştirdiği tespit edilmiştir. Ayçiçekleri aynı zamanda diğer doğurganlık dostu besin maddeleri açısından da zengin bir kaynaktır ve günlük olarak alınması önerilen besin miktarlarının büyük bir bölümünü içermektedir. Ayçiçeğinin içinde günlük olarak alınması gereken vitaminlerden şu kadarı bulunmaktadır:
- Önerilen günlük E vitamini değerinin % 49’u
- Günlük folat ihtiyaçlarının % 16’sı
- Günlük önerilen selenyum değerinin % 31’i
- Günlük önerilen çinko değerinin % 10’u
Bununla birlikte ayçiçeği tohumları omega 3 ve 6 asitleri için iyi bir kaynaktır. Daha fazla ayçiçeği tohumu yemenin bazı yolları bulunmaktadır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
- Ayçiçeği tohumlarını kruton yerine salataya koymak
- Fıstık ezmesi yerine ayçiçeği tohumu yağı kullanmak
- Bir protein kaynağı olarak ayçiçeği çekirdeği tereyağını kullanmak
Somon
Somon sağlıklı yağlardan daha fazla almak için iyi bir seçimdir. Hamilelik boyunca fetal gelişimi artıran bir sürü protein ve değerli omega-3 içermektedir. Erkeklerin ayrıca semen seviyelerini yükselten ve genel sağlığını artıran iki bileşen olan D ve selenyumu almak için somon tüketmeleri tavsiye edilmektedir. Bunun yanında çok fazla tüketilirse hamileliğe zararlı olabilecek cıva varlığını azaltmak için doğadan yakalanmış somon satın almak ve somon tüketimini haftada bir veya iki kez ile sınırlandırmak en sağlıklısıdır.
Fasulye ve Mercimek
Herkes fasulye ve mercimek lifinin yüksek olduğunu bilir, ancak aynı zamanda yumurtlamayı oldukça iyileştirebilen protein bakımından da zengindir. Yapılan çalışmalar, proteinlerini hayvansal ürünler yerine bitki bazlı kaynaklardan alan kadınların aylık döngülerini takip etmede daha başarılı olacağını göstermiştir. Ayrıca, her iki bakliyat da gebe kalmaya ve embriyoların sağlıklı gelişmesine yardımcı olan hayati bileşen folik asit bir kaynağıdır.
Taze Greyfurt ve Portakal Suyu
Taze sıkılmış greyfurt ve portakal suyu, semen sağlığını iyileştirebilecek poliamin ve putresinin açısından çok zengindirler. Putrescine yumurta sağlığını da iyileştirebilmektedir. Yapılan bir çalışmada, yaşlı dişi sıçanlara, yumurtlamadan hemen önce ve o zamana kadar putresin bakımından zengin su verilmiştir. Yumurtlanmış olan yumurtalardaki kromozomal kusurların oranı yüzde 50’den fazla azaldığı gözlemlenmiştir. Putresin, hem yumurta hem de sperm hücrelerinin kromozomal bütünlüklerini korumalarına yardımcı olmaktadır. Bu meyve sularının alınması C vitamini artışına da yardımcı olmaktadır ve düşük C vitamini seviyeleri kadın hormonal dengesini olumsuz etkilemektedir. Diyet de daha fazla potakal veya greyfurt suyu almanın bazı yolları vardır ve bunlar aşağıdaki gibidir:
- Portakal veya greyfurt suyu baz alınarak smoothies yapmak
- Salatalara greyfurt veya portakal dilimleri eklemek
- Evde portakal suyu sıkmak
Bununla birlikte greyfurt suyunun bazı ilaçların etkilerini, bazı durumlarda tehlikeli seviyelere çıkarabileceği göz önünde tutulmalı, miktarına ve etkileşimde olabileceği ilaçlara dikkat edilmelidir.
Kuşkonmaz
Güçlü aromaya rağmen, kuşkonmaz hamile kalmaya çalışanlar için inanılmaz faydalara sahip bir süper gıdadır. Çalışmalar, bir bardak haşlanmış kuşkonmaz yemenin kişiye günlük önerilen folik asit değerinin% 60’ından fazlasını sağlayacağını, günlük K vitamini değerini yerine getireceğini ve üreme sağlığını A, C ve B vitaminlerinin % 20’sinden daha fazla ile güçlendireceğini göstermektedir. Kuşkonmaz alındığında önemli miktarda çinko ve selenyum da tüketilmektedir, bu nedenle erkekler mümkün olduğunca bu sebzeyi yemeye başlamalıdırlar.
Peynir
Kaşar, parmesan ve manchego gibi olgun peynirler poliamin bakımından zengindirler. Poliaminler bitki ve hayvansal ürünlerde bulunan proteinlerdir ve ayrıca insanlarda doğal olarak meydana gelmektedir. Araştırmalar, poliaminlerin üreme sisteminde önemli bir rol oynayabileceğini tespit etmişlerdir. Peynir, sperm sağlığında rol oynayabilen poliamin ve putresi açısından özellikle zengindir ve putresinin özellikle 35 yaş ve üstü kadınlarda yumurta sağlığını iyileştirdiği düşünülmektedir. Ayrıca diyete peynir eklerken porsiyon kontrolüne dikkat edilmelidir çünkü küçük bir dilim peynir bile çok miktarda kalori ve doymuş yağ içerebilmektedir.
Avokado
Avakado, kalorileri değeri yüksek olmasına rağmen, bol miktarda K vitamini ve potasyum içermektedir. K vitamini vücuda giren diğer gıdalardan ve besinlerden gelen besinleri işlemeye yardımcı olurken, potasyum kan basıncını düzenlemeye yardımcı olur. Dikkate alınması gereken başka bir husus, avokadoların, hamileliğin erken aşamalarında çok önemli olan tonlarca diyet lifi ve folik asit sunan tekli doymamış yağlardan (sağlıklı yağlar) oluşmasıdır.
Yumurta Sarısı
Çoğu insan, kalorileri azaltmak için yumurta sarısını yemez, ancak tüketilmesi B vitamini ve temel omega-3’lerle almayı sağlar. Folik asit hamilelik sırasında kırmızı kan hücrelerinin oluşmasına yardımcı olan ve embriyonun tutması için nihai koşulları sağlayan B-kompleksi bir vitamindir. Omega-3’ler embriyo sağlığını da artıracak ve gebe kaldıktan sonra gelişimini sürdürmeye yardımcı olacaktır.
Tam Yağlı Yoğurt ve Dondurma
Tam yağlı süt ürünleri, tam yağlı süt, tam yağlı yoğurt, dondurma, krem peynir ve diğer peynirler gibi süt ürünleri de doğurganlığı arttırmaktadır. Bir Harvard araştırması, tam yağlı süt ürünleri yiyen kadınların yumurtlama problemleri yaşamalarının, esas olarak az yağlı süt ürünleri yiyen kadınlardan daha az olduğunu bulmuştur. Bu çalışmada az yağlı süt ürünleri yağsız veya az yağlı süt, şerbet, yoğurt ve süzme peyniri kullanılmıştır. Tam yağlı ürünler arasında tam yağlı süt, dondurma, krem peynir ve diğer peynirler bulunmaktadır. Diyete tam yağlı bir süt eklemenin en kolay yolu, az yağlı süt yerine tam yağlı sütlere geçmektir. Ya da yoğurt türü olarak, az yağlı çeşitler yerine tam yağlı yoğurtlar tüketilmelidir. Ara sıra tam yağlı dondurma tüketmek faydalarından yararlanmak için iyi bir seçim olabilirken, diyetteki ekstra kalorilerin de dikkate alındığından emin olmak gerekir. Dondurmaya tüketimi, haftada bir ila iki porsiyonla sınırlanmalıdır. Aynı zamanda aşırı kilonun doğurganlığı olumsuz etkileyebileceği unutulmamalı, bu yüzden yiyecek tüketime dikkat edilmelidir.
Ceviz
Ceviz beyin sağlığı açısından çok önemli bir gıdadır. Vücudun beyin fonksiyonlarını sağlıklı sürdürmesine ve hormonları düzenlemesine yardımcı olan omega-3 ve omega-6’larla doludur. Araştırmalar ayrıca düzenli olarak ceviz yiyen erkeklerin daha iyi bir hareketlilik, miktar ve morfoloji ile sonuçlanan semen sağlığını geliştireceğini göstermektedir.
İnek Karaciğeri
İnek karaciğeri, üreme sağlığı için hayati önem taşıyan birçok besin maddesi açısından zengin bir besindir. Bir porsiyon yani 68 gram inek karaciğerinde bulunan besin değerleri aşağıdaki gibidir:
- Günlük A vitamini değerinin % 431’i
- B12 vitamini için önerilen değerin % 800’ü
- Günlük önemli bir B vitamini olan riboflavin değerinin % 137’si
- Günlük folat değerin % 43’ü (doğal olarak oluşan folik asit formu )
- Günlük selenyum değerinin % 35’i
- 290 mg kolin içerir ve kolin doğum kusurları riskini azaltabilmektedir.
- Semen sağlığı için önemli bir mineral olan günlük çinko değerin % 24’ü
- Doğal olarak yumurta kalitesini ve sperm hareketliliğini artırabilecek koenzim Q10’da yüksektir
Pişmiş Domates
Pişmiş domateslerde, domates sosu veya domates çorbasında olduğu gibi doğurganlığı artırabilmektedir. Pişmiş domatesler, güçlü bir antioksidan olan besin likopeninde yüksektir. Likopen, erkek doğurganlığını iyileştirmedeki potansiyel rolü için kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Erkek kısırlığı tedavisinde Likopen takviyesi bir tedavi yöntemi olarak bile araştırılmıştır. Yapılan bir çalışmada, 8 ila 12 ay boyunca günde 4 ila 8 mg likopen takviyesinin, semen sağlığının ve hamilelik oranlarının artmasına yol açtığı bulunmuştur. Hem çiğ hem de pişmiş domates likopen içerirken, bir fincan pişmiş domates, bir fincan çiğ domatesten neredeyse iki kat daha fazla likopen içermektedir. Bu yüzden mümkün olduğunda, pişmiş domates içeren yemekler tercih edilmelidir.
Nih.gov
