Propolis nedir
Propolis, arıların ağaçların tomurcuklarından toplanan malzemelerden üretebildikleri reçineli bir madde olarak bilinir. Bir antioksidan sınıfı olan flavonoidler açısından da zengin olan propolis, birçok sağlık problemini tedavi etmek için doğal bir yöntem olarak uzun bir kullanım geçmişine sahiptir. Araştırmalar, propolisin antifungal, antimikrobiyal, antiinflamatuar, antiviral ve antitümör özellikleri dahil olmak üzere çok sayıda faydası olduğunu göstermiştir.
Direkt olarak cilde uygulanan propolis, kremler ve merhemler gibi bazı kozmetik ürünlerde içerik olarak kullanılmaktadır. Ek olarak, propolis ağız gargaralarında ve diş macunlarında ve bazı durumlarda burun ve boğaz spreylerinde bulunur. Propolis yaygın olarak aşağıdaki sağlık durumları ve sorunları için doğal bir tedavi olarak kullanılır;
- Akne,
- Bakteriyel enfeksiyon türleri,
- Yanık türleri
- Ağrılı yaralar
- Soğuk algınlığı ve grip
- Diyabet (şeker hastalığı),
- Uçuk türleri
- Giardiasis enfeksiyonu,
- İltihap türleri
- Peptik ülser sorunu
Tüm bunların yanında diş çürümesini önlediğine ve bağışıklık sistemini güçlendirdiğine inanılıyor.
Propolisteki biyoaktif bileşikler nelerdir?
Propolisin kimyasal yapısı bitki örtüsü, coğrafi kökeni ve arı çeşitliliği ile yakından ilgilidir. Hatta kovandan kovana değişebilir. Organik propolis genellikle koyu kahverengi veya yeşil renklidir ve tatlı bir aromaya sahiptir. Propolis;
- Reçine (% 50 ila 70)
- Balmumu (% 30 ila% 50)
- Polen (% 5 ila% 10)
- Uçucu yağlar (bölge başına% 5 ila 10)
- Şeker, asit ve vitaminler gibi bazı bileşikler (B, C ve E vitaminleri) (% 5 ila% 7)
Propolisteki ana etken maddeler, arıların çiçeklerden ve bitki parçalarından aldığı çok güçlü antioksidanlar olan krizin gibi flavonoidlerdir. Arılar propolis oluşturmak için tükürüklerini polen, bitki materyali ve balmumu ile iyice karıştırır. Bugüne kadar, propoliste 400’den fazla biyolojik olarak aktif bileşen tanımlanmıştır. Bunlar asitler, kokulu kimyasallar, karbonhidratlar, vitaminler ve bitkisel yağları içerir.
Propolisin faydaları nelerdir?
Şimdi propolisin faydalarının neler olduğuna daha yakından bakalım;
- Propolis bakterileri öldürür
Klinik bir çalışma, ağızdaki ve daha spesifik olarak kök kanallarındaki antibakteriyel özellikleri araştırdı. Araştırmacılar propolisi, görünüşte çok güçlü bir antimikrobiyal olan kalsiyum hidroksit ile karşılaştırdılar ve bazı mikropları öldürmede kalsiyumdan çok daha güçlü olduğunu buldular. Propolis geleneksel olarak soğuk algınlığı ve gribi tedavi etmek için kullanılmıştır ve bu araştırma, güçlü bakterisit özelliklerinin vücutta nasıl çalıştığını açıkça göstermektedir.
- Propolis kan basıncını düşürür
Nitrik oksit, kalp sağlığı için gerekli bir bileşendir. Nitrik oksit, kan damarlarının iç astarı tarafından, çevredeki düz kasları gevşetmek için sinyal vermek üzere kullanılır ve vazodilatasyonla kan akışını artırır (kan damarlarının genişlemesi). Nitrik oksidin biyoyararlanımındaki bu azalma, yüksek tansiyonun gelişmesinde önemli bir rol oynar. Aksi takdirde kalp krizi riski tetiklenir. Üretilebilen nitrik oksit seviyesini sınırlayan tirozin hidroksilaz (TH) adlı bir enzim var. Araştırmacılar, propolisin tirozin hidroksilazı düşürebileceğine ve ardından kan basıncını düşürebileceğine dair bir ipucu ortaya çıkardılar.
- Propolis kemik hastalıklarının tedavisine yardımcı olur
Propolisin sağlığa bir başka yararı da sağlıklı kemik dokusunun oluşturulması ve tam korunmasıdır. Bilim adamları yakın zamanda propolis’te bulunan çok güçlü bir bileşik olan kafeik asit fenetil esterin osteolitik kemik hastalıklarını durdurup tamamen tersine çevirip durduramayacağını araştırdılar. Bu bileşiğin kemik problemlerine neden olan enflamatuar bileşikleri baskılamada oldukça etkili olduğu ve hatta propolisin osteoporoz gibi kemik kaybı problemleri için potansiyel bir tedavi olabileceği gösterilmiştir.
- Propolis alerji semptomlarını azaltır
Propolisin olağanüstü bir sağlık yararı, mevsimsel alerjilerin semptomlarını yatıştırmasıdır. Bilim adamları, propolisin mast hücrelerinden histamin salınımını önemli ölçüde engellediğini buldular. Histamin, hapşırmanızı sağlayan, gözlerinizi sulu ve akıcı yapan bir bileşiktir. Sonuçlar, propolisin alerjik rinit semptomlarını hafifletmek için histamin salınımını engellemede etkili olabileceğini açıkça gösterdi.
- Propolis prostat kanseri riskini azaltır
Prostat kanseri, erkeklerde görülebilen yaygın bir kanser türüdür. Propolisin faydalarından biri de bu tür kanseri önlemesi ve baskılamasıdır. Bilim adamları, propolis tentürünün 2 ölümcül prostat kanseri türü üzerindeki antikanser etkilerini inceledi. Propolisin prostat kanseri hücrelerinde hücre ölümünü önemli ölçüde iyileştirdiği ve prostat kanseri kemoprevansiyonunda önemli bir rol oynadığı sonucuna vardılar.
- Propolis kolon kanseri hücrelerini öldürür
Propolis, çok güçlü antimikrobiyal aktivite gösterir. Bilim adamları propolisi kolon kanseri hücrelerine karşı test ettiler. Kanser hücrelerinin nekroz yoluyla ölmesine neden olduğunu buldular. Bu, hücrenin kan akışını kesmesi ve sadece yerel kanser hücrelerinin ölmesi ve sağlıklı bir şekilde yaşamamasına neden olduğu anlamına gelir. Kemoterapi tam tersini yapar. Hem sağlıklı hem de kanser hücrelerini öldürür. Kemoterapinin bu kadar ciddi ve yıkıcı yan etkilerinin olmasının nedeni budur.
- Propolis gıda zehirlenmesiyle savaşır
Uzmanlar, propolisin gıda zehirlenmesi vakalarında üç yaygın bakteri olan C. jejuni, Enterobacter faecalis ve Staphylococcus aureus’un büyümesini engellediğini buldular. Propolis preparatlarının, özellikle antibiyotikler bu mikroorganizmalara karşı aktivite göstermediğinde, geleneksel enfeksiyon tedavisine ek olarak kullanıldığı gösterilmiştir.
- Propolis dişleri büyük ölçüde korur
Propolis, vücudun birçok yerinde çok güçlü antienflamatuvar aktiviteyi etkileyebilir. Enflamasyon, artrit, kalp problemleri, Alzheimer hastalığı ve daha pek çoğundan sorumludur. Son zamanlarda yapılan araştırmaların çoğu, propolisin temel sağlık yararlarından birinin anti-enflamatuar etkileri olduğunu göstermektedir. Düzenli olarak propolis tüketen kişilerin vücutlarında daha az iltihaplanma ve sonuç olarak daha az hastalık olması kaçınılmazdır.
- Propolis atletik performansı artırır
Propolisin sağlığa faydalarının bu kadar büyük olmasının sebeplerinden biri de antioksidanlarla yüklü olmasıdır. Araştırmalar, bu özel antioksidanların sporcular için ne kadar faydalı olabileceğini ve onları aşırı ısınmadan koruduğunu ortaya çıkardı. Kafeik asit fenetil ester veya CAPE olarak bilinen propolisteki aktif bir bileşen, bir antioksidan, antiviral ve anti-enflamatuar olarak geniş bir biyolojik aktivite spektrumunu tetikler. Sıcak havalarda uzun süreli egzersiz sırasında görülebilen dehidrasyon ve erken yorgunluğun altında yatan ana faktör ısı stresi olarak bilinen problem olarak kabul edilir. Araştırmacılar, daha önce 2-4 yıl direnç eğitimi almış 30 bisikletçinin kan değerlerini inceledi. Araştırmalarının bir sonucu olarak, CAPE’nin (propoliste bulunan güçlü ajan) atletik performansı destekleyebileceğini gösterdiler. Sporcuların atletik performanslarını artırmak ve ısı stresi problemlerini tedavi etmek için özellikle yaz aylarında propolis tüketmeleri önerilir.
- Propolis genital siğilleri tedavi eder
Propolis bazlı bir merhem sürmek, genital herpes ile ilgili yaraların tamamen iyileşmesine yardımcı olur. Araştırmalar, propolisten elde edilen flavonoidler içeren bir merhemin, genital herpes virüsü ile ilişkili yaraları iyileştirmede plasebo veya asiklovir merhem veya kremlerden çok daha etkili olabileceği sonucuna varmıştır.
- Propolis karaciğeri korur
Propolis, karaciğeri özellikle alkolden kaynaklanan yaralanmalardan önemli ölçüde koruyabilir ve hücre bazlı çalışmalara göre, ayrıca olası karaciğer skarlaşmasını önleyerek karaciğer hastalığı riskini de azaltır. Bir çalışma, propolisin kronik alkol kullanımından kaynaklanan karaciğer hasarını azalttığını buldu.
Propolisin cilde faydaları
Antik çağlardan beri aktif olarak kullanılan propolis hem sağlığa hem de cilde faydaları vardır. Propolisin cilde faydaları şunlardır;
- Cildi dış etkenlerden korur
- Propolis cilt tahrişlerini önler
- Derideki yara ve yanıkların hızlı iyileşmesini sağlar.
- Sivilce ve sivilcelerde etkilidir.
- Mantarlar için kullanılır
- Cildin nem içeriğini dengeler.
- Yaşlanmanın etkilerini geciktirir
Deride propolis kullanmak
Propolis, toz halinde mevcuttur ve cilde uygulanacak bir macun olmalıdır. Propolis su ile karıştırılıp macun haline getirildikten sonra kullanılabilir veya yüzünüze sorulup sorulmadığı sorusuna cevap vermek için macun olarak uygulayabilir veya kullandığınız maske tariflerine ekleyerek uygulayabilirsiniz.
Propolis nasıl içilir
Şifalı bitkilerde satılan propolis, toz ve damla şeklinde satılmaktadır. Genellikle tercih edilen propolis guttur. Yetişkinler tarafından sıvı halde satılan birkaç damla propolisi abartmadan tüketmek yeterlidir.
Propolisin besin değeri
Propolisteki besin değeri yüksek olan mineral ve vitaminler kalsiyum, fosfor, demir, bakır, potasyum, magnezyum, manganez, silika, kükürt, sodyum, nikotinamid, iyot, klor, bor ve molibden’dir. Ayrıca A, B1, B3, B5, B6, C, E ve K vitaminleri de vardır.
Propolisin yan etkileri ve zararları
Doğru ve dozajında kullanıldığında propolisin yan etkileri ve faydaları ile bitmeyen bazı zararları vardır. İşte propolisin zararları;
- Aşırı kullanım mide sorunlarına neden olur
- Alerjiye yatkın kişilerde alerjik sorunlar ortaya çıkabilir.
- Uzun süreli kullanım ciltte tahrişe, kızarıklığa ve kaşıntıya neden olur.
- Emziren anneler ve hamile kadınlar asla bir doktora danışmadan kullanmamalıdır.
- Astım hastaları asla kullanmamalıdır
- Alkol ile alındığında mide bulantısı ve kusmaya neden olabilir.
- İlaç kullananların ve hastaların doktora danışmadan kullanmaları önerilmez.
Bu yazımda sizlere propolis nedir, propolisin faydaları ve propolisin zararları hakkında bilgi vermeye çalıştım. Aklınıza takılan soruları yorumlar kısmına yazarak sorabilirsiniz.
