Toplumun aksine, toplumla uyum içinde ya da topluma rağmen yaptığınız her ne varsa, işte bu davranışınızı alıp yine aynı toplumun süzgecinden geçirdiğinizde dipte kalan o tortular aslında sizin öz benliğinizden başkası değildir. Tüm davranışlarınızı; düşünce aşamasından, eyleme dönüştürdüğünüz o en son ana kadar toplumsal kalıplara uydurmaya çalıştığınızı, bazen ilgi görmek, takdir edilmek ya da çoğu zaman dışlanmamak, aykırı düşmemek için, bilinçli ya da bilinçsiz, kendinizi, duygularınızı ya da gerçek isteklerinizi es geçtiğinizi fark etmediyseniz şimdi bir kez daha düşünün.
İnsan doğduğu o en küçük toplum parçasının –ailesinin- değer yargıları, adet ve görenekleriyle büyütülürken, aslında doğasına pek de uygun olmayan bir şekilde düşünmeye kodlanır. Ben olmayı, kendi hür iradesiyle kararlar alabilmeyi ya da en azından sesli düşünmeyi bastırabilir. Bu durum çoğu zaman dile getirilmese de içten içe etkisini gösteren adeta minik zehirli bir tomurcuktur.
Ne zaman “ben” olmayı unuttuk?
Erkeklerin ağlamadığına bizi ikna ettikleri o gün, aslında belki de çocuktuk. Her çocuk gibi düşmüştük, ancak bize, ağlamanın zayıflık göstergesi olabileceği anlatıldı. Arkadaşımızın kulağına küçük harflerle “oyun oynayalım mı” derken, belki de saygıyla korku arasında bir hisle yaklaştığımız, evin en büyüğü, toplum içinde fısıldaşmanın ne kadar yanlış olduğundan bahsetti. Erkek arkadaşımızın olduğunu ailemize söylemekten neden çekindik? Ya da evlilik bana göre değil diye düşündüğümüz onlarca yılın ardından, neden evlendik? Birçok kararımızın altında, aslında çocuk yaşta bize öğretilen toplum kuralları olduğunu neden görmedik?
Uyum içinde “ben” olmak
Su bulunduğu kabın şeklini alır ve de çoğu çiçek onu ektiğiniz saksıya sığabildiği kadar uzar ve gelişir. Aslında insan olarak bizim de toplumla uyumlu yaşamamız kesinlikle yanlış ya da tuhaf değildir. Olması gereken elbette; belirli kuralları olan, özgürlük alanımıza sahip olduğumuz bu kocaman ailenin uyumlu bir parçası olmak ve bu ahengin bozulmaması adına dikkat edilebilecek basit kurallara riayet etmektir. Belki de burada kişiyi kendisinden koparan sorun, bu uyumun içten gelerek, hissedilerek değil, belki de en başında görünmez kurallarla alışılagelerek sürdürülüyor olmasıdır. Karar mekanizması kişi adına değil toplum adına düşünmeye başlayarak otonom bir şekilde çalışır. Çarklar kişinin değil içinde bulunduğu çevrenin faydasına olan ya da en azından zararına olmayacak tercihleri ilk sıraya alarak dönmeye başlar. Bir de bunun üzerine el âlem ne der eklendiğinde, gerçekten yapmak istiyor muyuz sorusunun yanıtını bir an olsun unutabiliriz.
Ne istediğini bilmek önemlidir
Derinlerde bir yerde duran o masum hayaller, insanlar genel olarak bu şekilde davranmıyor diye bastırılmak zorunda değil. Ya da giymek istediğiniz o tuhaf görünümlü renkli kazağı, sizden başka hiç kimsenin üzerinde görmüş olmasanız bile giyebilmelisiniz. Kendi hayatınız biricik ve sınırlı süreliyken, sanki başka bir hayat yaşama şansınız daha varmış gibi diğer insanları mutlu edecek o hayatı benimseyip yaşamak zorunda değilsiniz. Çünkü tüm bu olanları isteyen “toplum”, siz değilsiniz. Eğer o kaba doldurulan su siz iseniz, bir gün birkaç damlanız taşmak da isteyebilir buharlaşmak da. Toplumun kuralları bunlara izin vermeyip, sizi soğuk bir keskinlikle dondurduğunda su olmaktan çıkacağınızı unutmayın. O saksıdaki çiçek yüzünü güneşe daha fazla dönmek isteyebilir, ya da birkaç yaprağını saksının dışına bırakmayı düşünebilir. Toplum onu kalıplarıyla boğup daha küçük bir saksıyla güneşin tam önüne yerleştirdiğinde ise, görmek istediği güneş bile artık ona yardımcı olmaktan uzak olacaktır.
Sonuç olarak; kurallar sadece düzeni sağlamak, huzuru korumak için önemlidir, sizi olduğunuzdan farklı birine dönüştürmelerine izin vermeyin.
