Geçtiğimiz günlerde ilk Kara delik fotoğrafı çekildi. Nedir bu kara delikler? Kara deliklerin fotoğrafını çekmek neden bu kadar önemli? Kara Deliklerin içine girersek ne olur? Kara Delikler nasıl oluşur? Kara Deliklerin içinde ne vardır? Gibi soruların cevabını bu kara delik mini belgeselinde bulabilirsiniz.
Evrendeki en merak uyandırıcı şeylerden biri Kara Deliklerdir ve Uzaya ilgi duyan herkes Kara Deliklerin içinde ne olduğunu merak etmiştir. Ancak bugüne kadar çok sayıda bilim insanı Kara Deliklerin gizemini çözmek için uğraşmasına rağmen bu gizemli varlıkların sırrı hala tam olarak çözülemedi.
Peki ne var bu Kara Deliklerin içinde? Kara Delikler nasıl oluşur ve neyden yapılmışlardır?
Kara Delikleri anlayabilmek için Yerçekiminin nasıl işlediğini bilmemiz gerekiyor. Büyük bir kütlesi olan bir cismin örneğin Dünya’nın yanında durduğumuzu düşünelim. Ki zaten şu an hepimiz öyle yapıyoruz, bu yüzden bunu düşünmek çok zor olmasa gerek.
Dünya’nın yanında dururken kütle çekimi adı verilen olay yüzünden Dünya bizi kendine doğru çeker. Bu olaya yerçekimi de diyoruz. Aslında kütlesi olan bütün cisimler birbirlerini çekerler, örneğin bir arabanın yanında durduğumuzda araba bizi kendine doğru çeker. Ancak arabanın kütlesi çok küçük olduğu için bu çekim kuvveti en hassas cihazlarla bile ölçemeyeceğimiz kadar küçüktür ve hissetmemiz mümkün değildir.
Kütle çekimi denilen olayı daha iyi anlamak için uzayı gergin bir masa örtüsü gibi düşünelim ve Bu örtünün üzerine değişik ağırlıklara sahip toplar koyduğumuzu varsayalım. Koyduğumuz topun ağırlığı ne kadar fazla olursa masa örtüsünü aşağıya doğru bükecek ve etrafındaki küçük topları kendisine doğru çekecektir. İşte uzaydaki büyük kütleli cisimlerin etraflarındaki cisimleri kendisine doğru çekmesi de basitçe bu şekilde gerçekleşir.
Şimdi Dünya’ya hatta Güneş’e göre bile çok daha fazla kütleye sahip olan bir yıldızın yanında durduğumuzu düşünelim. Yıldız büyük bir kütleye sahip olduğu için bizi kendine doğru güçlü şekilde çekecektir. Bu yüzden eğer bu yıldızın yanında tartılırsak kilomuz normalde olduğundan binlerce kat daha fazla çıkar, çünkü yıldızın bize uyguladığı kütle çekimi kuvveti Dünya’nın uyguladığından çok daha fazladır.
Ancak yıldız hacim olarak da çok büyük olduğu için, bize uzak olan kısımlarındaki kütlesinin bize uyguladığı kuvvet azalacaktır, çünkü kütle çekim kuvveti bir kütleden uzaklaştıkça azalır.
Şimdi yıldızın kütlesini sabit tutalım ve hacmini küçültelim, örneğin onu bir futbol topu büyüklüğüne getirdiğimizi düşünelim. Bu durumda yıldızın kütlesinin her noktası bize çok yakınlaşmış oldu, bu sayede artık kütlesinin tamamı bize ve yakınındaki başka maddelere muazzam bir çekim kuvveti uygulayabilir. Kütlesi sabitken hacmi küçüldükçe, yıldızın yakınındaki maddelere uyguladığı kütle çekimi öylesine artar ki, evrendeki en hızlı şey olan ışık bile onun çekim kuvvetinden kaçamaz hale gelir.
İşte bu noktada yıldızımız artık bir Kara Deliğe dönüşmüş olur, yani Kara Deliklere “Kara” denmesinin nedeni üzerlerine düşen ışığın kaçmasına engel olup Kapkara gözükmeleridir.
Yıldız kendi içine çökerken gittikçe daha yoğun hale gelir ve bir süre sonra Kara Deliğe dönüşür. Bir zamanlar etrafına ısı ve ışık yayan yıldızımız artık ışığın bile çekim kuvvetinden kaçamayacağı kadar büyük yoğunluğa sahip bir kara delik haline gelmiştir.
İlginç bir şekilde şimdiye kadar bir Kara Deliğin fotoğrafı hiç çekilememişti, çünkü en büyük Kara Delik bile bir yıldıza göre çok daha küçük bir boyuta sahiptir ve etrafına hiç ışık yaymaz. Uzayda bir Kara Deliği gözlemlemeye çalışmak kapkaranlık bir odada siyah bir topu bulmaya benziyor. Bu yüzden elimizdeki teknoloji şimdiye kadar bir Kara Deliği görüntülemeye imkan vermemişti.
Ancak bu durum çok yakın bir zamanda Event Horizon adlı teleskop ağı sayesinde değişti. 2006 yılından beri uzayı gözlemleyen teleskoplarla Samanyolu galaksisinin merkezinde bulunan Sgittarius A adlı Kara Deliğin fotoğrafı çekildi. Şu anda da tarihte çekilen ilk Kara Delik fotoğrafını görüyorsunuz, bu kara delik Güneş’in 4 milyon katı kütleye sahip ve Dünyamıza 26 bin ışık yılı uzaklıkta bulunuyor.
Kevin MacLeod sanatçısının Dreams Become Real adlı şarkısı, Creative Commons Attribution lisansı ( altında lisanslıdır.
Kaynak:
Sanatçı:
