30 Avqust

30 Ağustos, Gregoryen Takvimi‘ne göre yılın 242. (artık yıllarda 243.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 123 gün vardır.

Olaylar

• MÖ 30 – Eski Mısır’da Kraliçe Kleopatra intihar etti.
• 1071 – Malazgirt zaferi ile Alparslan’ın komutasındaki Türkler Anadolu’ya girmeye başladı.
• 1908 – Hicaz Demiryolu açıldı.
• 1914 – Alman sahil topçu müfrezesi, Çanakkale Boğazı’nın her iki yakasındaki istihkâmlarda göreve başladı. Bu istihkâmların komutasına Alman Amiral Von Usedom atandı.
• 1922 – Türk Kurtuluş Savaşı: Başkomutan Mareşal Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın bizzat yönettiği Dumlupınar Meydan Muharebesi, Türk Ordusu’nun kesin zaferiyle sonuçlandı. Yunan Ordusu BaşkomutanıNikolaos Trikupis ve kurmayları esir edildi.
• 1924 – Gazi Mustafa Kemal Paşa, Dumlupınar Meydan Muharebesi’nin ikinci yıl dönümünde, Dumlupınar’da Meçhul Asker Anıtının temelini attı.
• 1924 – Türkiye İş Bankası, ilk işlemini yaparak faaliyetlerine başladı. Bankanın kuruluş sermayesi 1 milyon liraydı.
• 1925 – Mustafa Kemal Paşa, “Efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, mensuplar memleketi olamaz. En doğru ve en hakiki tarikat, tarikat-ı medeniyyedir” dedi.
• 1930 – Ankara-Sivas demiryolu hattı ve Sivas İstasyonu, Başbakan İsmet Paşa’nın konuşmasıyla hizmete açıldı.
• 1937 – Van Gölü’nde ilk vapur seferi yapıldı.
• 1937 – Atatürk’ün manevi kızı Sabiha Gökçen’e, 1935’te girdiği Eskişehir Hava Mektebi’nde, tayyareci diploması verildi.
• 1941 – Alman ordusu 900 gün sürecek Leningrad kuşatmasını başlattı.
• 1952 – Erzurum’da Aziziye Anıtı açıldı.
• 1955 – Londra Konferansı’nda Kıbrıs sorunu ele alındı. İngiltere Kıbrıs’ta üçlü bir yönetim önerdi. Yunanistan ise ada halkının geleceğini kendinin belirlemesini istedi. Toplantıya Türkiye’den Dışişleri Bakan VekiliFatin Rüştü Zorlu katıldı.
• 1963 – Kremlin ile Beyaz Saray arasında doğrudan görüşmeyi sağlayacak “kırmızı telefon” hattı devreye girdi.
• 1968 – Sovyet tankları Prag’a girdi.
• 1971 – İstanbul Televizyonu deneme yayınlarına başladı.
• 1974 – BM Güvenlik Konseyi, Kıbrıs’taki çarpışmalar yüzünden evlerini terk edenlerin güven içinde geri dönmelerine izin verilmesini öngören Fransa, İngiltere, Avusturya ortak karar tasarısını oybirliğiyle kabul etti.
• 1977 – Milli yüzücü Erdal Acet, Manş Denizi’ni 9 saat 4 dakikada geçti. Bu mesafedeki en iyi 10 derece sıralamasına girdi.
• 1977 – Orgeneral Kenan Evren, Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na atandı.
• 1981 – İran Devlet Başkanı Muhammed Ali Recai ve Başbakan Muhammed Cevad Bahomar bombalı saldırı sonucu öldürüldü.
• 1985 – Uluslararası Af Örgütü BM İnsan Hakları Komisyonu’na bir rapor gönderdi. Raporda, Bulgaristan’da Türk azınlığa karşı girişilen Bulgarlaştırma kampanyasına son verilmesi istendi.
• 1988 – Irak ordusundan kaçan binlerce Kürt Türkiye sınırına yığılmıştı. Hükümet sınırları açmaya karar verdi. Binlerce Kürt Hakkari’nin Çukurca ve Uludere ilçelerine sığındı.
• 1992 – Güvenlik güçleri ile İran’dan Türkiye’ye giren 300 kadar PKK militanı çatıştı; 100 militan ve 10 güvenlik görevlisi öldü.
• 1995 – NATO, Bosnalı Sırplara karşı hava harekatı başlattı. Kararlı Güç Harekatı, İkinci Dünya Savaşı’ndan beri Avrupa’daki en yoğun bombardımanlardan biri oldu.

Doğumlar

• 1748 – Jacques-Louis David, Fransız ressam (ö. 1825)
• 1797 – Mary Shelley, İngiliz yazar (ö. 1851)
• 1852 – Jacobus Henricus van ‘t Hoff, Hollandalı Nobel Kimya Ödülü sahibi kimyacı (ö. 1911)
• 1871 – Ernest Rutherford, İngiliz fizikçi (ö. 1937)
• 1913 – Richard Stone, İngiliz ekonomist (ö. 1991)
• 1930 – Warren Buffett, ABD’li girişimci
• 1937 – Bruce McLaren, Yeni Zelandalı araba yarışçısı (ö. 1970)
• 1941 – Zafer Kantarcıoğlu, Türk hukukçu
• 1942 – Zafer Ergin, Türk tiyatro oyuncusu
• 1951 – Gediminas Kirkilas, Litvanyalı siyasetçi
• 1954 – Alexander Lukashenko, Belarus devlet başkanı
• 1958 – Anna Politkovskaya, Rus gazeteci (ö. 2006)
• 1961 – Yusuf Erbay, Türk bürokrat
• 1961 – Zafer Algöz, sinema ve dizi oyuncusu.
• 1962 – Alexander Litvinenko, Rus KGB üyesi (ö. 2006)
• 1962 – Zafer Tüzün, Türk futbolcu ve teknik direktör
• 1963 – Michael Chiklis, ABD’li oyuncu
• 1963 – Paul Oakenfold, İngiliz DJ
• 1966 – Zafer Şanlı, Bas gitarist, müzisyen, söz yazarı, besteci, aranjör
• 1969 – Zafer Çeviker, Simfer’in efsanevi müdürlerinden
• 1972 – Cameron Diaz, ABD’li oyuncu ve model
• 1972 – Pavel Nedvěd, Çek futbolcu
• 1974 – Kemal Tunçeri, Türk basketbolcu
• 1975 – Marina Anissina, Rus asıllı Fransız buz patenci
• 1976 – Roque Júnior
• 1978 – Tuna Yılmaz, Sinema eleştirmeni, yazar.
• 1982 – Andy Roddick, ABD’li tenisçi
• 1983 – Jonne Aaron, Finlandiyalı müzisyen
• 1986 – Zafer Yelen, Türk futbolcu