Psikolojik deneyler belgeselinde, insan psikolojisinin ilginç yapısını açıklayan deneyler anlatılıyor. İlginç psikoloji deneylerine ilgi duyuyorsanız ve psikoloji bilimi ilginizi çekiyorsa mutlaka psikoloji deneyleri belgeselini izlemelisiniz.
Stanford Hapisane Deneyi
1971 yılında Stanford Üniversitesi’nden Philip Zimbardo adlı bir psikoloji hocası, gönüllü üniversite öğrencilerinden mahkumlar ve gardiyanlar olarak iki grup oluşturdu. Deneyin amacı yapay bir hapisane oluşturup insanların nasıl davranacağını gözlemlemekti. Senaryoya uygun olması için okulun bodrum katında gerçeğe çok yakın bir hapisane ortamı yaratıldı.
Başlangıçta her şey normal gitse de kısa süre içinde işler ilginç bir hal almaya başladı. Gardiyan rolündeki öğrenciler kendilerini rollerine fazla kaptırıp mahkum rolündeki öğrencilere fiziksel ve sözlü şiddet uygulamaya başlamışlardı. Öyle ki gardiyanlar mahkumlara eziyet etmek için yemek vermiyorlar, yatak ve yorganlarını alıp onları demirlerin üstünde yatmaya mecbur bırakıyorlardı.
Mahkumlar ise birkaç gün içinde gördükleri kötü muamele yüzünden fiziksel ve duygusal olarak çöküntü yaşamışlardı. Mahkumlar, normal hayatta arkadaşları olan gardiyanları gördüklerinde korkmaya ve sinir krizi geçirme bile başladılar. Ardından 6. güne doğru işlerin içinden çıkılmaz bir noktaya gittiğini gören psikoloji hocası deneyi sonlandırma kararı aldı.
Hapisane deneyini tasarlayan Zimbardo deneyi tasarlamış olmasına rağmen kendisinin bile ne kadar acımasızlaştığını görünce dehşete kapıldığını söylüyordu. Bu deney gardiyanların acımasız ve gaddar olması gerektiği gibi toplum tarafından bazı kişilere biçilen rollerin insanları ne kadar etkilediğini ortaya koyuyordu.
Marshmallow Deneyi
1968 yılında Walter Mischel adlı bir psikolog 5 yaş civarındaki yaklaşık 100 kadar çocukla ilginç bir deney yapmış. Mischel, Çocukları bir masaya oturtup önlerine bir şeker koymuş ve onlara 15 dakika boyunca şekeri yemeden durabilirlerse ikinci bir şeker kazanacaklarını söylemiş.
Tabi ki çocukların çoğu gözlemciler odadan çıktığı anda şekeri yemişler. Ancak az sayıdaki çocuk 15 dakika boyunca şekeri yemeden dayanabilmiş ve ikinci bir şeker kazanmış.
Ardından deneyi yapan kişiler yaklaşık 40 yıl boyunca aralıklı zamanlarda çocukların hayatlarını takip etmişler. Şekeri yemeden dayanabilen kişilerin okullarında, işlerinde ve sosyal hayatlarında şekeri hemen yiyen çocuklara göre daha başarılı oldukları gözlemlenmiş.
Bu sevimli deney sabretmesini bilen ve eğlenceyi rerteleyebilen kişilerin hayatta daha başarılı olduğunu açıkça gösteriyor.
Milgram Deneyi
1961 yılında Stanley Milgram adlı amerikalı bir psikolog, insanların bir otoritenin emri altındayken ne kadar acımasız olabileceklerini görmekr için bir deney tasarlamış. Milgram, deneyde görev alan insanlardan karşı odada bulunan kişiye sorular sormasını ve her yanlış cevapta o kişiye elektrik vermelerini istemiş.
Aslında deneyde kimseye elektrik verilmiyormuş ve elektrik verildiği sanılan kişi de deney ekibinden biriymiş. Elektrik verilen kişi inandırıcı olması açısından düğmeye her basıldığında acı çeker gibi sesler çıkarıyormuş. Soruları soran kişi karşıdaki insanın acı çektiğini görünce başta elektrik vermeyi reddetmiş. Ancak deneyi yapan kişi bütün sorumluluğu aldığını ve elektrik vermeye devam etmesini söyleyince insanlar ölümcül doz olan 450 volt elektriği bile karşılarındaki insana vermişler.
İstanbul Boğazı Drone Görüntüleri:
Erman Çatı:
Emre Özdemir:
