Ramazan, tinsel yenilenme ayıdır. İslam’ın beş şartından kabul edilen oruç tutmanın birçok faydası vardır.

Beslenme alışkanlıklarımız dini inançlarımızla uyumlu olduğunda, bir enerji deposu olabilir ve zihnimizi, bedenimizi ve ruhumuzu zenginleştirebilir.

Ramazanda oruç tutmanın şu yararları vardır:

Vücudun geri kalanı

İftar arifesinde insan kendini halsiz hissetse de, aslına bakarsak oruçta iç organlarımız günlük yük olmadan dinleniyor. Beyin, yemeyi yada içmeyi reddederek, gıdaları sindirmek için gerekseme duyduğu enerjiyi vücuttaki öteki işlevlere yönlendirir.

Detoksifikasyon

Vücut sindirim sürecinden dinlendiğinde ana odak, vücudu toksinlerden arındırmak ve kendi kendini iyileştirmektir.

Kronik hastalık riskini azaltmak

Christ A. Varadi ve Mark K. Hellerstein liderliğindeki American Journal of Nutrition’da “Alternatif Açlık ve Kronik Hastalık Önleme: Hayvanlar ve İnsanlar Üstüne Deneylerin İncelenmesi” başlıklı bir makaleye bakılırsa, Ramazan ayında oruç tutmak, Hafta Kesintisiz rejim, kardiyovasküler hastalık, diyabet ve kanser riskini mühim seviyede azaltır.

Beyin koruması

Alirezai MI ve öteki bilim adamları (Alirezaei M1, Kemball CC, Flynn CT, Wood MR, Whitton JL, KiossesWB) liderliğinde Kaliforniya’daki Skripps Araştırma Enstitüsü İmmünoloji ve Mikrobiyoloji Kısmı tarafınca meydana getirilen bir araştırma, oruç tutarken beyin bağışıklık mekanizması harekete geçirilir. Bu da beyin hücrelerini stres faktörlerinden koruma işlevini harekete geçirir.

Araştırmaya bakılırsa oruç, insan vücudundaki “nöral otofaji” mekanizmasını tetikliyor. Bu mekanizmaya bakılırsa hücreler açlık çekerken, ziyan olmuş organelleri ve eski proteinleri yok ederek, onları zararı olan partiküllerden temizleyerek kendilerini detoksifiye ederler.

Başka bir araştırmaya bakılırsa, açlık beyin nörotrofik unsur BDNF’yi arttırıyor. Bu, hafızayı güçlendirmeye, öğrenme sürecini geliştirmeye ve analitik becerileri artırmaya destek sağlar. Alzheimer hastalarında düşük BDNF seviyeleri daha yaygındır.

Sindirime dahil olan hormonların düzenlenmesi

Oruçlu bir kişinin vücudundaki insülin, leptin ve grelin düzgüsel seviyelere düşer. İnsülin, kan şekeri düzeylerini düzgüsel tutmaya destek olan bir hormondur, leptin tokluk hormonudur ve grelin açlık hormonudur. Bu hormonların miktarının düzenlenmesi, vücudun bu hormonlara daha duyarlı hale gelmesi ve vücudun işlevlerini yerine getirmek için oldukca fazla hormona gerekseme duymaması anlamına gelir.

İnsülin toleransı diyabet şeklinde kendini izah edebilir ve leptin ve gireline hoşgörü obeziteye yol açabilir. Mide hormonu grelin iştahı artırır, hem de beyindeki yeni hücrelerin büyümesini uyararak onu yaşlanmanın komplikasyonlarından korur. Bu bakımdan oruç tutan bazı kişilerin oruç esnasında dikkatlerinin keskinleştiğini söylediği doğrudur.

Açlık hormonu olarak kabul edilen grelinin tesir mekanizması şu şekildedir: Birkaç saatlik açlıktan sonrasında şu demek oluyor ki mide tamamen boşaltıldıktan sonrasında bu sürece cevap olarak kandaki grelin miktarı artar.

Bazı araştırmalar, yüksek ghrelin seviyelerinin idrak, öğrenme, bellek üstünde pozitif bir etkiye haiz bulunduğunu, beyindeki sinir bağlantılarının sayısını artırdığını göstermiştir; Nöron bağlarının, insan analitik becerilerini geliştirme açısından anahtar bir mekanizma olduğu bilinmektedir.

İngiltere’deki Swansea Üniversitesi’nden Jeffrey Davis ve ekibi, grelinin beyin hücresi bölünmesi ve proliferasyon – nörogenez sürecini uyardığına dair daha çok bilimsel kanıt buldu. Laboratuvarda beyin hücrelerine hormonlar eklendiğinde, fibroblastların gelişme faktörünü (nörogenez sürecini aktive eden) aktive ettiklerini buldular. Davis’e bakılırsa Greli’nin bu tesirinin bellek üstünde pozitif bir tesiri vardır. Bilim adamının liderliğindeki araştırmanın neticeleri İngiliz Nörobilim Derneği Konferansı’nda sunuldu.

Genç beyin hücrelerinin yeni hafızanın oluşumuna aracılık ettiğine inanılıyor. Bunun sebebi, genç beyin hücrelerinin dürtülere daha süratli tepki vermesidir.

Davis, “Yaşlıların aksine, bu nöronlar daha kolay aktive oluyor ve yeni anıları gizleme sürecine dahil oluyor” dedi.

Hala olduğu yerde, sınırı olan kalorili rejim de yaşamı uzatır

Bu çalışmaların neticeleri, Parkinson hastalığı dahil bir takım nörodejeneratif hastalığın tedavisinde mühim bir rol oynayabilir. Parkinson hastalığı esnasında beyin hücrelerinin kaybolduğu bilinmektedir. Davis’in araştırma ekibi tarafınca yapılanlar da dahil olmak suretiyle önceki emek harcamalar, grelinin bir tür Parkinson hastalığının önlenmesine destek olabileceğini göstermiştir.

Sonraki deneylerde Davis’in ekibi, grelinin Parkinson hastalığını öykünmek etmiş olduğu öne sürülen beyin hücrelerini koruduğunu keşfetti. Davis’in meslektaşı Amanda Hornsby, deneye katılan 28 demanslı gönüllünün her birinin kanında normalden daha düşük grelin seviyelerine haiz bulunduğunu buldu. Araştırmalar, grelin ve öteki benzer kimyasalların Parkinson hastalığını tedavi etmek için kullanılabileceğini gösteriyor.

Aralıklı oruç

Tertipli bir rejim (tavsiye edilen günlük rasyondan% 25 daha azca kalori içeren bir rejim) izleyen kişilerde düzgüsel kan şekeri seviyeleri görülmektedir. Bu tür beslenme hem de bilişsel becerileri de geliştirir. Bilim adamları da bu mevzuda bölünmüş durumda. Bazı araştırmacılar, düşük kalorili bir diyetin insan zihnini zayıflattığını iddia ediyor.

Düşük kalorili diyetin bazı yararlarından süratli aralıklarla yararlanmaya çalışan kişiler. Mesela 5-2 sistemiyle; Beş gün süresince düzgüsel bir rejim yiyorlar ve sonraki iki gün düşük kalorili yiyecekler (günde ortalama 500 kalori) yiyorlar, böylece vücuttaki ghrelin miktarını artırıyorlar. Almanya, Münih Teknik Üniversitesi’nden Nicholas Kunat’a bakılırsa, yeni beyin hücrelerinin daha etkili bir halde emek vermesi birkaç gün yada hafta sürebilir. Bu yüzden insanoğlu, geçici açlığın zihinsel kabiliyetlerini derhal artıracağını beklememelidir.