Uzayın derinliklerindeki bir aracı Dünya’dan müdahale ederek nasıl kurtarabilirsiniz? Çok zeki ve adanmış insanlardan bir takım oluşturarak.
27 Ekim 2018’de Hubble’dan gelen bir görsel, 11 milyar ışık yılı mesafedeki galaksileri görebilmemizi sağlamıştı. NASA Goddard’daki bilim insanları ise bu görsele bakıp başarılarının tadını çıkarttılar.
İstasyon uzaya gönderilirken üstüne 6 adet jiroskop yerleştirilmişti. Bu jiroskoplar aracın yönünü belirlemesini ve üç boyutlu düzlemde kaybolmamasını sağlar. (Pusula iki boyutlu düzlemde kullanılırken jiroskop üç boyutlu düzlem için kullanılır.) Genelde telefonlarda kullanıldığı kadar bilinen bu cihazın Türkçe adı da düzdönerdir ama kimse kullanmaz. Hubble’ın en verimli haliyle çalışabilmek için üç jiroskop kullanması gerekiyor.
Cihazın üstünde yer alan 6 jiroskoptan üç tanesi yedek olarak yerleştirilmişti. Bunlardan ikisi daha önce bozuldu. Üçüncü jiroskobun bozulmasının ardından devreye giren yedek ise hatalı ölçümler yapıyordu. Normalde saatte belki bir derece dönen istasyonun 450 derece döndüğünü iddia eden jiroskopta bir sorun olduğunu anlayan bilim insanları, hafta sonu tatillerinin hemen başında NASA’ya geri dönmek durumunda kaldılar.
Daha sonra pek çok deneme yapan, jiroskobu resetleyen ve pek çok test uygulayan araştırmacılar sorunun tespiti ve çözümü için günlerce uğraşırken, dünyanın dört bir yanındaki uzmanlardan da yardım istediler. Tamir için birkaç farklı yöntem kullanan NASA çalışanları en sonunda jiroskobu resetleyip, daha tamamen dönmesi durmadan tekrar çalıştırarak sorunu çözmeyi başardılar. Bu esnada da istasyonun faaliyetlerini kendileri yerden kontrol ettiler.
Hubble deneyimli proje araştırmacısı Jennefer Wiseman, NASA Goddard’da yaptığı açıklamada bu başarının Hubble ekibinin kahramanca çabalarıyla ortaya çıkmış epik bir başarı olduğunu söyledi.
NASA bir yandan da Hubble’ın bir sonraki geri döndürülemez jiroskop arızasına hazırlık yapıyor. Böyle bir sorunun yaşanması durumunda Hubble yoluna tek jiroskop ile devam edecek, diğerini yedek olarak saklayacak. Bu durumda Hubble’ın performansı ve topladığı veri miktarı azalacak olsa da aracın kullanım ömrü uzatılmış olacak.
Kaynak : http://hubblesite.org/news_release/news/2018-61
