Hepimiz geçici unutkanlık yaşadı. Dilimizin ucunda bir isim var fakat bir toplantıdan sonrasında tekrardan ortaya çıkıyoruz. Bir odaya giriyoruz ve odadan çıkana kadar giriş nedenimizi unutuyoruz. Normal olarak bu can can sıkan.
Fakat bu bir dikkatsizlik mi, zihinsel bir kusur mu yoksa düzgüsel bir beynin özelliği mi? Bulunması zor ve kurtarılmış bellek bir halde silindi mi, yoksa bir süredir mi yok oldu?
“Dopamine dayalı geçici unutkanlık mekanizması” adlı emek verme, Nature dergisinde Çarşamba günü gösterildi.
Tarihsel bir nörobiyoloji çalışmasında bilim adamları, nöronlar içinde yada bir sinir hücresi ile diğeri içinde geçici unutmayı sağlamak için iletişimi elde eden kimyasal olan nörotransmiter dopamini kullanan bir bellek kapısı sistemi keşfettiler: otomatikman geri dönen geçici bir bellek kaybı.
a. Ron Davis, emek harcamayı, hafızayı ve etken unutkanlığı iyi mi öğrenecekleri mevzusunda bilim adamları için gelişen haritaya yeni bir iğne ekliyor.
İlk kez geçici amnezi için bir mekanizma ortaya çıkarıldı. “Koruma biyolojisi sebebiyle insanlarda benzer bir mekanizmanın var olduğuna inanmak için her niçin var.
Şimdiye kadar, geçici unutmanın iyi mi çalmış olduğu tam olarak bilinmiyordu.
Davis’in ekibi, cevap almak için nörobiyologların senelerdir tercih etmiş olduğu bir model olan meyve sineğini inceledi. Bunun sebebi, meyve sineklerinin görece rahat bir beyin yapısına haiz olması, yönetim edilmesinin kolay olması ve daha karmaşık hayvanlara dönüştürülebilmesidir.
ekip; Kokuyu sinir bozucu bir tekme ile ilişkilendirmek için sineklere bir takım eğitim egzersizi öğretti. Sonrasında sineklerin mavi ışık yada havayı üfleme şeklinde bazı müdahale edici uyaranlardan dikkatini dağıtmasını izleyin; Böylece kokunun negatif çağrışımını geçici olarak unuttular. Bu garip; Şiddetli uyanış, daha uzun unutkanlık dönemleriyle sonuçlandı.
Ek biyokimyasal emekler, sineklerde geçici unutkanlığa neden olan PPL1-α2α’2 adında olan tek bir çift dopamin salgılayan nöron ortaya çıkardı. Öteki nöronlardan gönderilen dopamin aynı etkiye haiz değildi. Nöronlar, Drosophila beynindeki mantar gövdesi adında olan bellek işlem merkezindeki nöronlardan uzanan aksonlarda (sinir hücrelerinin uzun silindirik kısmı) DAMB olarak adlandırılan dopamin reseptörlerini aktive eder.
Davis, geçici unutkanlık devresini çalıştır; Sineklerin uzun soluklu hafızanın hatırlanmasını silmediğini ve geçici unutmanın kalıcı ve konsolide bellek yada zaman içinde kazanılan engramların etkilerini etkilemediğini söylüyor.
Araştırmacı John Martin Sabandal, “Geçici unutma periyodunun sona ermesinden sonrasında, sineklerin bellek performansının geri geldiğini bulmaları ilginçtir” dedi. o diyor.
“Daha iyi performans izah edebilir miyiz, daha iyi öğrenebilir miyiz yada bazı anılar ötekilerden bastırılırsa durumlara uyum sağlayabilir miyiz? Asla kimse bilmiyor. Bunlar gelecekte araştırılması ihtiyaç duyulan türden sorular” diyor. “Hafızada herhangi aniden ifade edilemeyen potansiyel bir biriki bulunduğunu geçici olarak bulduk.”
Davis, uzun vadeli hafıza edinimi ve konsolidasyonunun altında yatan mekanizmaların son 40 yılda kapsamlı bir halde incelendiğini, sadece unutmanın yakın zamana kadar göz ardı edildiğini söylüyor. 2012’de Davis’in grubu kalıcı unutkanlığı denetim eden bir mekanizma buldu ve bunun devamlı ve etken bir süreç bulunduğunu görmüş oldu ve düzgüsel beyin fonksiyonu için lüzumlu bir süreç şeklinde görünüyor.
“Hayatımızda her gün binlerce anıya haiz olduğumuzu ve beynin tüm bu anıları anımsama yada kodlama kabiliyetine haiz olmadığını hayal edebilirsiniz. Şu demek oluyor ki varlığımızla hiçbir ilgisi olmayan anıları silmeye gereksinim vardır. ve günlük yaşantımız, “diyor Davis.
“Bunu beraber seçtik; bellek kaybı bulunduğunu düşündüğümüz şeylerin bir çok, bağlardaki bir kopuşun yada yaşa bağlı bir bozulmanın sonucu değil. Bunun hayatta kalmak için lüzumlu olan anahtar bir özellik olduğu giderek daha açık hale geliyor. Meydana getirecek daha oldukça işimiz var. ”
“Artık hafıza merkezinde dopaminden geçici unutma sinyalini alan belirli bir reseptör bulunduğunu biliyoruz. Sadece aşağı akışta nasıl biteceğini bilmiyoruz. Bu reseptör, hafızanın iyileşmesini geçici olarak engellemiş olan nöronal fizyolojiye ne yapıyor?
Davis. Bir sonraki ana hedef, bellek kurtarmanın önündeki bu engelin dopamin reseptör aktivasyonu kanalıyla iyi mi gerçekleştiğini anlamaktır. “Beynin iyi mi geçici unutkanlığa niçin bulunduğunu anlamanın en başındayız” diyor.
Yazan: Simge KARA
Kaynach: John Martin Sabandall ve ötekiler, Geçici Unutma için Dopamine Dayalı Mekanizma, tabiat (2021). DOI: 10.1038 / s41586-020-03154-y https://www.scripps.edu/
/ “Geçici amneziyi” yöneten Drosophila mekanizması üstüne bir emek verme keşfetti.
