Gizem çözüldü: Tiroid hormonu, kırmızı kan hücresi üretimini nasıl teşvik ediyor
Yüzyılı aşkın bir süredir doktorlar, iyot eksikliğinden kaynaklanan yetersiz troitli hastaların ayrıca kansızlığa da meyilli olduğunu anektodsal olarak kaydetmiştir. Ancak tiroid hormonu ile alyuvar üretimi arasındaki bağlantının bulunması zor diye kalmıştır.Ta ki,iki doktora sonrası araştırmacısı olan Xiaofei Gao ve Hsiang-Ying “Sherry” Lee’nin Kurucu Üyesi Harvey LodishWhitehead Enstitüsü labaratuvarında bunu araştırmaya karar vermesine kadar.
Kırmızı kan hücrelerinin gelişimi sırasında özelleşmiş kemik iliği hücreleri birkaç aşamada olgunlaşır; en sonunda hemoglobin genleri ve diğer kırmızı kan hücresi proteinlerinden olgunkırmızı kan hücrelerine dönüşene kadar . Laboratuar ortamında bu sürecinsimilasyonunu yapabilmek için araştırmacılar, daha önce kan serumundaki kan hücresi progenitörlerinin (öncül, ata) uygun ortam şartlarında üretilmesinin;doğru proteinlerin tümünün dönüşüpson halini alarak kırmızı kan hücresi haline gelmesine yardımcı olduğunu bulmuşlardır.
Şu an gelişmiş araştırmalar içinWestlake Enstitüsü’nün vePekin Üniversitesi’ninbaş araştırmacıları olan Gao ve Lee; kan serumundaki bir şeyin,olgun bir kırmızı kan hücresi haline gelmesindekilidi açacak bir anahtar olup olmadığını ayrı ayrı merak ediyordu. Serumdaki hangi molekülün tetikleyici olduğunu sınırlandırmak için Gao ve Lee, serumu, birçoğumuzun musluk suyunda hergün kullandığı standart bir laboratuar filtresinden geçirdiler: odun kömürü.
Uzun zamandırhavadaki kokuları ve suyun tatlarını emmesiylebilinen odun kömürü, hidrofobik (su püskürtücü) molekülleri çeker ve tutar.Gao ve Lee, bir kez filtrelenince serumun artık kırmızı kan hücresi üretimini desteklemediğini fark etti; onlar, odun kömürüyle tutulan hidrofobik moleküllerin birinin, kırmızı kan hücrelerinin olgunlaşmasında son adımanahtarı olduğusonucuna vardılar. Gao ve Lee, sadece tiroid hormonu tiroksinin seruma geri eklendiğinde, kırmızı kan hücresi progenitörlerinin bir kez daha olgunlaşma sürecini başlattığına karar verdiler.Tiroit hormonunun rolü, kırmızı kan hücrelerinin olgunlaşmasını teşvik etmede çok önemlidir, gelişmenin daha erken bir safhasında eklenirse, kırmızı kan hücrelerinin normal gelişim sürecinde kısa devre yaptığını ve olgun kırmızı kan hücrelerine dönüşmeye başladığını keşfettiler.
Gao ve Lee, daha sonra alyuvar hücrelerinin olgunlaşmasında etkisi olan tiroid hormonunun ardındaki mekanizmayı altüst etti. Tiroit hormonunun bağlandığı olgunlaşan kırmızı kan hücreleri içinde özel bir reseptör (alıcı)türünü tam olarak tespit ettiler.Buradan yola çıkarak, tiroid hormonunun harekete geçirilmesi için gerekli olan ve alyuvar hücresi üretiminin son basamak regülatörü (düzenleyicisi)olarak rol alan bir protein tespit ettiler.
Tiroid hormonuile alyuvar hücrelerinin olgunlaşması arasındaki bağlantının bu çalışmayla daha iyi anlaşılması sayesinde, bilim insanları yetersiz tiroid kanseri olanlar da dahil olmak üzere, belirli anemi (kansızlık) türlerine sahip hastalardaki kırmızı kan hücrelerinin olgunlaşmasını tetikleyen yeni tedaviler belirleyebilirler.
Bu çalışma PNAS’da yayınlanmıştır.
Kaynak:https://medicalxpress.com/news/2017-09-mystery-thyroid-hormone-prods-red.html
Çeviri:Feyza Çetinkol
