Şizofreni kişinin düşünce, duygu ve davranışlarında meydana gelen olumsuz özellikler olarak tanımlanan psikiyatrik bir rahatsızlıktır. Beyin kimyasının bozulması ile karakterize bir psikozdur. Hasta kişiler gerçekle hayali birbirine karıştırırlar.
Bu hastalarda beceri ve kişilik değişikliklerini içeren birçok semptom vardır. Bireyin gerçeği algılayış biçiminde ciddi çarpıtmalar görülür ve bu durum kişinin ailesi veya yakın çevresiyle olan iletişimini bozar. Bu hastalar medyada gösterildiği gibi tehlikeli ve korkunç değil aksine bu hastalığı olan bireyler kendilerini kapatma eğilimindedirler.
Şizofreninin Görülme Sıklığı
Öncelikle hepimiz şizofreni olabiliriz. Hatta herhangi birimizin bu hastalığa yakalanma oranı %1’dir. Toplumdaki yüz kişiden biri bu hastalığa yakalanabilir. Dünyadaki tüm ırk ve türlerde görülmüştür. Kadınlarda ve erkeklerde aynı sıklıkta görülür. Çoğunlukla ergenliğin sonları ve 20’li yaşların başında gözlenir. Sadece erkekler kadınlara oranla bu hastalığa daha erken yaşlarda yakalanabilirler. Seyrek olmakla birlikte erken yaşlarda ve ileri yaşlarda görülebilir.
Şizofreninin Görülme Nedenleri
Şizofreni birden fazla etkenin bir araya gelmesiyle ortaya çıkan kronik bir hastalıktır. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte kişinin hayatta karşılaştığı bazı zorluklar, stres faktörü ve genetik yatkınlık bu hastalığın baş göstermesine sebep olurlar.
Şizofreninin Bilinen Belirtileri
Şizofreninin belirtileri genel olarak iki başlıkta incelenir. Bunlardan birincisi pozitif ikincisi negatif belirtilerdir. Pozitif denildiği zaman iyi ve güzel olan kastedilmemektedir. Sadece şizofreni hastası olmayan kişilerde gözlenemeyecek belirtilerdir. Normal bir bireyde görülmeyecek fakat hastalık etkenine bağlı olarak ortaya çıkan gerçekliği olmayan psikotik durumlardır. Bu belirtiler genel olarak halüsinasyonlar, hezeyanlar, düşünce ve davranış bozukluklarıdır. Negatif belirtiler ise kişide normal olan davranışların eksikliği veya yoksunluğudur. Davranış değişikliği olarak da tanımlanır. Örnek verecek olursak; motivasyon eksikliği, asosyallik, kişisel bakım ihmali, iletişim kurmada zorluk, donukluk ve son olarak günlük sorumluluklarını yapmaktan keyif alamamak.
Kalıtsal Faktörler
Şizofreninin genetik yatkınlığa bağlı olarak ortaya çıkan bir hastalık olduğu üzerine çalışmalar yapılmıştır. Kişinin ebeveynlerinden birinde bu hastalık varsa yakalanma oranı dolaylarında iken her iki ebeveyninde bu hastalık varsa eğer yakalanma oranı %40’a kadar çıkar.
Şizofreni Tedavisi Mümkün Mü?
Şizofreni ömür boyu süren kronik bir hastalıktır. Bu yüzden erken tanı ve tedavi çok önemlidir. Öncelikli olarak kişinin bu hastalığı kabullenmesi gerekir çünkü hastalığın doğal seyri kişinin bunu reddetmesi yönündedir. Tedavi süreci hasta-hekim-aile üçgeni içinde geçmelidir bu şekilde kişi normal yaşantısına daha çabuk kavuşacaktır. Bu hastalıkta tedavi çoğunlukla ilaçla olur ve genelde semptomları azaltmaya yöneliktir. Hasta kişiler alkol ve madde kullanımından uzak durmalıdırlar. Öte yandan bu kişiler kendilerine zarar verme eğilimindedirler. Ancak doğru tedavi ve yöntem uygulanırsa psikiyatri kliniklerinde değil evde aileleriyle birlikte sağlıklı ve üretici vakit geçirebilirler. Hasta kişiler toplumsal sağlık açısından önem arz etmektedir. Şizofreni toplumunun bir kesimini direk öbür kesimini ise dolaylı olarak etkilemekte ve totalde herkesi ilgilendiren bir rahatsızlıktır. Bu kişileri tehlikeli ve saldırgan olarak niteleyip toplumdan ötekileştirilmemeli ve topluma kazandırmalıyız.
