Yapılan Çalışmalara Göre Przybylski’nin Yıldızı Oldukça Yavaş Dönüyor
Avrupalı gökbilimciler, Przybylski’nin yıldızı üzerine yaptıkları araştırmalarda yıldızın kendi ekseni etrafında tamamen dönmesinin yaklaşık 200 yıl sürdüğü bulgusuna varmıştır. Kimyasal olarak kendine özgü özellikleri olan yıldızların anlaşılmasına dair çıkarımlar sunabilecek bu bulgular, arXiv ön baskı deposunda bir makalede 19 Nisan’da yayımlanmıştır.
Dünya’dan yaklaşık 370 ışıkyılı uzaklıkta bulunan Przybylski’nin yıldızı (HD 101065 olarak da bilinir), Centaurus takımyıldızında hızla salınan bir Ap yıldızıdır (kimyasal olarak kendine has bir yıldız). Farklı kimyasal bileşimi nedeniyle gök bilimcilerin ilgisini çeken yıldız, çok sayıda gözleme konu olmuştur.Ancak, Przybylski’nin yıldızının temel özelliklerinin birçoğu önceki çalışmalarda ortaya çıkmış olsa da, rotasyon dönemi gizemini korumaktadır. Bilinen şey, genel olarak, Ap yıldızlarının yarım gün ile 300 yıl arasında değişen rotasyon sürelerine sahip olabildikleridir.
Almanya’daki Leibniz Astrofizik Potsdam Enstitüsü’nden SwetlanaHubrig tarafından yönetilen bir astronom ekibi, bu nesnenin manyetik ve titreşimsel değişkenliğine odaklanan Przybylski’nin yıldızıyla ilgili yeni bir araştırma sunuyor. Çalışma, Haziran 2015 ile Haziran 2017 tarihleri arasında, Şili’deki ESO’nun 3.6 m teleskopundaki Yüksek DoğrulukluRadyal hız Gezegen Araştırıcı polarimetresinin (HARPSpol) kullanımıyla yapılan gözlemlere dayanarak, yıldızın kimyasal özelliklerinin yanı sıra rotasyonun da oldukça sıra dışı olduğunu ortaya koyuyor.
Araştırmacılar makalede şu ifadelerde bulundu: “Yeni edinilmiş ve tarihi boylamsal manyetik alan ölçümleri ile ilgili analizlerimiz, Przybylski’nin yıldızının son derece yavaş dönüşüyle ilgili olağandışı bir durum olduğunu gösteriyor.”
Hubrig’in ekibi, Przybylski’nin yıldızının muhtemel dönüş süresinin yaklaşık 188 yıl olduğunu tespit etti. Bu hesaplama, tüm mevcut boylamsal manyetik alan ölçümlerini analiz ederek ve yıldızın manyetik alanının çift kutuplu yapısı benimseyerek yapılmıştır.Ancak araştırmacılar, yaptıkları tahminlerin kesin olmadığını ve bunları doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyduklarını vurguladı. Bu nedenle, dönüş sürecine ilişkin bulgularının şu anda benzersiz bir çözüm olarak görülmemesi gerektiğini eklediler:“HD 101065’in gerçek dönüş süresinde alt sınırı olarak boylamsal manyetik alan ölçümlerini 43 yıllık olarak belirten zaman göz önüne alındığında,188 yıllık bir dönem tahminimiz benzersiz bir çözüm olarak değerlendirilmemelidir.”
Astronomlara göre, altı diğer manyetik Ap yıldızının yavaş dönüşünün daha önce yapılan araştırmalarda saptanması ve Przybylski’nin yıldızının çok uzun bir dönme süresine sahip olduğunun keşfedilmesi, henüz tanımlanmamış yavaş yavaş dönen başka Ap yıldızlarının olası varlığını ortaya koymaktadır.
Bu tür yıldızlar üzerine yapılacak daha sonraki gözlemlerinin, yavaş dönüşlerinin ardındaki süreçler ve oluşumları hakkındaki bilgimizi geliştirmede çok önemli olabileceği sonucuna varmışlardır. Bu süreçler henüz gökbilimciler tarafından tanımlanmadı. Genel olarak Ap yıldızlarının manyetik frenleme nedeniyle yavaş döndüğü ve ana sekans öncesi açısal momentumun çoğunun kaybedildiği varsayılır.
Kaynak:https://phys.org/news/2018-05-przybylski-star-extremely-rotator.html
