2004 yılında, NASA Mars’ta tuhaf bir mineral keşfetti: Jarosit. Bu bir demir ve potasyum sülfattır ve oluşması için su ve asidik koşullara ihtiyaç duyar. Gezegende bilim insanlarını şaşırtacak kadar çok jarosit vardı. Suyu ve alkali toprağı az olan bir gezegen olan Mars’ta bu nasıl oluşmuş olabilir? Açıklamanın Antarktika’da gömülü olduğu anlaşılıyor.
Nature Communication’da bildirildiği gibi, araştırmacılar en güneydeki kıtanın buzunun derinliklerinde jarosit keşfettiler. Antarktika’nın buzullarının derinliklerinde bu mineralin varlığı, Mars’ta oluşumuyla ilgili hipotezlerden birinin muhtemelen doğru olduğunu gösteriyor.
Bilim insanları, milyarlarca yıl önce Kızıl Gezegen gerçekten kırmızı değil beyaz kalın buzullarla kaplı iken jarosit yataklarının oluşmasının mümkün olduğunu düşünüyor. Bu buzullar gezegenden gelen kayalık tozla kirlenmiş olabilirdi ve buz yavaş yavaş tozu jarosite çevirmiş olabilirdi.
Antarktika’daki jarosit kristalleri, buz yaklaşık 300.000 yıl önce çöktüğünde, yaklaşık 1.620 metre derinlikte bir buz çekirdeğinin içinde bulundu. Buz çekirdeği, Doğu Antarktika platosunun kenarındaki bir buz kubbesi olan Talos Dome’da açıldı ve derinliği göz önüne alındığında, Mars için iyi bir analog olarak kabul ediliyor. Dünya atmosferinden izole edilmiştir, bu nedenle basıncından, sıcaklığından, kimyasından ve pH’ından bağımsızdır.
Çalışmaya göre, derin buzda hapsolmuş mineral tozunun jarosite dönüşümünü açıklayan bir mekanizma var. Mineralin, sıcaklığın -10 °C civarında olduğu en az 1.000 metre derinlikte buzda tutulması gerekir. Bu koşullar altında, jarositi dönüştürmek için ihtiyaç duyulan sıvı su, donma noktası sudan çok daha düşük olan konsantre asit çözeltileri formunda bulunur.
Ekip, volkanlardan gelen sülfür bakımından zengin bazaltik toz ve aerosollerin varlığının hem Dünya hem de Mars‘ta ortak bir özellik olacağını ve bu nedenle mekanizmanın çalışacağını düşünüyor. Ancak, Dünyevi buz çekirdeğinde sadece birkaç jarosit tanesi vardı. Mars’ta ise bu mineral bol miktarda bulunur ve hemen hemen her yerde bulunur. Ekip, Kızıl Gezegen’in daha tozlu doğasının böyle bir farkı açıklayabileceğine inanıyor.
“Keşif, Mars’taki yaygın jarosit yataklarının kökenine dair günümüz anlayışına, devrim niteliğinde bir bakış kazandırıyor”
“Onlar artık yok olmasına rağmen, eski buzullar ve içlerinde hapsolmuş toz, Kızıl Gezegen’de açık bir jeolojik iz bırakmış gibi görünüyor, bu da geçmişteki iklim olaylarının kanıtıdır.”
Ekip şimdi Mars’ta ortaya çıkabilecek diğer mineraller için buz çekirdeklerini araştırmak istiyor. Şubat 2021’de oraya ulaşacak yeni bir Mars görevi var. Bu, Mars’ın diğer minerallerinden bazılarının nasıl ortaya çıktığını araştırmak için kesinlikle harika bir zaman.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Kaynak: iflscience
/Mars Hakkındaki Bir Bulmacanın Cevabı Antarktika’da Gömülü/
Dikkat: Sitemiz herkese açık bir platform olduğundan, çox fazla kişi paylaşım yapmaktadır. Sitenizden izinsiz paylaşım yapılması durumunda iletişim bölümünden bildirmeniz yeterlidir.
Kaynak: https://www.bizsiziz.com/mars-hakkindaki-bir-bulmacanin-cevabi-antarktikada-gomulu/
