Köpek Balıkları Suni Yolla Döllenirken Bazılarının Bakire Doğum Yaptığı…

Bilim insanları köpek balıklarını yapay olarak döllemek için şimdiye kadarki en büyük çabayı üstlendiler. Çalışmaları, ebeveynleri ülkenin zıt taraflarında yaşayanlar ve hiç babası olmayan birkaç köpek balığı da dahil olmak üzere 97 yeni yavru köpek balığıyla sonuçlandı.

Amaçları, akvaryumlardaki köpek balıklarının sağlıklı üreme popülasyonlarını desteklemek ve sürdürmek için kullanılabilecek bir araç olarak suni tohumlamayı geliştirmekti.

Yeni doğan köpek balıklarının ebeveynlerini belirlemek için DNA analizini yöneten araştırmacı Kevin Feldheim, “Bütün hayvanları bir akvaryumdan diğerine çiftleşmek için taşımak pahalı ve hayvan için stresli olabilir, ancak artık genleri sperm yoluyla hareket ettirebiliriz” diyor.  

Köpek balıklarının ebeveynlerini anlamak zor olabilir; çünkü köpek balığı üremesi her zaman kolay değildir. Bazı türlerde dişi köpek balıkları, çiftleşmeden sonra aylarca sperm depolayabilir ve “istediklerinde” bunları döllenme için kullanırlar. Bu nedenle yeni doğmuş bir köpek balığının babasının, annenin en son temas kurduğu erkek olması gerekmez.

Hatta bazı dişi köpek balıkları, partenogenez adı verilen bir süreç olan hiçbir erkek olmadan üreme yeteneğine sahiptir. Partenogenezde dişinin yumurta hücreleri birbirleriyle birleşebilir ve yalnızca anneden genetik materyal içeren bir embriyo oluşturur.

Araştırmacılar, köpek balığı üremesini incelemek için beyaz benekli bambu köpek balıklarına odaklandılar. Beyaz lekeli bambu köpek balıkları miniciktir, yaklaşık 90 cm uzunluğundadır. Bir akvaryuma giderseniz, onları genellikle dipte dinlenirken görürsünüz.  Ancak bambu köpek balıklarının kibarlığı ve küçük boyutları onları araştırmacıların yapay olarak döllemeye çalışmaları için preferrred hale getiriyor. 

Araştırmacılar, suni tohumlamayı denemeden önce, potansiyel annelerin daha önceki bir çiftleşmeden sperm taşımadığından emin olmalıdır. Aday dişiler erkeklerden izole edilir ve daha sonra bıraktıkları yumurtalar kısır olduklarından emin olmak için izlenir. Yumurtlayan köpek balıkları, tıpkı tavuklar gibi, “deniz tavukları” lakaplı oldukları noktaya kadar düzenli aralıklarla yumurta bırakır. Yumurtaların kısır olup olmadığını belirlemek için bilim insanları, yumurtanın üzerinde kıvrımlı bir embriyo olup olmadığını görmek için deri gibi dikdörtgen yumurta kutularından bir su altı ışığı parlatırlar. Altı hafta veya daha uzun sürede döllenmiş yumurta yoksa, köpek balığı döllenmeye hazırdır.

Bilim insanları, iyi ve kötü örnekler arasındaki farkı anlamak için 19 köpek balığından 82 semen örneği topladı ve değerlendirdi. İyi örneklerden bazıları tohumlama için yakındaki dişilere verildi, diğerleri soğuk tutuldu ve ülke çapına ve başka bir yerlere nakledildi. Semen, bir dişinin beklediği Pasifik Akvaryumu’na ulaştığında, araştırmacılar onu yatıştırdı ve meniyi üreme yoluna yerleştirdi, prosedür on dakikadan az sürdü. Toplamda, çalışmanın bir parçası olarak 20 dişi döllendi.

Yavru köpek balıkları 4 aylık inkübasyondan sonra döllenmiş yumurtalardan çıktı. Yavrular elinizin büyüklüğündedir ve onları ayırt etmeye yardımcı olan kendine özgü benek desenlerine sahipler. Tüm bebeklerden anne babalarıyla birlikte doku örnekleri alındı, böylece DNA’ları analiz edilebildi.

Araştırmacı Feldheim, ebeveynliği belirlemek için bir dizi genetik belirteç geliştirdi. “DNA’yı sıraladık ve kodun kendini tekrar ettiği bölümler bulduk. Bu tekrar eden kod parçaları imza görevi görüyor ve onları bebeklerde gördüğümüzde, onları potansiyel babalarla eşleştiriyoruz.” diyor. Ekip, yeni toplanan semenin vakaların %27.6’sında yumurtaların üremede etkili olduğunu buldu; 24 veya 48 saat soğuk depolanmış semen sırasıyla %28.1 ve %7.1 başarı oranlarına sahipti.

Ekip, yavruların genetik analizinde, annenin ekilen spermi kullanmadan kendi başına ürettiği iki partenogenez örneği de buldu. Wyffels, “Bu partenogenez vakaları beklenmedikti ve köpek balıkları arasında cinsel üreme ve embriyo gelişiminin temel mekanizmaları hakkında ne kadar az şey bildiğimizi göstermeye yardımcı oluyor” diyor.

Bu ön sonuçlardan bilim insanları, akvaryumların köpek balığı yetiştirme programlarını genişletmelerine ve yönetmelerine yardımcı olmayı umuyorlar. “Köpek balıklarının suni tohumlanmasıyla ilgili başka raporlar da var, ancak bunlar çok az dişi içeriyor. Wyffels. “Ve günler öncesinden toplanan spermlerden neredeyse 5 km uzakta yaşayan köpek balığı ebeveynlerinden bir yavru doğdu, bu kesinlikle bir ilkti.”

Feldheim, “Bu pilot projenin hedeflerinden biri, işe yarayıp yaramadığını görmekti” diyor. “Şimdi, akvaryumdaki diğer türlerden vahşi doğada tehdit altındaki köpek balıklarına kadar, üreme konusunda gerçekten yardıma ihtiyaç duyan diğer hayvanlara kadar genişletebiliriz.”

Araştırmacılar ayrıca, bu gibi çalışmaların, köpek balıklarının vahşi doğada korunmasına katkıda bulunması durumunda, bunun büyük ölçüde akvaryumlar sayesinde olacağını belirtiyorlar. Feldheim, “Akvaryumlar olmasaydı köpek balıklarında partenogenez hakkında bir şey bilemezdik” diyor.

Wyffels, “Akvaryumlar, aynı hayvanları zaman içinde gözlemlemenize izin veriyor ve bunu vahşi doğada yapmak çok zor” diyor. Akvaryumcuların gözleri her gün hayvanların üzerinde. Üremeyle ilgili davranışlardaki ince değişiklikleri fark ederler ve bize gördüklerini söylerler. Bunun gibi araştırmalar bu işbirliğine bağlıdır. 

Derleyen: Feyza ÇETİNKOL

Dünyada İlk Defa Devasa Işığıyla Parlayan Biyolüminesans Özelliğe Sahip Köpek Balığı Bulundu

Dünyada İlk Defa Devasa Işığıyla Parlayan Biyolüminesans Özelliğe Sahip Köpek Balığı Bulundu

/Köpek Balıkları Suni Yolla Döllenirken Bazılarının Bakire Doğum Yaptığı Görüldü/