İnsanların yer üzündə varlığı, əslində milyonlarla illik tarix üçün tamamilə yenidir. Əslində bu qısa müddətdə bəşəriyyət dünyaya geri dönməz zərər verdi və etməkdə davam edir.
İstehlak zövqü ətraf mühitin çirklənməsinə və qlobal istiləşməyə səbəb olur. Həm dünya, həm də insanoğlu xaricindəki digər canlılar bundan çox təsirlənir.
Alimlər Paul Crutzen və Eugene F Stoermer, insanların təsirli olduğu yeni bir geoloji əsrin başladığını düşünür və bu yeni geoloji əsri Antroposen adlandırırlar.
Antroposen, bəşəriyyətin dünyaya təsirinin ən yüksək səviyyəyə çatdığı Sənaye İnqilabından bəri keçən bir müddətdir.
Antroposen dövrünün başlanğıcı insan populyasiyasının və istehlak vərdişlərinin qəfil sürətlənməsi mənasını verən “Böyük sürətlənmə” dövrünün 1950-ci illərinə gedib çıxır. Bu dövr həm də alüminium, beton və plastik kimi materialların hər yerdə geniş yayılmış olduğu bir dövrə uyğun gəlir.
Bu proses insanoğlu istehsal etməyə davam etdikcə davam edəcəkdir. Antroposen dövrünün başqa bir adı da İnsan Çağıdır.
Alimlər 1900-cü ildən bəri istehsal olunan süni cisimlərin ağırlığını planetimizdəki tüm canlıların çəkisi (biokütlə) ilə müqayisə etdilər.
Süni əşyaların çəkisinin 20 ildən bir iki dəfə artdığı məlum olub. Meşələrin və təbii mühitlərin itkisinə görə yer üzündə canlıların çəkisi tədricən azalır.
Araşdırmaya görə, süni cisimlərin ağırlığı 2020-ci ilin sonunadək dünyadakı tüm canlıların ümumi çəkisini üstələyəcəkdir.
Tədqiqat insanoğlunun dünyaya təsirini göstərmək üçün İsrailin Weizmann Elm İnstitutundan bir qrup tərəfindən aparıldı. 2020-ci ilin sonunadək Dünyadakı tüm plastik, kərpic, beton və digər süni əşyalar ilk dəfə planetdəki nebat və heyvanların ağırlığını aşacaqdır. Süni cisimlərin bu günə qədər təxmin edilən çəkisi bir teratona (1 trilyon ton) çatıb. Nature jurnalında piyasaya çıkan araşdırma, insanlığın dünyaya təsirinin ən yüksək səviyyəsini təmsil edən Antroposen dövrünə (İnsan Çağı) yeni bir geoloji dövrə qədəm qoyduğumuzun yeni bir dəlili olaraq görülür. Çöküntülərdə və süxurlarda bu təsirin izlərinin milyonlarla il sonrasında da görüləcəyi bildirilir.
Dr. Ron Milo BBC-yə bu proqnozların dünyanın vəziyyətini anlamaq üçün böyük əhəmiyyət daşıdığını söylədi.
Dr. Ron Milo; “Hər birimizin rolu nə qədər istehlak etdiyimizi və canlı dünya ilə insanlıq içinde daha yaxşı bir tarazlığa necə nail olacağımızı düşünmək üçün bir səbəbdir.” Formada danışdı.
Mənbə: 1 2
