İnsan beyni çox mürəkkəbdir. Əksəriyyəti elm adamları tərəfindən həll olunsa da, yenə də sirlər içərisindədir. Bu yaxınlarda insan beyninin çoxölçülü quruluşlar yarada biləcəyi ortaya çıxdı. Bu dəfə, yeni bir araşdırmada elm adamları, insanların algı fəaliyyətinin 20 yaşına qədər kəskin şəkildə artdığını kəşf etdilər. Bəs insan beyni hansı yaşda güclüdür? Təfərrüatları birlikdə nəzərdən keçirək.
Münhen Ludwig Maximilian Universitetinin alimləri beynimizin yaşla gelişim edib-etmədiyini araşdırmaq üçün bir iş apardılar. Bu araşdırmada son 130 ildə oynanan minlərlə şahmat oyunu araşdırıldı.
Komanda 1890-2014-cü illər içinde oynanan 24 mindən çox peşəkar şahmat oyununu araşdırdı və bu dövrdə baş verən 1,6 milyondan çox hərəkəti çözümleme etdi. Performans keyfiyyətini təyin etmək üçün tədqiqatçılar hər bir hərəkəti kompüter əsaslı şahmat mühərrikinin təklif etdiyi ən uyğun hərəkətlə müqayisə etdilər.
Son 125 ildə şahmat oynamaq performansında bir artım bulunduğunu kəşf edən komandaya görə bir növ olaraq daha ağıllı oluruq. Tədqiqat müəllifləri Ulusal Elmlər Akademiyası (PNAS) Proosedurlarında metodlarını belə izah etdi;
“Bu, uzun müddət ərzində fərqli yaşlarda eyni fərd üçün dəqiq və müqayisəli fərdi performans ölçüsünü təmin etdi. Son 125 ildə, xüsusilə 20 yaşın altındakı şəxslər üçün performans artmışdır. Tapıntılar, performansın 20-ci illərin əvvəllərində kəskin bir şəkildə artdığını və 35 səviyyəsində zirvəyə çatmadan əvvəl düzəldilmiş bir düzəldilməyə qədər bir ‘kambur şəklində’ əyri olaraq gelişim etdiyini göstərir. 45 yaşlarında beyin performansı bir azca azalmağa başlayır “
Araşdırmaya görə, insan beyni ən yaxşı göstəriciyə 35 yaşlarında çatır. Koqnitiv fəaliyyət zirvəsinə 35 yaşlarında çatır. Tədqiqat eyni zamanda insanların kollektiv bir növ olaraq illər keçdikcə daha ağıllı olduqlarını və bilişsel performansdakı ən sürətli artımın 1990-cı illərdə ev kompüterlərindəki şahmat oyunçularının daha çox yayılmış olduqlarını təsbit etdi.
Oyunçular birdən-birə hər vəziyyətdə ən yaxşı hərəkətləri bilən və oynayaraq gelişim edə bilən bir maşına qarşı özlərini sınaya bildilər.
Digər tərəfdən, müəlliflərə görə, son illərdə şahmat mühərriklərinin və onlayn oyun imkanlarının meydana çıxması oyunçuların daha çox şahmat bilikləri toplamalarına və həyatlarına daha erkən hazırlaşmalarına kömək edə bilər.
Mənbə: 1
