Atom bombası ve atomun yapısı her zaman ilgi çekici bir konu olmuştur. Ancak pek az kişi gerçek bir atom görüntüsü görmüştür.
Atom diyince herkesin aklına şöyle bir görüntü gelir. Ancak bu sadece bilgisayarla yapılmış bir atom çizimi. Peki hiç gerçek bir atom fotoğrafı gördünüz mü?
Şimdi ufak bir tahmin yapın. Sizce Tek bir tuz tanesinde kaç atom vardır? 1000 tane mi? Yoksa 1 milyon mu? Belki de milyarlarca vardır.
Tuz taneleri ışık mikroskopu altında böyle görünür. Biraz ışık ve birkaç küçük mercek yardımıyla küçücük tuz tanelerini bile kocaman görebiliyoruz. Ancak aslında bir tuz tanesi sandığımızdan çok daha büyüktür.
Tuz taneleri elektron mikroskobu altında ise böyle görünürler. Tıpkı tavla zarlarına benziyorlar. Belki de gözle görülemeyecek kadar küçük bir tavlamız olsaydı zar atmak için tuz tanesi kullanabilirdik.
Tuz molekülü bir sodyum ve bir klor atomunun birleşmesiyle oluşur. Tek Bir tuz tanesinde yaklaşık 12 kentilyon tane atom bulunur. Yani 12 sayısının yanına 18 tane 0 koyarsak bir tuz tanesinde yaklaşık bu kadar atom vardır. 12 milyon çarpı 1 trilyon kadar.
Tek bir tuz tanesinde bu kadar atom olduğuna göre bu atom çok küçük bir şey olmalı.
Bir atomun fotoğrafını görmeden önce atomun ne olduğunu anlamamız gerek. Basitçe her şey atomlardan oluşur. Yani siz de, bu videoyu izlediğiniz cihaz da atomlar oluşturmuştur. Tıpkı lego parçaları gibi, küçük parçalar birleşerek bir araba ya da kocaman bir ev oluşturabilir. Ancak oluşan yapı ne kadar farklı olursa olsun aslında hepsi aynı yapı taşından yani lego parçalarından oluşmuştur. Atomun ortasında bir çekirdek bulunur ve etrafında elektron denilen çok küçük parçacıklar döner.
Atomlar o kadar küçüktür ki bir atom, bir milimetrenin yaklaşık 10 milyonda biri kadardır. İnsan tırnağının bir saniyedeki uzama miktarı bile bir atomdan yaklaşık 50 kat fazladır. Bu yüzden en güçlü mikroskoplar bile tek bir atomu gösteremez. Ancak bilim insanları bazı kurnazlıklar yaparak tek bir atomu görünür hale getirebilirler.
Oxford üniversitesinden David Nadlinger bir atomu tek başına görüntülemeyi başardı. Bunun icin stronsiyum elementinin bir atomunu çok güçlü mıknatıslar kullanarak hapsetti. Ardından üstüne yüksek enerjili lazer ışınları gönderdi. Lazer ışınları atomun enerjisini artırdığı icin atom fazla enerjisini atmak için etrafına ışınlar yaymaya başladı. Bu sayede tek bir atom çıplak gözle bile görülebilecek hale geldi. Yani bu fotoğraf aslında bir atomun yaydığı ışığın fotoğrafı. Bu yüzden tam olarak bir atom fotoğrafı sayılmaz.
Bize gerçekten bir atomun fotoğrafı lazım. Kaliforniya üniversitesindeki araştırmacılar elektron mikroskopu kullanarak platin atomlarını görüntülemeyi başardılar. Bu fotoğrafta gördüğünüz her bir gri nokta bir platin atomunu gösteriyor. Hatta bununla da kalmayıp bir atom bulutunun 3 boyutlu görüntüsünü bile elde etmişler. Bu görüntüde yaklaşık 30 bin tane platin atomu bulunuyor. Ancak atomlar o kadar küçük ki 30 bin tanesi biraradayken bile yine de onu gözümüzle göremezdik…
