Parmak izleri gibi, iki kişinin de aynı beyin anatomisine sahip olmadığını, Zürih Üniversitesi araştırmacılarının yaptığı bir çalışma göstermiştir. Bu benzersizlik, genetik faktörlerin ve bireysel yaşam deneyimlerinin bir kombinasyonunun sonucudur.
İkizlere ait (önden, yandan ve yukardan) beyinlerin (solda ve sağda resmedilen) üç beyin taraması. Her kişi için kırışıklıklar ve çıkıntılar farklıdır. / Lutz Jaencke, UZH
Parmak izi her bireyde benzersizdir: İki parmak izi aynı olmadığından, polis, göçmenlik makamları ve akıllı telefon üreticileri için kimlik doğrulama yöntemine dönüşmüştür. Peki ya kafalarımızın içindeki santral panosuna ne dersiniz? Beynin belirli anatomik özelliklerden kime ait olduğunu bulmak mümkün mü? Bu, UZH nöropsikoloji profesörü Lutz Jäncke ile çalışan grubun sorusu. Daha önceki çalışmalarda, Jäncke zaten bireysel deneyimlerin ve yaşam koşullarının beynin anatomisini etkilediğini gösterebilmişti.
Deneyimler beyinde iz bırakıyor
Profesyonel müzisyenler, golfçüler veya satranç oyuncuları, yetenekli aktiviteleri için beyin bölgelerinde en çok kullandıkları belirli özelliklere sahiptir. Bununla birlikte, daha kısa süreli olaylar da beyinde izler bırakabilir: Örneğin, sağ kol iki hafta boyunca tutulursa, hareketsiz hale getirilmiş kolun kontrol edilmesinden sorumlu bölgelerdeki beyin korteksinin kalınlığı azalır. Jäncke şöyle açıklıyor: “Beynimiz üzerinde etkisi olan bu deneyimlerin genetik yapıyla etkileşime girdiğinden şüpheleniyoruz, böylece yıllar boyunca herkes tamamen bireysel beyin anatomisi geliştiriyor.”
Manyetik rezonans görüntüleme, hesaplamalara temel oluşturuyor
Hipotezlerini araştırmak için Jäncke ve araştırma ekibi, iki yıl boyunca üç kez manyetik rezonans görüntüleme kullanarak yaklaşık 200 sağlıklı yaşlı bireyin beyinlerini inceledi. Beynin toplam hacmi, korteksin kalınlığı ve gri ve beyaz madde hacimleri gibi çok genel olanlar dahil olmak üzere 450’den fazla beyin anatomik özelliği değerlendirildi. 191 insanın her biri için, araştırmacılar, belirli beyin anatomik özelliklerinin bireysel bir kombinasyonunu tanımlayabildiler; bu şekilde, genel beyin anatomik özellikleri için bile tanımlama doğruluğu yüzde 90’ın üzerindeydi.
Koşulların ve genetiğin kombinasyonu
Bulgular üzerine Lutz Jäncke şunları söylüyor: “Çalışmamızla, insanların beyin yapısının oldukça bireysel olduğunu doğrulayabildik. Genetik ve genetik olmayan etkilerin kombinasyonu sadece beynin işlevini değil, aynı zamanda anatomisini de etkiliyor.” Bununla birlikte, parmak izi sensörlerinin MRI taramaları ile değiştirilmesi gelecekte mümkün değil. MRI’lar parmak izleri almanın kanıtlanmış ve basit yöntemine göre çok pahalı ve zaman alıcıdır.
Nörobilimde ilerleme
Jäncke’nin çalışmasına ait bulguların önemli bir yönü, son yıllarda alanda yapılan büyük gelişmeleri yansıtmasıdır: “Sadece 30 yıl önce insan beyninin çok az bireysel özelliğe sahip olduğunu veya hiç bireysel özelliğe sahip olmadığını düşünüyorduk. Beyin anatomik özellikleri ile kişisel tanımlama hayal bile edilemezdi.” Bu arada, dijitalleştirilmiş beyin taramalarını değerlendirmek için kullanılan yazılımlar gibi, manyetik rezonans görüntülemenin de daha iyi olması gerekli. Jäncke, şimdi daha iyi bildiğimiz şeylerin bu ilerleme sayesinde olduğunu söylüyor.
Dergi Referansı: Seyed Abolfazl Valizadeh, Franziskus Liem, Susan Mérillat, Jürgen Hänggi, Lutz Jäncke. Identification of individual subjects on the basis of their brain anatomical features. Scientific Reports, 2018; 8 (1) DOI: 10.1038/s41598-018-23696-6
Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/07/180710104631.htm
