“Kara Dul” Nötron Yıldızı, Egzotik “Örümcek” Pulsar Sisteminde Saniyede 377 Kez Dönüyor
‘Örümcek’ Pulsar Sistemi
50 yılı aşkın süredir, uluslararası bir araştırma ekibi ‘Örümcek’ denen pulsar sistemlerini arıyor. Göksel bir nesnenin merkezinde bir gama ışını olan ve yüksek enerjili çıkışları ile hızla dönen nötron yıldızları ikili yoldaş yıldızlarını yok ediyor. Pulsar artık PSR J2039 5617 olarak biliniyor.
Araştırmacılar, NASA’nın Fermi Uzay Teleskobu’ndan gelen verilerde nötron yıldızının zayıf gama ışını titreşimlerini izlemek için halka açık bilim projesi olan Einstein @ Dwelling’un muazzam hesaplama gücünü kullandılar.
Elde ettikleri sonuçlar, pulsarın Güneş’imizin kütlesinin altıda biri civarında bir yıldız eşiyle birlikte yörüngede olduğunu gösteriyor.
Pulsar, yoldaş yıldızını yavaş ama emin bir şekilde buharlaştırıyor. Ekip ayrıca, yoldaşın yörüngesinin zaman içinde hafif ve tahmin edilemez şekilde değiştiğini de buldu.
Keşif Royal Astronomical Society’de yayınlandı. 10 yıllık hassas veri gerektiren çalışmada araştırmacıların nasıl egzotik ikili sistemde saniyede 377 kez dönen bir nötron yıldızı bulduğunun ayrıntıları paylaşıldı.
Dişilerin çiftleştikten sonra talihsiz küçük erkekleri öldürdüğü örümcek türlerine binaen pulsarlara, ‘Kara dullar’ veya ‘Kızıl Sırtlılar’ örümceği adları verilmiştir.
Varlığından yıllardır şüphe ediliyordu
Lars Nieder , “Şu anda PSR J2039 5617 olarak bildiğimiz, kaynağın kalbinde hızla dönen bir nötron yıldızı olan bir pulsar olduğundan yıllardır şüpheleniliyordu” diyor.
“Ancak, on binlerce gönüllünün Einstein @ Dwelling’a bağışladığı hesaplama gücü ile perdeyi kaldırmak ve gama ışını titreşimlerini keşfetmek mümkündü ” diye ekliyor.
Çabaları, bir “kara dul” pulsarı tespit etti. İlk kez yirmi yıl önce EGRET uydusu tarafından görülmüştü. Gizemli bir kaynağın doğasını çözen Fermi uydusundaki Geniş Alan Teleskopundan alınan verilerle çalışma tamamlandı.
İş başında iki ana süreç
Dr. Colin Clark, “J2039-5617 için iş başında iki ana süreç var” diye açıklıyor. “Pulsar, daha parlak ve daha mavimsi görünen kütlece hafif olan yoldaşının bir tarafını ısıtır.
Ek olarak, yoldaş, pulsarın kütle çekim kuvvetiyle bozulur ve yıldızın görünen boyutunun yörünge boyunca değişmesine neden olur. Bu gözlemler, ekibin ikili yıldızın 5.5 saatlik yörünge periyodunun yanı sıra sistemin diğer özelliklerinin mümkün olan en hassas ölçümünü almasını sağladı. “
Ekip, on yıllık arşive dayanarak daha önceki yöntemleri geliştirdi, on binlerce gönüllünün yardımına başvurdu. Amaçları uzay teleskobu üzerindeki Geniş Alan Teleskobu tarafından kaydedilen gama ışını fotonlarındaki periyodik titreşimler için Fermi verilerini aramaktı. Gönüllüler, bilgisayarlarının CPU’ları ve GPU’ları üzerindeki hesaplama döngülerini Einstein @ Dwelling’a bağışladı.”
Aramanın tek bir bilgisayar çekirdeğinde tamamlanması 500 yıl alacaktı. Ancak, Einstein @ Dwelling kaynaklarının bir kısmını kullanarak 2 ayda yapıldı.
Gama ışını titreşimlerinin frekansına ilişkin yeni bilgiler, ortak çalışanların Parkes radyo teleskopundan gelen arşiv verilerindeki radyo titreşimlerini tespit etmesine de izin verdi.
Ayrıca Royal Astronomical Society’nin Aylık Bildirimleri’nde yayınlanan sonuçları, Kara Dul pulsarın yoldaş yıldızından fırlatılan madde tarafından, pulsarın radyo emisyonunun sıklıkla gölgede bırakıldığını gösteriyor.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Kaynak: dailygalaxy
/”Kara Dul” Nötron Yıldızı, Egzotik “Örümcek” Pulsar Sisteminde Saniyede 377 Kez Dönüyor/
Dikkat: Sitemiz herkese açık bir platform olduğundan, çox fazla kişi paylaşım yapmaktadır. Sitenizden izinsiz paylaşım yapılması durumunda iletişim bölümünden bildirmeniz yeterlidir.
Kaynak: https://www.bizsiziz.com/kara-dul-notron-yildizi-egzotik-orumcek-pulsar-sisteminde-saniyede-377-kez-donuyor/
