Yüzyıllar boyunca, Peru halkı Amazon’da öldürebilecek kadar sıcaklıkta yanan bir nehirden bahsetti.
Efsaneye göre, İspanyol istilacıları akılsızca davranarak altın arayışı için yağmur ormanlarında tehlikeye atıldılar ve geri dönen birkaç adam zehirli su, insan yiyen yılanlar ve alttan kaynayan bir nehir hikayeleri anlattı.
Efsane, çocukluğundan beri Perulu yerbilimci Andrés Ruzo’yu büyülemişti.Ki; Peru’daki jeotermal enerji potansiyeli konusundaki doktora projesini tamamlayana kadar nehrin gerçekten var olup olamayacağını sormaya başladı.
Konuştuğu uzmanlara göre, cevap oybirliği ile “hayır oldu.Sonuçta, sıcak nehirler var ancak genel olarak volkanlarla ilişkilendiriliyorlar ve ülkenin o bölgesinde volkan yok.
Fakat Ruzo tatillerde eve gittiğinde ve ailesine efsanenin nereden geldiğini sorduğunda annesi, nehrin şimdi var olmadığını, teyzesiyle daha önce nehirde yüzdüğünü söyledi.
Bu oldukça saçma geliyordu ancak 2011’de Ruzo’nun eline bir fırsat geçti ve teyzesiyle Amazon yağmur ormanlarına girdi ve ünlü nehri kendi gözleriyle gördü; çok sıcaktı.
“Bunu gördüğümde derhal termometremi tuttum.” dedi Ruzo 2014 yılında TED konuşmasında. Nehirdeki ortalama sıcaklık 86 santigrat derece [187 derece Fahrenheit], oldukça kaynar değil ama kesinlikle yeterince yakındı. Bu, bir efsane değil. ”
En şaşırtıcı bölüm onun büyüklüğü idi.
Kaplıcalar nadir değildir ve termal havuzlar dünyanın diğer bölgelerinde bu sıcaklıklara ulaşır ancak hiçbir şey nehrin kapsamına bile yaklaşamaz – 25 metre (82 fit) genişliğe ve 6 metre(19,6 fit) derinliğe sahip , 6.24 km (3.87 mil) boyunca yanan inanılmaz bir nehir.
Nehrin en yakın volkanik sistemden yaklaşık 700 km (435 mil) uzakta olduğunu ve sıcaklığın herhangi bir anlam ifade etmediğini de ekleyin. Aslında, dünyanın herhangi bir yerinde bildiğimiz türünün tek örneği.
Yerel Şamanın izniyle Ruzo, orada geçirdiği son yılları nehri,nehrin çevresindeki ekosistemi ve laboratuarda nehrin suyunu inceleyerek ne olup bittiğini anlama umuduyla geçirdi.
Açıkçası, Ruzo nehri ve yerlilerin verdiği isimle – “Güneş’in ısısıyla kaynatılmış” anlamına gelen Shanay-timpishka ismini keşfeden ve nehri bu kadar sıcak yapan şeyin ne olduğunu merak eden ilk kişi değildi.
Ancak araştırması – kısmen National Geographic Young Explorers hibesi tarafından desteklendi – nihayet sırlarını açıkladı. Anlaşılan, suyu kaynatan Güneş değil, fay kaplı sıcak su kaynakları.
Ancak araştırması – kısmen National Geographic Young Explorers hibesi tarafından desteklendi – nihayet nehrin bazı sırlarını açıkladı. Anlaşılan o ki; suyu kaynatan Güneş değil, fay kaplı sıcak su kaynakları.
Dünyayı insan vücudu gibi düşünün; fay hatları atarlar gibi dünyanın içinden geçen çatlaklar. Bu “Toprak atardamarları” sıcak suyla doludur ve yüzeye geldiklerinde, kaynar akarsu gibi jeotermal görünümleri görürüz.
Kimyasal analizler nehirdeki suyun aslında yağmur suyu olduğunu göstermiştir.
Ruzo, şuan hipotezler suyun – belki de Andlar’da olduğu kadar uzakta – yolculuğu boyunca Dünya’nın jeotermal enerjisi tarafından ısındığı zemine doğru aktığını varsayıyor. Sonunda Amazon’da, fokurdayan nehirde ortaya çıkar.
Bu, sistemin, benzeri başka hiçbir yerde görülmemiş, muazzam bir hidrotermal sistemin bir parçası olduğu anlamına gelir.
Daha da heyecan verici olan Ruzo, nehir içinde ve çevresinde yaşayan mikropların genomlarını sıralamak için biyolog Spencer Wells ve Jonathan Eisen ile birlikte çalıştı ve sıcağa dayanabilecek yeni türler keşfetti.
Tabii ki, nehir büyüleyici olduğu gibi, aynı zamanda ölümcül olabilir. Su o kadar sıcak olur ki Ruzo düzenli olarak hayvanların düştüğünü ve yavaş yavaş ölümüne kaynadığını görür.
TED konuşmasında “Zarar görecek ilk şey gözler.” dedi.
Sonunda, hayvanlar artık yüzemezler ve su ağızlarını ve ciğerlerini doldurur ve içten dışa doğru pişirilmesine neden olur. Dehşet verici.
Yine de insanlar- annesinin iddia ettiği gibi- ancak sadece soğuk suyla seyreltildiğinde yoğun yağışlardan sonra, nehirde yüzüyorlar. su, daha çok çay yapmak ve yemek pişirmek için kullanılır.
Ruzo nehri ve kaynağını incelemeye devam ediyor. Ancak şimdi ana odak noktası nehri ve çevresindeki araziyi nasıl koruyacağımızdır – sonuçları yayımlamaya hazırlanırken, Peru hükümeti uygun koruma önlemlerini uygulamaya koymalarını garanti edene kadar Ruzo, sonuçların çoğunu yayımlamayı reddediyor.
“Doktora çalışmalarımın ortasında, bu nehrin bir doğa harikası olduğunu fark ettim.” dedi Ruzo, 2016 yılında Gizmodo’da Maddie Stone’a. “Ve bunun hakkında bir şey yapmazsak, ortalıkta olmayacak.” dedi.
Maceraları esnasında Kaynar Nehir adlı bir kitap yayımladı ve benzersiz sistem hakkındaki haberleri yayarak insanların, davalarını kendilerinin üstlenebileceklerini ve yerleşim yerlerinin oduncu ve imarcılardan kurtarabilecek kadar önemli olduğuna karar vermelerini umuyor.
Ruzo, “Bu suçlamaya liderlik eden bir kişi kavramını sevmiyorum – bence uluslararası ölçekte bir topluluk oluşturmak hakkında.” dedi. “Gezegenin küçültülmüş olması ve bunun gibi doğal harikalar ç az ve nadir.”
Bu makalenin bir örneği, ilk kez Şubat 2016’da yayımlandı.
Kaynak: http://www.bizsiziz.com/scientists-found-a-mysterious-boiling-river-straight-out-of-amazonian-legend/
https://www.sciencealert.com/scientists-found-a-mysterious-boiling-river-straight-out-of-amazonian-legend
Çeviri: Simge Kara
