Tarçın sakızı, tarçınlı rulo, tarçınlı kahve veya tarçınlı elma püresi…
Çoğu kişi için günlük diyetlerin vazgeçilmez lezzeti, sütlü tatlıların baş tacı olan tarçın, kış çaylarının da ayrılmaz bir parçasıdır. Lezzeti yanında doğru şekilde kullanılırsa, diyabet riskini azaltmaktan menstrüel bozuklukları iyileştirmeye, ağız sağlığından, kilo vermeye kadar birçok faydası bulunmaktadır.
Bu yazımızda tarçının sağlık açısından ffaydaları hakkında bilgiler bulunmaktadır.
Tarçının Sağlık Açısından Faydaları
Tarçının faydaları; baharat tarçın veya metaboliti sodyum benzoat ile ilişkilendirilmektir ve bunlar aşağıdaki gibidir:
Menstrüel Bozukluklar
80 kadın üzerinde yapılan klinik bir çalışmada, adet döngüsünün ilk 72 saatinde alınan tarçın, adet kramplarını azaltmıştır. Polikistik over sendromu (PCOS) olan kadınlarda düzensiz adet döngüsü, hormon dengesizlikleri (androjen fazlalığı) ve metabolik risk faktörleri ( insülin direnci ve yüksek kan yağ seviyeleri gibi) bulunmaktadır. Bu durumu olan 45 kadın üzerinde yapılan klinik bir çalışmada, tarçın takviyeleri almak adet düzenliliğini artırmaya yardımcı olmuştur. 165 kadın üzerinde yapılan diğer 3 çalışmada ise, tarçın insülin duyarlılığını ve kan yağ profilini geliştirmiş HDL kolesterolü arttırırken trigliseritleri, toplam kolesterolü ve LDL kolesterolü azaltmıştır. Sınırlı olmasına rağmen, kanıtlar tarçının menstrüel bozukluklara (özellikle PCOS ile) yardımcı olabileceği yönündedir.
Şeker Hastalığı İçin Tarçın
Diyabet
Ön kanıtlar tarçının insülin direncini azalttığını, insülin ( insülin mimik ) gibi işlev görebildiğini ve böylece kan şekeri seviyelerinin düşmesine yardımcı olabileceğini düşündürmektedir. Tip 2 diyabetli 300’den fazla kişi üzerinde yapılan 5 klinik çalışmada tarçın, açlık kan şekeri seviyelerini % 29’dan % 10’a kadar düşürmüştür. Bununla birlikte, bu rahatsızlığı olan 177 kişi üzerinde yapılan 3 çalışmada etkisiz kalmıştır.
Ayrıca tarçın 52 obez kişi üzerinde yapılan 2 klinik çalışmada ve metabolik sendromu olan 116 kişi üzerinde yapılan bir çalışmada kan şekeri ve insülin direncini azaltmıştır, ancak 10 prediyabetik kişi üzerinde yapılan başka bir çalışmada etkileri bulunmamaktadır. Tarçın, krom ve karnosin içeren bir besin takviyesi olarak, açlık kan şekerini azaltmış ve 62 obez, diyabetik öncesi kişi üzerinde yapılan klinik bir çalışmada, kilo kaybını desteklemiştir. Bununla birlikte, bu bileşiklerle takviye edilmiş bal, tip 2 diyabetli 12 kişi üzerinde yapılan bir başka çalışmada etkisiz olmuştur.
52 sağlıklı insan üzerinde yapılan 3 klinik çalışmada, tarçın yemeklerden sonra kan şekeri düzeylerini düşürmüştür. Bileşik sinnamil izobutirat, 26 kişi üzerinde yapılan bir başka çalışmada benzer şekilde etkili olmuştur. 14 gün boyunca tarçın alımına devam edilmesi, 8 sağlıklı erkekte kan şekeri kontrolünü ve insülin duyarlılığını geliştirmiştir, ancak bu etkileri tarçın almayı bıraktıklarında hızla kaybolmuştur. Cassia tarçın (C. Burmannii) 30 sağlıklı kişi ve 10 obez kadınlarda yemeklerden sonra düşük kan şekeri düzeylerini yardımcı olmuştur. Bununla birlikte, bu obez kadınlarda ve 21 prediyabetik insanda insülin duyarlılığı üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. Tip 2 diyabetli 60 kişide açlık şekerini düşürmede eşit derecede etkisiz olmuştur. Çoğu klinik çalışma Ceylan (Cassia değil) tarçının kan şekeri kontrolünü ve insülin duyarlılığını geliştirdiğini öne sürse de, herhangi bir etki gösteremeyen birçok çalışma bulunmaktadır. Bu nedenle sonuç çıkarmak zordur ve tarçının bu potansiyel faydasına ışık tutmak için daha fazla klinik araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Kalp ve Damar Sağlığı
Tarçın, 28 sağlıklı gönüllü üzerinde yapılan bir klinik çalışmada toplam kolesterolü düşürmüştür, ancak 9 kişi üzerinde yapılan bir başka çalışmada kan lipitleri veya kan damarı fonksiyonu üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır. Tip 2 diyabet veya metabolik sendromu olan 200’den fazla kişi üzerinde yapılan 3 klinik çalışmada, tarçın takviyesi HDL kolesterolü arttırırken trigliseritleri, toplam kolesterol ve LDL kolesterolü azaltarak kan basıncını düşürmüş ve kan lipit profilini geliştirmiştir. Bununla birlikte, bu durumdaki 150’den fazla insan üzerinde yapılan 2 denemede kan lipitlerini düşürmede başarısız olmuştur ve bir başka denemede 100’den fazla prediyabetçi üzerinde kalp hızı üzerinde bir etkisi olmamıştır.
Tarçın, polikistik over sendromlu 150 kadın üzerinde yapılan 2 çalışmada kan yağ profilini geliştirmiştir trigliseritleri, toplam kolesterol ve LDL kolesterolü düşürürken, HDL kolesterolü arttırmıştır. Birlikte ele alındığında, bazı çalışmalar tarçının kan basıncını düşürerek ve kan yağ profilini özellikle metabolik ve polikistik over sendromlu kişilerde geliştirerek kalp hastalığını önlemeye yardımcı olabileceğini düşündürmektedir, ancak sonuçlar karışıktır. Bu potansiyel yararı açıklığa kavuşturmak için daha fazla klinik araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Ağız Sağlığı
105 sağlıklı insan üzerinde yapılan klinik bir çalışmada tarçınlı gargara, plak azaltılmasında ve sakız sağlığının korunmasında geleneksel bir antimikrobiyal (klorheksidin glukonat) kadar etkili olmuştur. 15 sağlıklı insan üzerinde yapılan bir başka çalışmada, tarçınlı sakız çiğnenmeye neden olan bakterilerin tükürük sayısını azaltmıştır. Ayrıca tarçın test tüplerinde boşluklara ve diş eti hastalığına neden olan bakterileri inhibe etmiştir. Sonuçlar umut verici olsa da, tarçının ağız sağlığını korumaya yardımcı olduğunu iddia etmek için çok az klinik çalışma vardır.
Tarçınla Zayıflama
Kilo Verme
Tip 2 diyabetli 62 kilolu insan üzerinde yapılan klinik bir çalışmada, tarçın, krom ve karnosin içeren bir diyet takviyesi yağ kütlesini azaltmıştır. Bu durumdaki 105 kişi üzerinde yapılan bir başka çalışmada, tarçının kan şekeri ve insülin duyarlılığı üzerinde bir etkisi olmamıştır, ancak vücut ağırlığını azaltmıştır. Benzer şekilde tarçın, krom ve magnezyum ile takviye edilmiş bal sadece tip 2 diyabetli 12 kişinin kilo vermesine neden olmuştur. Polikistik over sendromlu 84 kadın üzerinde yapılan bir çalışmada 8 hafta tarçın kapsülleri aldıktan sonra kilo vermişlerdir. Bununla birlikte, 28 sağlıklı insan üzerinde yapılan klinik bir çalışmada tarçın özütünün vücut ağırlığı üzerinde bir etkisi olmamıştır.
Tarçın, hayvan çalışmalarında karbonhidrat emilimini engellemiştir. Cinnamaldehit, obez farelerde grelin salgılanmasını önemli ölçüde azaltmıştır. Aynı zamanda gıda alımını ve kümülatif kilo alımını önemli ölçüde azaltmış ve insülin sekresyonunu değiştirmeden glikoz toleransını artırmıştır. Çalışmalar tarçının tip 2 diyabet veya polikistik over sendromu olan kişilerde kilo vermeye yardımcı olabileceğini düşündürse de, kanıtlar yetersizdir. Bu sonucu kesin olarak ortaya çıkarmak için daha büyük popülasyonlar üzerinde daha fazla klinik araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Antioksidan
22 aşırı kilolu prediyabetik insan üzerinde yapılan klinik bir çalışmada tarçın, oksidatif stresi azaltmış ve muhtemelen tip 2 diyabetin başlamasını önlemeye yardımcı olmuştur. Bununla birlikte, hâlihazırda bu durumdan muzdarip 44 kişi üzerinde yapılan bir başka çalışmada antioksidan durumunu iyileştirememiştir. Seylan tarçın, sıçanlarda ana antioksidan ve glutatyon düzeylerini arttırmıştır. 26 baharatın antioksidan aktivitesini karşılaştıran bir çalışmada tarçın en yüksek sırada yer almıştır. Cinnamaldehit / tarçın aktive olmuş Nrf2, kolon hücrelerinde doğal ve doğuştan gelen antioksidan savunmasını arttırmanın en önemli yoludur. İki küçük klinik çalışma (karışık sonuçlarla), bazı hayvan ve hücre bazlı araştırmalar, tarçının bir antioksidan olarak etkinliğini kanıtlamak için yetersizdir. Daha büyük, daha sağlam klinik çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Bağırsak Sağlığı
Bağırsak Candida enfeksiyonu olan 60 kişi üzerinde yapılan klinik bir çalışmada, tarçın ve pogostemon yağı içeren kapsüller enfeksiyonu % 72 oranında çözmüş ve % 28 oranında iyileştirmiştir. Ancak tarçın özü, enfekte olmuş 15 kişi üzerinde yapılan küçük bir çalışmada mide ülserine neden olan Helicobacter pylori’ye karşı etkisiz olmuştur. Tarçın özü, farelerde inflamatuar bağırsak hastalığı semptomlarını hafifletmiştir. Ayrıca hayvan çalışmalarında kolon kanserini önleme potansiyeli göstermiştir. Yine, bağırsak sorunları olan insanlarda tarçın kullanımını desteklemek için kanıtlar yetersizdir. Bu potansiyel faydaya biraz ışık tutmak için daha büyük popülasyonlar üzerinde daha fazla klinik çalışma yapılması gerekmektedir. 
Tokluğu Teşvik Etme
Tarçın ve sirke kombinasyonu, yemeklerden hemen sonra tokluğu arttırmıştır ve 27 maddenin klinik çalışmasında 2 maddenin ilave bir etkisini göstermiştir. Bununla birlikte, sadece tarçın (1-3 gram) GLP-1’i ( tokluğu destekleyen nörotransmiter orexin üretimini tetikleyen bir bağırsak hormonu ) seviyelerini arttırmıştır, ancak 24 kişi üzerinde 2 küçük denemede tokluk, mide boşalması üzerinde hiçbir etkisi olmamıştır.
Antienflamatuar ve Bağışıklık Dengesi
Beyaz kan hücreleri (makrofajlar) üzerinde yapılan çalışmalarda, hem tarçın hem de tarçın yaprakları yüksek derecede anti-enflamatuar sağlamıştır. Sri Lanka (tarçını bir türü Cı. Zeylanicum ) tarçını ile yapılan 115 testte anti-enflamatuar gıdaların en güçlü anti-enflamatuvar aktivitesi olan arasında olduğu tespit edilmiştir. Sinya tarçınının bir bileşeni olan sinnamik aldehit, farelerde ve hücrelerde güçlü bir anti-enflamatuar aktiviteye sahiptir.
Otoimmün Bozukluklar
Tarçın metaboliti sodyum benzoat, hayvan modellerinde multipl sklerozise karşı etkili olmuştur.
Beynin Korunması
Tarçın, Alzheimer Hastalığı riskini azaltmaktadı ve bunu, Alzheimer’ın ana özelliği olan beyindeki tau proteini birikimini engelleyerek yapmaktadır. Ayrıca Parkinson Hastalığı riskini de azaltmaktadır ve Parkinson hastalığının bir fare modelinde, tarçın nöronları korumaya, nörotransmitter seviyelerini normalleştirmeye ve motor fonksiyonunu iyileştirmeye yardımcı olmuştur.
Anksiyete ve Depresyon
Tarçın sıçanlarda kaygıyı azaltmıştır.
Kemik Kaybı
Seylan tarçın, hücre temelli çalışmalarda kemiklerin parçalanmasını azaltmış ve kemik kaybını önlemeye yardımcı olabileceğini düşündürmüştür.
Cilt sağlığı
Tarçın, test tüpü çalışmalarında kollajen üretimini teşvik ederek potansiyel yaşlanma karşıtı etkileri hakkında daha fazla araştırma yapılması gerektiğini düşündürmektedir.
Enfeksiyonlar
Test tüplerinde yapılan bir çalışmada test edilen 69 şifalı bitki, tarçın HIV-1’i en etkili şekilde inhibe ettiği tespit edilmiştir. Giardiasisli sıçanlarda hem tarçın hem de zencefil özleri bağırsak hasarını ve dışkıdaki parazit ( Giardia lamblia ) sayısını azaltmıştır. Ayrıca tarçın test tüplerinde sıtmaya (Plasmodium falciparum) neden olan paraziti inhibe etmiştir. Tarçın esansiyel yağı ve bileşikleri sinnamaldehit ve öjenol biyofilm oluşumunu inhibe ederken, sinnamaldehit ve hidroksisinnamik asitler çekirdek algılama inhibitörleri olarak işlev görmüştür.
Cinnamon’un metabolit sodyum benzoatı, bazı enfeksiyonları temizlemek için önemli olabilecek farelerde Tregs’i arttırmıştır. Bağırsakta enfeksiyondan sonra fonksiyonel bir Th17 cevabının oluşturulması için çok önemlidir. Bununla birlikte, çalışmaların çoğunun test tüplerinde yapıldığına dikkat edilmelidir. Tarçının bu mikroorganizmaların neden olduğu enfeksiyonlarla savaşmak için herhangi bir faydası olup olmadığını belirlemek için daha fazla klinik araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Kanser
Hayvan ve hücre tabanlı çalışmalarda, tarçın özü kanser hücrelerini öldürmüş ve büyümelerini azaltmıştır.
Tarçın, 6 hafta boyunca günde 6 grama kadar miktarlarda ağız yoluyla alındığında çoğu insan için güvenli bir baharattır. Bununla birlikte, bazı kişilerde alerjik reaksiyonlar olabilmektedir. Cassia tarçın, kan inceltici varfarinin ana bileşiği kumarin içermektedir. Kumarinin olası etkileriyle ilgili endişeler nedeniyle, Alman Federal Risk Değerlendirme Enstitüsü 2006’da büyük miktarda cassia tarçın tüketmeye karşı uyarmıştır. Bu nedenle, tarçını ek olarak almak isteniyorsa, Seylan tarçınını kullanmak daha güvenli bir seçenektir.
bbcgoodfood.com
besthealthmag.ca
