Su Zengini Atmosfere Sahip Birçok Gezegenin Olması Mümkün

Atmosfer, dünya yüzeyindeki yaşamı mümkün kılar, iklimimizi düzenleyer ve kozmik ışınların bize zarar vermesinden korur. Ancak teleskoplar giderek artan sayıda kayalık gezegeni saymasına rağmen, bilim insanları atmosferlerinin çoğunun çoktan kaybolduğunu düşünmüşlerdi.

Bununla birlikte yeni bir çalışma, bu gezegenlerin yalnızca su buharı ile dolu atmosferler geliştirmeleri değil, aynı zamanda onları uzun süreler boyunca koruyabilecekleri bir mekanizma önermektedir . Astrophysical Journal Letters’da 15 Mart’ta yayınlanan araştırma, gezegen oluşumu resmimizi genişletiyor ve diğer yıldız sistemlerinde yaşanabilir dünyaların aranmasına yardımcı olabilir.

Prof. Edwin Kite, “Modelimiz, bu sıcak, kayalık dış gezegenlerin bir aşamada suya hakim bir atmosfere sahip olması gerektiğini söylüyor ve bazı gezegenler için oldukça uzun bir süre geçebilir,” dedi.

Teleskoplar giderek daha fazla dış gezegenler belgeledikçe, bilim insanları neye benzeyebileceklerini anlamaya çalışıyorlar. Genel olarak, teleskoplar measurement bir dış gezegenin fiziksel boyutunu, yıldızına yakınlığını ve şanslıysanız ne kadar kütlesi olduğunu söyleyebilir.

Daha da ileri gitmek için, bilim insanlarının Dünya ve kendi Güneş sistemimizdeki diğer gezegenler hakkında bildiklerimize dayanarak tahmin yürütmesi gerekiyor. Ancak en bol gezegenler, etrafımızda gördüklerimize benzemiyor.

Kite, “Kepler misyonundan zaten bildiğimiz şey, Neptün’den biraz daha küçük gezegenlerin gerçekten bol olduğuydu, bu bir sürprizdi çünkü Güneş sistemimizde hiç yok. Neden yapıldıklarını tam olarak bilmiyoruz, ancak hidrojen atmosferinde gizlenmiş magma topları olduklarına dair güçlü kanıtlar var.” dedi.

Aynı zamanda benzer, ancak hidrojen pelerinleri olmayan sağlıklı sayıda küçük kayalık gezegen de var. Bu yüzden bilim insanları, birçok gezegenin muhtemelen hidrojenden oluşan atmosferlere sahip daha büyük gezegenler gibi başladığını, ancak yakındaki yıldız tutuşup hidrojeni patlattığında atmosferlerini yitirdiğini tahmin ettiler.

Ancak bu modellerde doldurulması gereken birçok ayrıntı var. Laura Schaefer, okyanuslarda erimiş kaya okyanuslarıyla kaplı bir gezegene sahip olmanın olası sonuçlarından bazılarını keşfetmeye başladı.

“Sıvı magma aslında oldukça akıcıdır,” dedi Kite, bu yüzden de tıpkı Dünya’daki okyanuslar gibi kuvvetli bir şekilde dönüyor. Bu magma okyanuslarının atmosferden hidrojeni emmesi ve su oluşturmak için reaksiyona girmesi büyük bir olasılıktır. Bu suyun bir kısmı atmosfere kaçar, ancak çok daha fazlası magmaya karışır.

Ardından, yakındaki yıldız hidrojen atmosferini ayırdıktan sonra, su, su buharı yerine atmosfere çekilir. Sonunda, gezegende su baskın olan bir atmosfer kalır.

Kite, bu aşamanın bazı gezegenlerde milyarlarca yıl sürebileceğini söyledi.

Bu hipotezi check etmenin birkaç yolu vardır. Hubble Teleskobu’nun güçlü halefi olan James Webb Uzay Teleskobu’nun bu yılın sonlarında fırlatılması planlanıyor; bir dış gezegenin atmosfer oluşumunun ölçümlerini yapabilecektir. Atmosferlerinde su olan gezegenleri tespit ederse, bu bir sinyal olacaktır.

Check etmenin bir başka yolu da dolaylı atmosfer belirtilerini aramaktır. Bu gezegenlerin çoğu gelgitler halinde kilitlenmiştir; Dünya’nın aksine, güneşlerinin etrafında hareket ederken dönmezler, bu nedenle bir taraf her zaman sıcak, diğer taraf soğuktur.

Laura Kreidberg ve Daniel Koll, bir atmosferi kontrol etmek için bu fenomeni kullanmanın bir yolunu önerdi. Bir atmosferin gezegen için sıcaklığı ılımlı hale getireceğine işaret ettiler. Gündüz tarafları ile gece tarafları arasında keskin bir fark olmazdı. Bir teleskop , gündüz tarafının ne kadar güçlü parladığını ölçebiliyorsa, ısıyı yeniden dağıtan bir atmosfer olup olmadığını anlayabilmelidir.

Derleyen: Feyza ÇETİNKOL

Kaynak: phys.org

/Su Zengini Atmosfere Sahip Birçok Gezegenin Olması Mümkün/