Sebzeye Şekil Veren Gen Keşfedildi
Güzel bir biçimde büyüyeninden mükemmel olanına kadar sebzeler, hemen hemen her büyüklük ve şekilde sofralarımıza gelir. Fakat bir sorum olacak? Sizce parmak patatesini Rus ve Roma domatesinden hatta biftekten ayıran şey nedir?
Ben açıklayayım: Georgia Üniversitesi Ziraat ve Çevre Bilimleri Fakültesi’ndeki araştırmacıların keşfettiği meyve, sebze ve tahılların şeklini kontrol eden aynı zamanda onları diğer şeylerden ayıran genetik mekanizma.
Profesör Knaap ve UGA’daki ekibi, meyve kontrolünde buldukları ve çok sayıda bitki tarafından paylaşılan bir dizi genetik özellik hakkında ayrıntılı bilgi verdi:
“Birçok meyve ve sebzenin şeklini domatesi tarif ettiğimiz yönteme benzer bir yöntemle açıklayabiliyoruz. Domatesteki bitki hücrelerinin bir sütun gibi üst üste yığıldığını ve bunların domatesin şeklini belirlediğini keşfettik. Aynı zamanda bu mekanizmanın diğer bitki türlerinde de aynı olduğunu gördük: kavun, salatalık, patates. Hatta aynı yapıyı bulmaya kadar gidebildik. Biçimi kontrol eden geni bilmek bitki yetiştiricileri için önemlidir. Aynı zamanda bu bilgi ile bitki evrimini ve gelişimini daha iyi anlayabiliriz.”
Ulusal Bilim Vakfı ve ABD Tarım Bakanlığı tarafından finanse edilen projelerin bir parçası olarak bu çalışma, Knaap’ın daha geniş çeşitlilikte domates şekilleri ve büyüklükleri belirleyen genleri bulmak için çalışmalarını genişletti.
Knaap çalışmalarında, domateslerin şeklini ve büyüklüğünü kontrol eden genetik dizilerin hücre bölünmesini ve büyüklüğünü kontrol etti. Genetik dizilerin her biri, meyvelerin nasıl oluştuğuna dair küçük bir hikaye anlatan genler gibidir. Bu genlerin bir kısmı meyvenin olgunlaşmasından hemen önce bir kısmı ise gelişimin sonraki aşamalarında meyvenin büyüklüğünü ve şeklini etkiler. Diğer genler, çiçeklenme öncesinde bile şekil ve boyutu etkiler.
Knaap ve ekibi, diğer sebze ve meyvelerin genetik mekanizmalarına ve genomlarına bakarak benzer gen kümeleri tespit etti.
Patates ve domates Solanaceae ailesinin üyesidir ve bu türle çok yakından ilişkilidir. Bu iki genomdaki genler neredeyse tamamen birbiriyle uyumludur. Bu uyum, aynı genin her iki türle ilgili özellikleri kontrol ettiği anlamına gelir. Yani domatesin meyve şeklini kontrol eden gen, aynı zamanda patatese yumru şeklini verir.
Kaynak: http://www.bizsiziz.com/researchers-discover-genes-that-give-vegetables-their-shape/
Çeviri: Tuğba AYDIN
