17.100.000 km2’lik yüz ölçümü ile dünyanın en geniş ülkesi. Türkiye’nin yaklaşık 22 katı. O kadar büyük ki dünyada bulunan toplam kara alanının yaklaşık %11’i Rusya’ya ait. Eskiden Alaska da Rusya’ya ait bir bölgeydi. Sadece 7,2 milyon dolara ABD’ye satıldı.
ABD ise 50 yıl içinde ödediği paranın 100 katını geri kazandı. Ülke 11 farklı saat dilimine sahip. Ülkenin iki uç arasındaki zaman farkı 10 saat. Çin’den sonra dünyanın en uzun kara sınırına sahip olan Rusya aynı zamanda en fazla komşuya sahip olan ülkedir. Norveç, Finlandiya gibi ülkelerden tutun da Kuzey Kore, Çin, ABD gibi ülkelere kadar toplamda 16 komşu ülke.
Toplam nüfusu yaklaşık 146 milyon. Ülkenin %80’i Rus, geri kalanıysa 185 farklı etnik gruptan oluşmakta. Toplam kadın nüfusuysa erkek nüfusundan yaklaşık 11 milyon daha fazla. Bunun nedeni, 2. Dünya Savaşı zamanında 26 milyon erkeğin ölmesiyle dengenin bozulması. Fakat şu an en temel sebep alkol olarak görülüyor.
2005 yılında yapılan bir araştırma, erkeklerin %37’sinin alkol yüzünden 55 yaşından önce öleceğini göstermekte. Toplam nüfusun yaklaşık 1/10’unun yaşadığı başkent Moskova; İstanbul’dan sonra Avrupa’nın en kalabalık, dünyanın ise 23. en kalabalık şehri. Baykal Gölü; Rusya’nın en büyük, dünyanın ise en derin gölü.
Bu göl dünyanın en büyük tatlı su kaynağı. Dünyada bulunan içme suyu kaynağının yaklaşık %20’si burada bulunuyor. 1996 yılından beri UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde olan göl, dünyanın en eski gölü olarak kabul edilmekte. 25-30 milyon yıl yaşında olduğu tahmin ediliyor.
Ülkenin pek çok toprak anlaşmazlığı var. Doğu bölgesinde, “Pasifik Ateş Çemberi” üzerinde bulunan Kuril Adaları da bunlardan biri. Hem Japonya hem de Rusya bu adalar üzerinde hak iddia etmekte. Hatta sırf bu yüzden 2. Dünya Savaşı’ndan sonra barış antlaşması imzalamadılar.
Ve teknik olarak hala bir savaşın içindeler. Rusya bildiğiniz gibi soğuk bir ülke. Topraklarının yalnızca %35’i yaşanabilir. Hatta bazı kuzey şehirlerinde mesela Yakutsk’da insanlar, arabalarının motoru donmasın diye ısıtmalı garajlarda akülerini battaniyeye sararak park etmekte.
Dışarı çıktıklarında ise motorlarını gün boyu açık tutmakta. Dünyadaki en büyük sıcaklık farkının görüldüğü Yakutistan’da bulunan Oymyakon Köyü’nde yazın sıcaklık 37°C’ye çıkarken kışın -68°C’ye kadar düşer. Yani sıcaklık farkı yıl içinde 105°C’ye kadar çıkmakta.
Yaklaşık %50’si ormanlarla kaplı olan Rusya, dünyada bulunan ormanların %20’sine sahip. Dünyanın en büyük doğalgaz rezervi de burada bulunuyor. Petrol üretiminde ise 3. sırada olan ülke, petrol ihracatında 2. sırada. Dünyadaki ekilebilir alanların %10’u Rusya’da bulunsa da yılda sadece yaklaşık 3 ay süren kısa bir hasat mevsimleri var.
Toplanan ürünler bozulmasın diye Ruslar çok fazla sebze turşusu yapıyorlar. Meyve ve sebze yok denecek kadar az. Her şey ithal olarak sağlandığı için ürünler genellikle taze olmuyor. Rusların günlük yaşantısına bakacak olursak… Burası turistlerin anlattığına göre neredeyse hiç kimsenin İngilizce bilmediği bir yer.
İnsanlar genellikle Rusların gülümsememesinden ve çalışanların ilgisizliğinden şikayetçi. Aslında bunun sebebi, Rusların tanımadıkları insanlara gülümsemeyi garip kabul etmesinden kaynaklanmakta. Bu yüzden iletişim konusunda soğuk bulunuyorlar. Rusça, dünyada en çok konuşulan 8.
dil. Kullandıkları alfabe ise Kiril alfabesi. Bu arada web sitelerinde İngilizce’den sonra en çok kullanılan 2. dil Rusça. Bunun nedeni aslında Rusya’nın en fazla hacker topluluğuna sahip ülkelerden biri olması. Hackleme faaliyetleri sadece internetle de sınırlı değil. Rus sokaklarındaki birçok ATM, hackerların saldırısına uğradı.
Ülkenin para birimi Rus Rublesi. Ve bugünkü verilere göre 100 Rus Rublesi, 9.64 Türk Lirası’na karşılık gelmekte. Bankalar akşam saat 9’a kadar çalışıyor. Cumartesi ve pazar günü de hizmet vermeye devam ediyor. 2020 tahmini verilerine göre Rusya, gayri safi yurt içi hasılası sıralamasında 5.
sırada. Fakat bu halkın zengin olduğu anlamına gelmiyor. 75 trilyon dolarlık doğal kaynaklara sahip olan ülkede istatistiklere göre halkın %15’i yoksulluk seviyesinin altında. Devlet ekonominin %70’ini kontrol ediyor. En büyük şirketler hep devlete ait. Asgari ücret 12.130 Ruble.
Yani bugünkü karşılığı ile 1168 Türk Lirası. Aslında asgari ücret alan pek fazla insan yok. İş verenler daha az vergi ödemek için çalışanlarını asgari ücretli olarak gösteriyorlar. Ve bu da emekli maaşlarını düşüreceği için devlet tarafından göz yumuluyor. Resmi olan asgari ücret banka hesabına yatırılırken geri kalan miktar elden veriliyor.
Ortalama maaş 45.000 Ruble. Yani 4336 Türk Lirası. Rusya’da iyi bir yaşam içinse en az 100.000 Ruble kazanmak gerekiyor. Halk geçinmek için genellikle iki işte çalışıyor. Doktorluk gibi iyi maaş alan meslekler Rusya’da çok az maaş almakta. Ortalama bir doktor maaşı sadece 48.
946 Ruble. Yaklaşık 4700 Türk Lirası. Ülkede neredeyse hiç erkek berber yok. Hepsi kadın. Dünya’nın en işlek McDonalds’ı Rusya’da bulunuyor. Toplam 900’den fazla koltuğa sahip. Rusya’nın ilk McDonalds’ı olan bu şubeye açılış günü yaklaşık 30.000 kişi akın etti.
Komünizm, Kapitalizm’e yenik düştü diyebiliriz. Rüşvet, Rus geleneğinin kökleşmiş bir parçası. Kamu görevlilerine dahil oldukça yaygın. Mesela insanlar, trafik cezalarından değil polise yakalanırsa ne kadar rüşvet alacağından korkuyorlar. Ayrıca kirli olarak araba kullananlara da ceza kesilebiliyor.
Üniversitelerde para karşılığı dersten geçen öğrenciler var. Kısacası yasalara uyması gereken kişiler bile yasalara uymadığı için yolsuzluğun önüne geçilemiyor. Arabası olan herhangi bir vatandaşın taksicilik yapması oldukça yaygın. Ayrıca bütün arabalarda araç içi kamera mecburi.
Ülkedeki her olay kayıt altında. Bu sayede araba hırsızlığı ya da arabaya çarpıp kaçma gibi durumların önüne geçiliyor. Trafik yoğunluğu açısından dünyada 6. sırada olan Moskova’daki çok zengin insanlar bu durumdan etkilenmemek için çözümü kendilerine ambulans almakta bulmuşlar.
Halkın çözümüyse metrolar. Moskova metrosunu günde yaklaşık 9.28 milyon insan kullanmakta. Ülkenin bir ucundan diğer ucuna giden Trans Sibirya Demir Yolu, dünyanın en uzun demir yolu. Moskova’dan Vladivostok’a ulaşmak yaklaşık 7 gün sürmekte. Halkın geneli Sovyetler zamanından kalma 60-70 m2’lik evlerde yaşıyor.
Her yıl yazın tadilat gerekçesiyle 10-15 gün ilk önce sıcak su daha sonra ise tüm sular kesiliyor. Soğuktan korunmak amacıyla bütün kapılar dışarıya doğru açılıyor. Evlerde ise genellikle biri dışarı diğeri ise içeri doğru açılan çift kapı bulunuyor. Rusya’da çocuk yapmaya teşvik etmek için 12 Eylül gebe kalma günü olarak ilan edilmiş.
Ve tam 12 Haziran’da çocuğu olanlar hükümet tarafından ödüllendiriliyor. Bu zamana kadar ev, araba, beyaz eşya gibi ödüller verilmiş. Ayrıca yine aynı amaçla “Annelik Sermayesi” adı altında aileye her çocuk için yaklaşık 44 bin 700 TL para yardımı yapılmakta. Bu para daha iyi bir yaşam standardı için yaşadıkları evi değiştirmede çocuğun ihtiyaçları ve eğitimi gibi alanlarda kullanılabiliyor.
Çocuk 3 yaşına gelene kadar aileye yardım ediliyor. Doğum izni 1,5 yıl ve bu izin 3 yıla kadar çıkartılabiliyor. Rusya boşanmanın en fazla görüldüğü ülke. Annesi ve babası birlikte yaşayan çok az çocuk var. Çocuk kız ya da erkek fark etmeksizin babasının adının sonuna ek koyarak 2.
isimleri koyuluyor. Mesela Putin’in tam ismi “Vladimir Vladimirovich Putin”. Kızının ismi ise “Mariya Vladimirovna Putina”. Kızlar “-ovna” erkekler ise “-ovich” ekini alıyorlar. Ayrıca kızların soy ismi “-a” eki alarak oluşuyor. Ülkede şöyle bir anlayış var: Çocuk 7 yaşına geldiğinde her şeyi becermeli.
Yani hayata hazır olmalı. Düşerse kendi kalkmalı, sorumluluk sahibi olmalı. Mesela okula tek başına gidip gelebilmeli. Tek başınayken karnı açsa kendine yiyecek bir şeyler hazırlayabilmeli, gerekirse markete gitmeli, insanlarla tek başına iletişime geçebilmeli. Ülkede tek maaşla geçim mümkün olmadığı için anneler ve babalar çalışıyor.
Çocukların ise evde üstlerine düşen görevleri bulunuyor. Mesela haftada bir kere evde temizlik yapabiliyorlar. İşten gelen annesi yemek yaparken pilav ya da makarnayı pişirebiliyorlar. Bu tamamen ailelerin yaşayış biçimine göre şekilleniyor. Ama çocuğa mutlaka bir sorumluluk veriliyor.
3-5 yaşından itibaren çocuklar spor ya da sanat alanına mutlaka yönlendirilmeye başlanıyor. Erkekler genelde judo, karate, futbol… Kızlarsa jimnastik, bale gibi kurslara gönderiliyor. Ülkede bir gün bile okula gidilmediğinde rapor isteniyor. Ve rapor verilmezse öğrencinin velisi okula çağırılıyor.
Eğer ki herhangi bir sebep yokken 3-4 gün okula gidilmezse para cezası kesiliyor. Hava -50°C iken bile çocuklar okula gidiyor. Hatta onlara göre soğuk kış günlerinde bile her çocuk sağlık için 2 saat dışarıya çıkmalı. Ruslar banyo adını verdikleri saunadan sonra ya buz gibi kara atlıyorlar ya da buz gibi suya atlıyorlar.
Çoğu Rus bunu doğduğundan beri gerçekleştirmekte. Banyo yoksa duş alırken önce sıcak sonra soğuk duş alıyorlar. Bu eylem kan akışını hızlandırıyor, soğuk algınlıklara karşı vücudu daha dayanıklı hale getiriyor. Hatta bebeklerinin daha sağlıklı ve dayanıklı olmasını isteyen anneler bebeklerini buz gibi havada soğuk suyla yıkıyorlar.
Ayrıca buzlu suda yüzmek oldukça regular bir durum. 19 Ocak günü Hz. İsa’nın vaftizini kutluyorlar. “Kutsal Vaftiz Bayramı” adını verdikleri bu günde insanlar göl nehir gibi yerlerde bir buz deliği oluşturuyorlar ve dua okuyup buz gibi suyun içine 3 kere dalıp çıkıyorlar.
Bugün tüm suların kutsal olduğuna ve bu ritüeli gerçekleştirdiklerinde tüm günahlarından arındıklarına inanıyorlar. Bu arada Rusya 1835 kişiyle mayo ile kayak yapma rekoruna sahip. Burası dünyada en fazla intihar vakasının görüldüğü 2. ülke. Her yıl ortalama 45.000 kişi hayatına son vermekte.
Bu vakaların %85’inden fazlası ise erkek. 2012 yılında yapılan bir araştırmaya göre Rusya’daki tüm ölümlerin %30’undan fazlasının alkolle ilişkilendirilebileceği tespit edildi. Her yıl 500.000’den fazla insan alkolle ilgili sebepler yüzünden hayatını kaybetmekte. Bugün Rusya, dünyanın en çok alkol tüketen 5.
ülkesi. Kişi başı yıllık alkol tüketimi son yıllarda düşmeye başlasa da şu an 11.5 litre. İstatistiklere göre 4 Rus erkekten biri 55 yaşını görememekte. Çalışmalarsa bunun nedenini alkole bağlıyor. Ortalama yaşam süresi erkekler için 67,6 Kadınlar için 78,2. İlginç bir şekilde 1997 yılında ekonomik krizden dolayı devlet öğretmenlerin maaşlarını Votka ile ödedi.
2011 yılına kadar Bira, alkollü içecek olarak kabul edilmiyordu. “Квас” adı verilen Rus Birası regular bir gazlı içecek gibi marketlerde 2 litrelik plastik şişelerde bile satılıyor. Ne kadar uygulandığını bilmiyorum ama sokaklarda ve parklarda alkol kullanmak yasak. Cezası ise 500 Ruble ile 1500 Ruble arasında değişiyor.
İnsanların sokakta tanımadıkları insanlardan sigara istemesi ise regular bir durum. 2014 yılında getirilen bir kanunla TV ve radyo yayınında sinema ve sanat eserlerinin halka açık gösteriminde küfür ve argo kullanımı yasaklandı. Bu arada filmler genellikle dublajlı oluyor ve dublaj orjinal sesin 1-2 saniye gerisinden geliyor.
Ayrıca çoğunlukla filmdeki bütün replikleri tek bir erkek ve tek bir kadın seslendiriyor. Hatta bazen sadece bir erkek tarafından seslendirildiği de oluyor. Ruslar son derece batıl inançlara sahipler. Ve bu yüzden garip gelenekleri var. Fakat bunları anlatmaya geçmeden önce şunu belirtmeliyim: Her Rus vatandaşının değil genel olarak inanılan batıl inançlardan bahsedeceğim.
Yola çıkmadan önce bir yerde oturup 1 dakika boyunca düşünüyorlar. Çünkü evden çıktıklarında unuttukları bir şey akıllarına gelirse ve bunu almak için geri dönerlerse bunun onlara yol boyunca uğursuzluk getireceğine inanıyorlar. Böyle bir durumda evde biri varsa ya ondan istiyorlar ya da eve girdiklerinde aynaya bakıyorlar.
Biri misafirliğe geldiğinde eşik üzerinde değil ancak eve girdiklerinde el sıkışıp sarılıyorlar. Yoksa evde sorunlar çıkacağına inanıyorlar. Çift sayılarda çiçek sadece mezarlıklara götürülüyor. Makas, bıçak gibi keskin eşyalar hediye olarak verilmiyor. Aralarında kavga çıkacağına inanıyorlar.
Eğer ki verilecekse hediyeyi alan kişi sembolik olarak karşı tarafa 1-2 Ruble ücret veriyor ve böylelikle durum ticarete dönüşüyor. Ayrıca bıçaktan yemek yemenin Şeytan’ı uyandırdığına inanıyorlar. Cüzdan hediye verilecekse içine küçük miktarda para koyuyorlar. Çünkü diğer türlü maddi olarak şanssızlık getireceğine inanıyorlar.
Mendil hediye vermekse gözyaşı getiriyor. Erkekler takım elbiselerinin cebine mendil koymuyorlar. Biri bol şans dilediğinde teşekkür etmiyorlar. Çünkü bu onlara şanssızlık getiriyor. Evde ıslık çalmanın ise bir rüzgar oluşturacağına ve evden paraları uçuracağına inanıyorlar.
Mesela denizciler de ıslık çaldıklarında fırtınayı çekeceklerine inanıyorlar. Rusya, 1930’lu yıllarda Sovyet Uzay Programı’nı dünyanın ilk yapay uydusu Sputnik 1’in fırlatılmasıyla ise Uzay Çağı’nı başlattı. Bu program uzaya insan gönderen hatta Dünya’nın yörüngesine insan gönderen ilk programdı.
Bu kozmonot ise Yuri Gagarin’di. Yuri Gagarin 12 Nisan 1961 tarihinde Vostok Uzay Kapsülü ile Dünya’dan fırlatıldı. Ruslar daha birçok ilke imza attılar. Uzaya gönderilen ilk canlı… Güneş yörüngesine giren ilk uydu… Aya giden ilk uydu… Ayın karanlık yüzünün fotoğrafını çeken ilk uydu.
.. Uzaya giden ilk kadın… Uzayda en uzun kalan insan hep Ruslar’ın başarıları. Zaten roket biliminin babası olarak da Rus bilgin ve kaşif Konstantin Tsiolkovsky kabul edilir. Rusya ABD ve diğer ülkelerle olan ortak olanlar hariç sadece kendi başına 10 uzay istasyonu kurmuştur. Bugün dünyanın en zengin insanlarından biri olduğu tahmin edilen Vladimir Putin 2000 yılından beri ülkenin başında.
Konuşma özgürlüğü ülkede pek mümkün değil. Birçok gazeteci yargılanmakta. 1992 yılından beri ölen 3 gazeteciden 2’si cinayete kurban gitmekte. Gördüğünüz gibi ülke fashionable bilme de çok katkı sağlamış. Gelir eşitsizliği de yaşanıyor. Batıl inançları ya da eğitimsel anlamda da eksiklikleri bulunuyor.
Supply Hyperlink: https://www.youtube.com/watch?v=ESksUmb8yy0
