Psikoloji araştırmalarının bulgularına göre stres, yeni tehlikeleri hissetme kapasitemizi düşürüyor

stres

Psikoloji araştırmacılarından oluşan bir ekip, stres altında olmanın,karşı karşıya olduğumuz yeni tehlikeleri öngörme yeteneklerimizi düşürdüğünü gösteriyor. Çalışma,stresin değişen tehdit kaynaklarını algılama ve bunları düzenleme kabiliyetimizi arttırdığı konusundaki geleneksel görüşle çelişiyor.

New York Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmacı olan Candace Raio ve araştırmanın baş yazarı, “Stres, genellikle çevremizde meydana gelen tehlike algılarını her zaman artırmaz” açıklamasını yaptı. “Aslında, çalışmamız, stres altındayken, çevremizdeki değişikliklere daha az dikkat vererek potansiyel olarak yeni tehdit kaynaklarını görmezden gelme riskimizi artırdığını gösteriyor. Sonuç olarak, stres,potansiyel tehlike koşullarını fark etme ve duruma göre yenileme yeteneğimizi olumsuz anlamda etkileyerek duruma reaksiyon verirken esnekolabilme yeteneğimizi azaltabiliyor.”şeklinde açıklamalarına devam etti.

Pekin Üniversitesi’nden bir bilim adamı olan Jian Li ile birlikte yapılan araştırma Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabının son sayısında görülüyor.

Çevremizdeki tehdit unsurlarını öngörmeyi öğrenmek hayatta kalmak için kritik olması kadar,NYU Profesör Elizabeth Phelps ve Yardımcı Doçent Catherine Hartley dahil çalışmanın yazarları, yeni tehdit unsurları değiştiğinde reaksiyonları kontrol edebilmek için esnek davranabilme yetisinin de aynı ölçüde önemli olduğuna dikkat çektiler.Örneğin, yaklaşmakta olan bir araba ile kontrolden çıkmış bir kaykaycının durumu

Stresli koşullar altında vereceğimiz tepkileri değiştirirken esnek olabilme yeteneğimizi test etmek için araştırmacılar “Pavlovian tehdit koşullandırma” üzerine yoğunlaşan bir dizi deney gerçekleştirdi. Burada, konular bilgisayar ekranında görüntülendi.Bazı görüntülerin görünümünde “tehdit işareti” olarak işlev gören hafif, elektrikli bir bilek şokuna yer verildi,diğer görüntüler asla şok ile eşleştirilmedi (“güvenli işaret”).

Bir gün sonra, katılımcıların yarısı strese maruz bırakmak için tasarlanan labaratuvara konuldu.Bu “stres grubu” nun koluna iki bilinen stres hormonunu (alfa amilaz ve kortizol) yükselten buzlu su duşu yerleştirildi.Daha sonra konuyu ortaya çıkarmak için tasarlanmış bir laboratuar prosedürü uygulandı. Daha sonra, çalışmanın tüm konuları tehdit koşullandırma prosedürünü tekrarladı. Bununla birlikte, bu sefer sonuç ipuçları değişti: Daha önce tehdit unsuru olan işaret artık tahmin edilen şok etkisini yaratmadı,ancak eskiden güvenli işaretle eşleştirilen grup için tehdit unsuru oldu.

Denekler görüntüleri izlerken, bilim insanları bireylerin herbir işaretin çıktılarını nasıl sezinlediğini ölçmek için psikolojik uyarılma tepkilerini gözlemledi.

Deneyin ikinci günü, stres grubunun, tehditlere karşı olan tepkilerini(daha öncesinde güvenli görseller gösterilen fakat daha sonra şoklarla eşleştirilen grup) kontrol grubuna göre daha az değiştirdiği görülmüştür; bu, yeni tehditleri algılamada esnek olabilme kabiliyetini stresin bozduğunun bir göstergesidir. Özellikle, strese maruz bırakılan katılımcılar yeni tehdit belirtilerine olan psikolojik tepkilerini azalttığı gözlemlenmiştir ve bu olgu güvenli durumdan tehdit ediciye dönüştüren işaretlerin tamamen değiştirilemediğini gösteriyor.

Araştırmacılar daha sonra stresin karar vermede esnekliği nasıl etkilediğini daha iyi anlamak için bir hesaplamalı öğrenme modeli uyguladılar. Bu analiz, stres koşulları altındaki verilen konuların eksik öğrenmeye neden olduğunu ortaya çıkardı; özellikle, stres, dikkat sinyalini(“birleştirilebilirlik”) etkiledi.Bu katılımcılar ortak işaretleri değiştirmeye alışkınlardı.Kısacası, bu daha yavaş bir öğrenme ile sonuçlandı.