Pandemi Etkileri Devam Ederken Siz de Bu Depresyon Türlerinden

Çökkünlük, hayattan keyif alamama, uyku-iştah problemleri, hareketlerde yavaşlama ya da ajitasyon (sinirlilik, hareketlilik), yorgunluk, suçluluk, değersizlik düşünceleri, ölüm hakkında düşünme… Bu tür tipik depresyon belirtileri, en az 2 haftadır devam ediyorsa tabloyu ‘majör depresif bozukluk’ olarak adlandırıyoruz. Majör depresyon atağı geçiren hastaların iş, aile ve okul hayatları mutlaka olumsuz yönde etkilenmiş olmalı. Bu depresyon türü tedavi edilmezse 6-13 ay kadar sürer. Tedavi edildiğinde ortalama 3 ayda düzelir. Fakat 3 aydan önce kesilen tedavi, hemen her zaman hastalığın tekrarlamasıyla sonuçlanır.

2) Süreğen (kronik) depresyon
Bazı kişilerde depresif duygular en az 2 yıl sürer. Bu hastalarda çökkünlük, umutsuzluk, özgüvende azalma, uyku-iştah değişiklikleri, yorgunluk gibi belirtiler görülse de şikayetler majör depresyon atağı tanısı koyacak kadar şiddetli değildir. Bu tür depresyona “distimi” adı da verilir. Kronik bir seyir izlemesi, hastaların genellikle doktora başvurmamaları nedeniyle kişinin yaşamı, majör depresyon geçirenlere göre daha kötü etkilenir. Distimi hastaları günün çoğunda depresif, çökkün hisseder; toplumdan daha kopuk yaşar. Genellikle kaygı ve bedensel belirtiler yaşar. Bu tür hastalar tedaviye başvurmak yerine bazen çareyi alkol ve madde kullanmakta aramaya yatkındır. Kronik depresif bozukluktan yakınan hastaların ilaç tedavisi ve psikoterapiden fayda gördüğünü belirten sayısız bilimsel çalışma var.

3) Bipolar bozukluktaki depresyon
Eski adıyla “manik depresif bozukluk” olan bipolar bozuklukta görülen depresyon türüdür. Bipolar bozuklukta hasta iki farklı duygu durum atağı arasında gidip gelir: Depresyon ve mani. Depresyon atağında klasik depresyon belirtileri, mani atağında ise özgüven artışı, düşüncelerde hızlanma, çok konuşma, enerji patlaması, uyku miktarında artış, riskli davranışlara girme gibi bazı davranışlar görülür. Bipolar depresyonun tedavisi klasik depresyondan farklı ve daha zordur. Tedavi sırasında mümkün olduğunca antidepresan ilaçlar kullanılmaz çünkü bunlar hastayı manik döneme sokabilir.

4) Mevsimsel depresyon
Depresyonun bazı mevsimlerde düzenli olarak ortaya çıkmasıdır. Mevsimsel depresyon genellikle sonbahar ve kış aylarında görülür, bahar aylarında düzelir. Daha az sıklıkta sadece yaz aylarında görülen mevsimsel depresyon da bulunur. Mevsimsel depresyonda çökkünlük, üzüntüden ziyade yorgunluk ve hayattan keyif alamama daha ön plandadır. Hastalar normalden daha fazla uyumaya yatkındır. Depresyon atakları esnasında karbonhidrat alımı artar, bu da kilo almayla sonuçlanır. Mevsimsel depresyonun ortaya çıkışında güneş ışığının miktarındaki değişikliklerin rol aldığı düşünülüyor. Bu görüşe göre, maruz kaldığımız güneş ışığı azalınca vücudumuzdaki depresyonla ilişkili serotonin ve melatonin hormonları da azalıyor. Tedavisi antidepresanlar, psikoterapi ve ışık tedavisi ile yapılıyor.