Oksijensiz Yaşayabilen İlk Hayvan Türü Bulundu!

İnsanların ve hayvanların hayatta kalabilmesi için nefes almak şarttır. Ya da biz öyle biliyorduk. Tüm bildiklerimizi gözden geçirmek zorunda kalacağımız keşif Ulusal Bilimler Akademisi Bildiriler Kitabı’nda yayınlandı. Yaşamak için nefes almak ve oksijen kullanmak zorunda olmayan ilk hayvanı belirlediler: Henneguya salminicola isimli bu on hücreli canlı Chinook Somonda yaşayabilen 8 milimetrelik beyaz bir parazit. Araştırmacılar çalışmalarında bu canlının tutunduğu balık yüzeyinde hazır besinleri tüketerek yaşadığını belirlediler.

Parazit, oksijen oranının düşük olduğu bölgelerde yaşadığı için nefes almasına gerek kalmıyor. Yaşadığı bölgede küçük beyaz kistler oluşturarak yaşamaya devam ediyor. Başta zararlı organizmalar oldukları düşünülse de balıklara zarar vermediklerini ve bu organizmaların insan vücudunda barınamayacağını da çalışmalarında ortaya koydular.

Bu organizmalar eskiden bir denizanasıydılar. Zamanla evrilerek çok basit yapılı parazitlere dönüştüler. Evrilmeleri sonucunda asıl genlerinin çoğunu kaybettiler ama hepsini değil. Bu süreç boyunca karmaşık hücre yapılarının bazılarını korumayı başardılar. Ve koruyabildikleri bu özelliklerini başka konakçılara tutunabilmek için kullanmaktalar.

Tel Aviv Üniversitesi’nden araştırma sorumlusu olan Dorothee Huchon, “Keşifimiz evrimin garip yönlere gidebileceğini gösteriyor. Aerobik solunum önemli bir enerji kaynağıdır ve bu kritik yöntemi kullanmayan bir hayvan keşfettik. Dolayısıyla, Henneguya salminicola bir aerobikten özel bir anaerobik metabolizmaya evrimsel geçişi anlamak için önemli bir fırsat sunmaktadır.” yorumunu yaptı.

Mitokondri çok hücreli organizmalarda yiyecekleri enerjiye dönüştürmek için kullanılır. Evrimleri sırasından mitokonrdriyel yapılarını kaybettiklerinden dolayı gerekli olan enerji ve oksijeni konak olarak yapıştıkları balıkların yapılarından kullanmaya başladıkları bulunmuştur. Bu organizmanın en önemli özelliği sadece mitokondri genomunu değil, aynı zamanda genomun transkripsiyonu ve replikasyonunda yer alan genlerinin çoğunu kaybettiği yönündedir.
Bu organizmanın nefes almak için genleri kaybetmesinin nedeni tam olarak belli olmasa da enerjisini konak olarak tutunduğu ev sahibinden yani balıklardan aldıkları belirlendi.

Bu çığır açan keşfin evrimsel araştırmalar için önemli olduğu düşünülmektedir. Hatta dünya dışı yaşam için de önemli ipuçları içerdiğinden bahsedilmektedir. Oksijensiz yaşamın varlığı bilim insanlarını tarafından hala araştırılmaya ve gözlemlenmeye devam etmektedir.