Dünya genelinde COVID-19 salgını esnasında herkes yüz maskesi kullanmaya teşvik edilmektedir. Hatta sadece teşvikle kalmayıp özellikle kalabalık alanlar, alışverişler, görev alanları ve ulaşım gibi pek çok noktada zorunlu hale gelmiştir. En alt tabakadan en üst makama kadar herkes maske kullanmaya başlamıştır.
Bilinmelidir ki; maske kullanımı artık bir tercih değil bir zorunluluktur ve hayatımızın uzun süre daha parçası olmaya da devam edecek gibi durmaktadır.
Maskeler Cildinize Zarar Verebilir!
Fakat hayatımıza bu kadar hızlı ve yoğun giren bu maske kullanımı, bazı kişiler için bu koruyucu önlem ciltte biraz tahrişe neden olabilir. Bu durum özellikle bütün gün yüz maskesini çıkarmaması gereken temel ve sağlık çalışanları için önemli bir sorun olabilir. Tahrişin bir nedeni, maske yüz kaplamalarının yüze hava akışına izin vermemesidir; bir kişi nefes aldığında, nem birikir ve bu nem maske ile cilt arasında kalır. Bu durum ve sıcak ortam sivilce gibi cilt sorunlarını kolaylaştırabilir. Ayrıca buna ilave olarak, maskeler ve yüz kaplamaları cildi sadece sürtünerek veya cildi alerjenlere maruz bırakarak tahriş edebilirler.
İşte tıbbi yüz maskesi kullanırken oluşabilecek bazı cilt sorunları ve bunlardan korunmanın yolları
Maske Takarken Oluşacak Cilt Problemleri
Kuru, Kaşıntılı Cilt
Uzun süre yüz maskesi kullanmak cildin kaşınmasına ve soyulmasına neden olabilir. Çünkü maske pamuk gibi kumaştan yapılmışsa, malzeme ciltteki i doğal yağı emerek cildi kuru bırakır. Ayrıca çamaşır deterjanı ve yumuşatıcılardan kaynaklanan kalıntılar da cildi tahriş edebilir .(maskenin sık sık yıkanması tavsiye edilir)
Nasıl Tedavi Edilir?
Yüzü yıkamak için hafif, aşındırıcı olmayan yüz jeli veya sabunlar kullanılarak cildin temizliği yapılmalıdır. Temizledikten sonra cilt ovalanmadan kurulanmalı ve cildi nemlendirmek için nemlendirici krem uygulanmalıdır. Cildin nemi korumak için sağlıklı cilt bariyerinin korunmasına yardımcı olan seramid içeren nemlendirici ürünleri tercih edilmeli iken gliserin ve hyaluronik asit gibi bileşenler de cilde nem çekmek için faydalı olduğu için tercih edilmelidir.
Nasıl Önlenir?
İyi bir nemlendirici ürün kullanmak, maske altında kuru, kaşıntılı veya soyulmuş cildi önlemek için çok önemlidir. Diğer önleme tedbirleri şu şekilde sıralanabilir:
- Su tanımlanabilen ilk bileşen olarak listelendiğinde, çoğunlukla su içeren nemlendiricilerden kaçınılmalıdır. Bu ürünler kuru cildi daha da kurutabilir.
- Alkollü ürünlerden kaçınılmalıdır. Cildi yakabilir, daha fazla kuruluğa ve soyulmaya neden olabilir.
Bunun yanında yaşlanma karşıtı ürünler gibi retinoid içeren ürünlerden kaçınılmalıdır. Kuru cildi daha da tahriş edebilecek hidroksi asitli her tür soyma veya ovalama ürünleri kullanmamaya dikkat edilmelidir.
Dermatit
Uzun süre maske kullanımında sonra oluşan deri döküntüsü içinde en yaygın dermatit formu, tahriş edici kontak dermatittir. Bu tip dermatit, cildi tahriş eden bir faktörle doğrudan temastan kaynaklanır. Belirtiler şunları içerir:
- Kırmızı döküntü
- Şiddetli olabilecek kaşıntı
- Kuru, çatlamış, pullu cilt
- Sızan ve kabuklanabilen yumrular ve kabarcıklar
- Şişme, yanma veya hassasiyet
Dermatit ayrıca, kauçuk, tutkal, metal veya formaldehit gibi maskedeki malzemeye alerjik bir reaksiyondan da kaynaklanabilir. Bu dermatit formuna alerjik kontakt dermatit denir. Tahriş edici kontakt dermatitin aksine, maskeye veya yüz kaplamasına maruz kaldıktan kısa bir süre sonra belirtiler başlayabilir. Alerjik bir dermatit reaksiyonunun ortaya çıkması 48 ila 96 saat sürebilir.
Kontakt Dermatit Nasıl Tedavi Edilir?
Amerikan Dermatoloji Akademisi, hafif bir kontakt dermatit vakasını tedavi etmenin bazı basit yollarını listelemiştir, bu yollar şu şekildedir:
- Benadryl gibi antihistaminikler almak
- Bir hafta boyunca günde iki kez topikal steroid kremi (% 1 hidrokortizon gibi), ardından bir veya iki hafta boyunca günde bir kez kullanmak
- Nazik bir cilt temizleyici kullanmak
- Cildi sert fırçalamalarla temizlemekten, retinoidlerden ve hidroksi asit ürün kullanımından kaçınmak
Alerjik Dermatit Nasıl Tedavi Edilir?
Alerjinin neden olduğu cilt döküntüsü tedavisi, alerjinin kaynağını ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Bu durumda, farklı türde bir kaplamadan yapılan maske kullanmak önemlidir. Cerrahi yüz maskesi kullanıyorsa, bunun yerine bir bez maske kullanma tercih edilmektedir. Bez maske takılıyorsa, farklı bir kumaş türü denenebilir. Pamuk genellikle polyesterden daha az alerjik olarak kabul edilir. Ek olarak, maskeyi takmadan önce kumaşı hipoalerjenik, kokusuz çamaşır deterjanı kullanılarak yıkamalı ve dezenfekte edilmelidir.
Cilt iki hafta içinde düzelmezse veya dermatit şiddetlenirse sağlık uzmanına başvurmak gerekir. Cilt döküntüsü temizlenmeye başladığında, kullanmakta olunan herhangi bir hidrokortizon krem yavaşça inceltilerek kullanılmalıdır. Nüksü önlemek için ağır nemlendirici kullanmamalıdır.
Akne
Cilt yapısı akneye yatkın olanların maske takımına bağlı olarak aknelerinde artış yaşanabilir. Çünkü ciltteki mikroorganizmalar veya bakteriler maske içinde sıkışıp kalır. Solunum ve terlemeden kaynaklanan nem ile eşleştirildiğinde, bu tıkanmış gözeneklere ve akne oluşumuna katkıda bulunabilir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Benzoil peroksit ve retinoid tedavisi gibi akne için standart tedavi türleri kullanıldığında etkinliğin görülmesi zaman alabilir. Bazı uzmanlar, maske altındaki bu tür tedavilerin daha da tahrişe neden olabileceği konusunda uyarmaktadır. Bunun yerine şunlar denebilir:
- Yüzü günde iki kez yıkamak için hafif, komedojenik olmayan bir temizleyici (gözenekleri tıkamayacak şekilde formüle edilmiş bir cilt bakım ürünü) ürün kullanılmalıdır.
- Evde kalarak maske takılan zamanları sınırlandırılmalıdır. Cildi normalde bile akne oluşumuna elverişli olan kişiler maske takma süresini azaltmalı ve maske taktıktan sonra ciltlerini temizlemelilerdir.
Bir ürünün komedojenik seviyesi bazen 1 ila 5 arasında bir ölçekte ölçülür. Sayı ne kadar düşük olursa ürün o kadar komedojenik değildir. 5 olarak kabul edilen bir ürün en çok gözenekleri tıkayacaktır.
Nasıl Önlenir?
- Cildi tıkayabilecek nemlendiricilerden kaçınılmalıdır. İyi komedojenik olmayan bir nemlendirici krem seçilmelidir.
- Yatmadan önce yüz yıkanmalı ve asla makyaj ile uyumamaya dikkat edilmelidir.
- Aşırı güneş ışığından kaçınılmalı ve günlük güneş kremi (SPF 30+) kullanılmalıdır. Çünkü güneş ışığı, daha önceki sivilce kırılmalarının neden olduğu için iltihap sonrası pigment değişikliklerini koyulaştırabilir.
- Yüksek miktarda şeker içeren gıdalardan ve glisemik indeksi yüksek gıdalardan kaçınılmalıdır. Yapılan bazı çalışmalarda, diyette yüksek miktarda şekerin akne ile bağlantılı olduğunu tespit etedilmiştir.
Gül Hastalığı
Gül hastalığı veya diğer ismiyle Rosacea, genişlemiş yüz kan damarlarını içeren, burun, yanaklar, alın ve çenenin kızarık bir görünüme sahip olmasına neden olan bir cilt rahatsızlığıdır. Bunun yanında durum göğsü de etkileyebilir ve ısı dahil birçok tetikleyicisi vardır. Yüz maskesi takmak, cildin sıcaklığını artırarak rosacea alevlenmesine neden olabilir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Akne tedavisi gibi, rosacea tedavisi için reçete edilebilen bazı ilaçlar vardır, ancak etki göstermesi zaman alır. Bu nedenle, bir yüz maskesi veya yüz siperliği takarken rosacea’ya göz önüne almak gerekir, bu şekilde alevlenmeleri önüne geçilebilir.
Nasıl Önlenir?
- Maskeyi gün boyunca mümkün olduğunca gerekli olmadığı zamanlarda çıkarılarak yüz serinletilmelidir. Yüze soğuk suyla ovalamadan yıkamakta yardımcı olabilir.
- Kokusuz cilt bakım ürünleri kullanılmalı ve alkol, kafur ve sodyum defne sülfat gibi maddelerden kaçınılmalıdır.
- Toner veya büzücü kullanmaktan kaçınılmalıdır.
- Kafein ve alkol tüketiminden kaçınılmalıdır.
- Baharatlı yiyeceklerden ve yoğurt, çikolata ve soya sosu gibi alevlenmelere neden olduğu bilinen diğer yiyeceklerden kaçınılmalıdır
- Mümkünse maske ile aşırı terlemeyi tetikleyen aktivitelerden kaçınmalıdır.
Kulaklarda veya Burunda Yaralar
Uzun süre yüz maskesi veya yüz siperliği takmak kulaklar ve burun üzerinde yaraya veya ağrıya neden olabilir. Bu, maskenin cilde sürtünmesinden kaynaklanır.
Nasıl Tedavi Edilir?
Güvenli olduğu zaman ve ortamlarda yüz maskesini takmaya mola verilmek, ağrılı noktaların iyileşmesine yardımcı olmanın en iyi yoludur. Kullanılan yüz maskesi, zemini farklı türde olan maskelerle değiştirilme denenebilir. Mesela kulaklara takılan bir lastikli maske yerine bir bandana denenebilir (cerrahi maske gibi).
Nasıl Önlenir?
Yaraların göründüğü alanlarda yarayı örten koruyucu bir krem kullanılabilir. Bunun kullanılması maskenin cilde sürtünmenin azaltılmasına yardımcı olarak daha fazla cilt tahrişini önleyebilir. Cilt üzerinde nemli bir yara iyileştirici ortam oluşturmak için kullanılan krem yumuşak, jel benzeri bir madde olabilir. Vazelin veya çinko oksit gibi sürtünmeyi önlemek için başka malzeme türleri kullanılabilir.
