Yeni bir NASA çalışmasına göre, Jüpiter’deki muhteşem ve büyük çaplı morötesi auroralar, volkanik uydusu olan Io’dan kaçan yüklü parçacıklar tarafından üretiliyor.
Parlak mavi dairesel kutup ışıklarının kökenleri, şu anda yörüngedeki gaz devini inceleyen NASA Juno uzay aracı tarafından ortaya çıkarıldı.
Kutup ışıklı şafak fırtınaları olarak da bilinen Jovian kutup ışığı gösterisi, büyük gezegenin kuzey ve güney kutuplarını sabahın erken saatlerinde aydınlatıyor.
Yeni keşfin arkasındaki NASA ve Liège Üniversitesi ekibine göre, bu muazzam, geçici ışık gösterimleri, Dünya’nın kutup semalarında dalgalanan ‘aurora alt fırtınalarına’ benzer bir şekilde evriliyor.
Her iki gezegen de, parlak dönen ışıkların görüntülerini oluşturmak için manyetik alanlarıyla reaksiyona giren yüklü parçacıkları yakalayan manyetik alanlar üretir.
Jüpiter’in şafak fırtınasını oluşturan ışıklar, Güneş rüzgarı modelleriyle eşleşmiyor ve bu da araştırmacıların, Jüpiter’in çoğunlukla uydusu Io’dan gelen yüklü parçacıklarla dolu olduğunu fark etmelerine yol açtı.
Bu parçacıklar, manyetik alanıyla gaz devi gezegenin etrafında iyonize olur ve hapsolur ve sonra kutup bölgeleri etrafında dairesel sabah erken ışık gösterisi oluşturur.
İlk olarak 1994 yılında Hubble’ın Faint Object Digicam tarafından keşfedilen şafak fırtınaları, Jüpiter‘in ana auroral ovalinin kısa süreli ancak yoğun bir şekilde parlaması ve genişlemesinden oluşur.
Bu, sabahın erken saatlerinde atmosferin karanlıktan çıktığı yerin yakınında, her iki kutbu da çevreleyen dikdörtgen bir ışık perdesidir.
Juno’dan önce, bu ultraviyole aurora gözlemleri, gezegenin gece yarısı olan her şeyi gizleyerek yalnızca yandan görüntüler sunmuştu.
Bertrand Bonfond, “Jüpiter’in aurorasını Dünya’dan gözlemlemek, uzuvların ötesini, Jüpiter’in kutuplarının gece tarafını görmenize izin vermez” dedi.
Voyager, Galileo ve Cassini gibi önceki uzay aracı dünyayı uzaktan izlediği ve kutupların üzerinden uçmadığı için Juno özellikle yararlı oldu.
Bonfond, “Juno verilerinin gerçek bir oyun değiştirici olmasının nedeni bu, şafak fırtınalarının doğduğu gece yarısında neler olup bittiğini daha iyi anlamamıza olanak tanıyor olmasıdır,” dedi.
Juno’daki ultraviyole spektrografından elde edilen yeni sonuçlar, dünyanın dev kutup bölgelerinde dalgalanan bu tuhaf, kısa süreli auroranın doğuşunu gösterdi.
Araştırmacılar, gaz devinin gece yarısında şafak fırtınalarının doğduğunu ve aurora’nın da onunla birlikte gün kenarına döndüğünü ve bir şafak fırtınasına dönüştüğünü keşfetti.
Çalışmanın arkasındaki ekip NASA için bir weblog yazısında şöyle açıkladı: “Bu noktada karmaşık ve son derece parlak auroral özellikler daha da parlak hale geliyor ve uzaya yüzlerce ila binlerce gigawatt ultraviyole ışık yayıyor.”
Parlaklıktaki sıçrama, şafak fırtınalarının Jüpiter’in üst atmosferine tipik auroradan en az 10 kat daha fazla enerji akıttığını gösteriyor.
Bu çalışmanın sonuçları AGU Advances dergisinde yayınlandı.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
/Jüpiter’in Muhteşem Aurora Işıklarının Kaynağı Belli Oldu/
Dikkat: Sitemiz herkese açık bir platform olduğundan, çox fazla kişi paylaşım yapmaktadır. Sitenizden izinsiz paylaşım yapılması durumunda iletişim bölümünden bildirmeniz yeterlidir.
Kaynak: https://www.bizsiziz.com/jupiterin-muhtesem-aurora-isiklarinin-kaynagi-belli-oldu/