Qadın sahibkarlar haqqında öyrənmək istəyirsinizsə, iz qoyan qadın sahibkarların məzmunu ilə tanış ola bilərsiniz!
Madam CJ Walker, 1867-ci ildə ailəsinin 5-ci övladı olaraq Lousiana’daki bir pambıq tarlasında anadan olub.
Madam CJ Walker, əsl adı Sarah Breedlove, ailənin 5-ci övladı, 7 yaşlarında valideynlərini itirdi. Sarah bu ağrılı itkidən sonrasında böyük bacısının yanına köçdü. 1877-ci ildə pambıqçı olaraq işə başladıqları Mississippiyə köçdülər. Sarah ilk evliliyini 14 yaşlarında etdi. Qızı A’Leila bu evlilikdən doğuldu. Saranın həyat yoldaşı 2 il sonrasında vəfat etdi və Sarah üç böyük qardaşının bərbər işlədiyi St.Petersburqda anadan oldu. Louis köçürülüb. Sarah milyonlarından qənaət edəcək saç baxımı məhsullarının ilk fikri burada idi. 3 aydan çoxdur məktəbə getməməsinə baxmayaraq St. Louis gündəlik 1.5 dollar qarşılığında bir yuyucusu işlədi və qızını məktəbə göndərməyi bacardı.
1890-cı illərdə saç dərisi xəstəliyi Walker’i çox yıxdı və saçlarının çox hissəsini itirməyə səbəb oldu.
1890-cı illərdə, bir çox Afrikalı Amerikalı kimi, Sara da bir baş dərisi xəstəliyinə tutuldu. Sarah bu xəstəliklə dövrün sabunlarında istifadə edilən bir təmizləyici maddənin təsiri ilə saçlarının çox hissəsini itirdi. Madame CJ Walker, o vaxt hələ də Sarah Breedlove olaraq bilinən, şiddətli kəpək və keçəllikdən əziyyət çəkdiyi bilinirdi. Saçların ender hallarda yuyulmasının səbəblərindən biri də o dövrdə əksər amerikalıların daxili santexnika, elektrik enerjisi və ya mərkəzi istilik sistemlərinin olmaması idi. Bərbər olan qardaşlarından kömək istəyən Sarah evdə hazırladığı məhsulları öz üzərində sınadı. Annie Malone adlı qaradərili bir təşəbbüskar qadının məhsullarını sınayan Sarah, Malone’un satış nümayəndəsi olmaq üçün 1905-ci ildə Denverə köçdü. 1903-cü ildə ikinci arvadından ayrılan Sarah, 1905-ci ildə jurnalist olan üçüncü həyat yoldaşı Charles Joseph Walker ilə evləndi və adını Madam CJ Walker olaraq dəyişdirdi. Bu adla öz saç baxım məhsulları şirkətini qurdu və saç dərisini yumşaldan və sağaldan “Madam Walker’s Wonderful Hair Grower” adlı məhsulunu satmağa başladı.
Yaratdığı saç məhsulları ilə daha çox qadına çatmaq üçün cənub və cənub-şərq əyalətlərinə uzunmüddətli bir tura çıxdı. Walker, məhsullarını tanıtmadan, izah etmədən və satmağa emek harcamadan qapı-qapı gəzdi.
Sarah saçların sürətlə böyüməsinə olanak verəcək bir formul hazırladı. Kükürdün qoxusunu örtmək üçün arı mumu, hindistan cevizi yağı, kükürd, mis sulfat və bənövşə ekstraktının bir qoxu qarışığından istifadə etdi. Saç məhsullarını tanıtmaq üçün əsasən Afrikalı-Amerikalı icmaların yaşamış olduğu cənub və cənub-şərq əyalətlərinə bir il yarım tura çıxdı. Qapı-qapı gəzdi və məhsullarını tanıtdı və satmağa çalışdı. Sarah 1908-ci ildə Pittsburqa köçdü, burada Lelia Bərbərlik və saç baxımı məktəbi qurdu.
1910-cu ildə Sarah, “Madame CJ Walker Manufacturing Company” adlı saç baxımı məhsulları fabrikini qurduğu ABŞ-a yerləşdi.
1900-cü illərin əvvəllərində firmalar qaradərili qadınlara satdıqları məhsulların üstünə zənci qadınların şəkillərini qoymaq istəmirdilər. Bunu satışları azaldacaq bir hərəkət kimi qiymətləndirdilər. Madam CJ Walker standart və tətbiq olunan gözəllik nümunələrinə zidd olaraq məhsullarına öz şəklini qoydu. 1910-cu ildə Sarah, Amerikanın istehsal mərkəzi olan Indianapolisə yerləşdi və burada “Madam CJ Walker Manufacturing Company” adlı saç baxımı məhsulları fabriki, bərbər və manikür salonunu qurdu. Hər süre təhsilə və öyrənməyə böyük əhəmiyyət verən Sarah, fabrikdə və sahələrdə işləmək üçün təcrübəli, güclü qadınlar yetişdirmək üçün burada bir peşə məktəbi açdı.
Sarah fabrikində minlərlə qadın işə götürdü. 1917-ci ildə şirkət fabrik qurulduğu gündən bəri ümumilikdə 20.000 qadın təhsil aldığını elan etdi.
Sav-tez qadınları yüksək vəzifələrdə çalışan Sarah, bir çox qaradərili qadına büdcə qurmağı və öz işlərini qurmağı öyrətdi. Madam Walker salonlarında istifadə etdiyi isti tarakların yaradıcısı olmasa da, bu gün istifadə edilən saç düzləndiriciləri və bənzər məhsulların esin mənbəyindən bulunduğunu söyləyə bilərik.
Sarah eyni zamanda qaradərililərin hüquqlarını müdafiə edən bir çox təşəbbüslərdə də fəal rol oynamışdır. NAACP-nin başlatdığı anti-linç hərəkatını dəstəklədi və onlara 5.000 dollar yardım verdi
1913-cü ildə Sarah, işini gücləndirmək üçün Orta Amerikaya getdi və qayıtdıqdan sonrasında New Yorkdakı qızının evində yerləşdi. Nyu-Yorkda da saç salonları olan Walker qadınları artıq məşhur idilər. Harlemdəki ictimai və siyasal həyatda iştirak edən Sarah, qaradərililərin hüquqlarını müdafiə edən bir çox təşəbbüslərdə fəal rol oynadı. NAACP-nin (Qaradərili İnkişafın Ulusal Dərnəyi) başlatdığı anti-linç hərəkatını dəstəklədi və onlara 5000 dollar yardım verdi. Qurum tərəfindən alınan bu yardım, o günə qədər almış olduğu ən böyük yardım idi.
Sarah’ın işi sürətlə böyüməyə başladı. Walker-in işçiləri eyni marka altında həmkarlar ittifaqına qovuşdular.
1917-ci ildə, Filadelfiyada Sarah tərəfindən təşkil edilən ilk ulusal iş qadınları görüşü baş tutdu. Elə həmin il Sara, ilk lisenziyalı qara memar Vertner Tandy ilə Nyu-Yorkda onun üçün bir ev dizayn etməsi ilə razılaşdı.Villiam Lewaro adlı ev, Afrikalı-Amerikalıların bir-birinə dəstək olmaqdan daha çox görüş yeri olduğu kimi təsəvvür edildi. bir ev və xəyallarını gerçəkləşdirdi.
1919-cu ildə 51 yaşlarında vəfat edən, 1 milyon dollardan çox sərvətlə vəfat edən Madam CJ Walker, öz səyləri ilə milyoner olan ilk qaradərili qadın olaraq Guinness Rekordlar Kitabına yazıldı.
Sarah 51 yaşlarında 1919-cu ildə Villa Lewaroda, 1 milyon dollardan çox sərvətlə öldü və Guinness Rekordlar Kitabına öz səyi ilə milyoner olan ilk qaradərili qadın kimi yazıldı. Sephora mağazalarında adlarını daşıyan saç baxımı məhsulları hələ də satılır. Madam CJ Walkerin təşəbbüskarlıq ruhu, çalışqanlığı və güclü fikirləri ilə çətinliklərlə başlamış olan səfəri beynəlxalq bir markanın sahibi və qurucusu olaraq sona çatdı. Bu ecazkar qadının gənc təşəbbüskarlara və cəsur qadınlara ən unikal mirası bir çox qadının həyat şəraitini yaxşılaşdırmaq üçün göstərdiyi səydir.
Bonus: Madame CJ Walker-in həyat hekayəsini izləmək istəyirsinizsə, Netflix-in “SELF MADE: Inspired of the Madam CJ Walker” dan tövsiyə edirik.
Mənbə: 1
