Bronz Çağ’da yüksek statülü Danimarkalılar, ne kadar seyahat ettiklerini ve varlıklı olduklarını göstermek için yüzlerce kilometre uzakta yapılmış karmaşık yün giysiler giyiyordu. Dönemin yün giysilerinin ilk geniş çaplı çalışması, bu seçkin sınıfın MÖ 2. binyılda nasıl ortaya çıkmaya başladığını gösteriyor.
Elit Danimarkalıların en ünlüsü Egtved Kızı olarak bilinir. Egtved Kızı MÖ 1370 yılında öldüğünde 16 ila 18 yaşındaydı. Bir tunik ve etek, sarmallarla süslü geniş bir bronz kemer plaka, narin küpeler, tarak ve bir hançer ile beraber gömülmüştü.
Egtved Kızı’nın kıyafetleri, bölgedeki diğer mezarlarda olduğu gibi, mezarlardaki eşsiz doğa koşulları sayesinde oldukça iyi bir biçimde korunarak günümüze kadar ulaştı. Gömüldüğü meşe tabutun etrafına yerleştirilen bir demir tabakası, vücudun etrafında oksijensiz ve asidik bir ortam yaratılmasına yardımcı oldu. Bu durum, malzemeleri parçalayacak olan tüm mikropları öldürdü.
Egtved Kızı’nın mezarını inceleyen Danimarka Ulusal Müzesi’nden Karin Frei, “Tüm bu zaman boyunca, yün gibi hayvan elyaflarının 3000 yıl boyunca korunabileceği bu tür bir ortam oluşması inanılmaz.” diyor. Frei, bir önceki çalışmasında Egtved Kızı’nın Danimarka’nın dışında doğup büyüdüğünü ortaya koymuştu.
Danimarka’da bu döneme tarihlenen mezarlardaki benzersiz korunma seviyesi, arkeologlar için Bronz Çağ kıyafetlerinin incelenmesine olanak sağladı. Frei’nin yaptığı yeni bir araştırma, kıyafetler için yün üreten koyunların nerede otlamış olabileceğini inceledi ve batı Danimarka’daki Egtved Kızı’nın da dahil olduğu diğer mezarlarla karşılaştırdı.
Yünün kökenini bulmak için bir yöntem yoktu, bu yüzden Frei birkaç yıl önce stronsiyum izotoplarına dayalı olarak bir yöntem geliştirmeye başladı.
“Stronsiyum, yediğimiz ve içtiğimiz şey aracılığıyla bedenimize girer ve yerel alanın jeolojisine bağlıdır. Farklı jeolojik alanlarda farklı stronsiyum izotop aralıkları vardır. Bu aralık yerel toprağı üreten kayaların yaşına ve kaya türüne bağlıdır.”
Stronsiyum analizi, batı Danimarka’daki mezarlarda bulunan yünün% 75’inden fazlasının Danimarka’dan olmadığını gösterdi. Yani Egtved Kızı, egzotik ve muhtemelen pahalı kıyafetler giymek için toplumundan uzaktı. Ayrıca yün ve metal için iyi değer biçmiş bir elit grubun parçasıydı.
Frei, “Genel olarak Bronz Çağı’nda daha önce düşündüğümüzden daha fazla şey olduğunu görmekteyiz. Bronz Çağ için bazen Avrupa’nın ilk altın çağını yaşadığı dönem olduğu söylenir.” diyor.
“Uzun mesafeler arasında yapılmış ticaretleri görebiliyor ve farklı gruplar arasındaki inanılmaz kültürel etkileşimleri anlayabiliyoruz. O dönemde, sosyal statüde farklılıkların olduğu farklı bir toplum gelişmeye başlar ve bu dönemde elit bir kişi ortaya çıkar.”
Frei, “Bu elitin kıyafetlerini incelemek, onun kimliği hakkında yeni bakış açıları edinmemizi sağlıyor. Eğer sadece mezardaki metal objelere bakarsak bunların hiçbirini göremeyiz. Bronz Çağı’nda yeni kimlik biçimleri ortaya çıkıyor. Birdenbire kadınların erkeklerden net bir şekilde farklı olduğunu görmeye başlıyoruz. Bu, daha güçlü hale gelmeye başlayan bir kimlik çeşidi.” diyor.
Analizler, henüz yünün tam olarak nereden geldiği hakkında bir şey ortaya koyamadı. Bunun nedeni büyük ölçüde metodun henüz emekleme aşamasında olması ve Avrupa’nın kapsamlı jeolojik haritalardan yoksun olması. Yöntem geliştirildikten sonra, yün gibi organik ürünlerin için menşei bölgelerinin belirlenmesi daha kolay olacak.
Kaynak: http://arkeofili.com/danimarkada-bronz-cag-elitleri-suslu-yun-kiyafetlerle-gomuluyordu/
