Bisiklet sürmek bazı durumlarda tehlikeli gibi görünebilir. Ancak kullandığınız bisikletin sezgisel özellikleri olsa ve sizin tehlikede olduğunuzu önceden tespit edip güvenli bir şekilde manevra yapabilseydi bu tehlike söz konusu olur muydu?
Avusturya Monash Üniversitesi ve İngiltere Southampton Üniversitesi’ndeki araştırmacılar, insanların zihinlerini “okuyabileceğini” ve bir bisikletçinin tehlikede olduğunu tespit edebileceğini iddia ettikleri bir e-bisiklet icat ettiler.
Araştırmacılar Josh Andres (solda) ve Floyd Mueller bisikletçi Nathan Semertzidis’i sezgisel teknoloji başlık ve bilgisayar bağlantısını gerçekleştiriyorlar. Fotograf: Simon Schluter
ENA: Beyine Bağlanan EEG Bisikleti
Ena, bisiklet sürücüsünün10-12 Hz’lik yüksek alfa aralığında olan 0,76 ila 1,19 mikro voltluk sinirsel aktiviterini izlemektedir. Bu aralık, bisiklet sürücünün çevresindeki farkındalığının en yüksek düzeyde olduğu aktivite alanın denk gelmektedir. Çok çekirdekli tasarlanan bir kablo ile sürüş sırasında elde edilen veriler bisikletin elektronik aksamlarıyla birlikte çalışan bir ara yüz oluşturulmakta bir dizüstü bilgisayarına aktarılmaktadır. Bu verilere göre sürücünün çevresine dair farkındalığı ihtiyaç duyulan aralıkta olduğunda elektrik motorunu açık tutmakta fakat farkındalık aralığı daraldığında ise elektrik motoru destek mekanizmasını kapatmaktadır. Bunu yapmaktaki amaç ise, bisikletin tehlike anında beyinle eş zamanlı olarak tehlikeyi algılaması ve sürücünün hızını kesmesi için anında hareket etmesini sağlamasıdır.
Araştırmacılar tarafından bir yıldan fazla bir süredir üzerinde çalışılan elektroensefalogram destekli e-bisiklet prototipi, bisikletçinin beynindeki elektriksel aktiviteyi, sürücünün görüş alanının doğasını tespit etmek için taramaktadır. Bisikletçi oksipital lobundaki beynin görsel işleme alanı içindeki elektrik sinyallerini ölçen bir EEG elektrot kapağı, sırt çantasındaki küçük bir bilgisayar tarafından desteklenmektedir ve bu da beyin aktivitesinden sinyalleri bisiklet motoruna yönelik talimatlara dönüştürmektedir.
Bisiklet sürerken, eğer bisiklet sürücüsünün görüş alanı darsa önünü bir araç kestiği zaman veya bisiklet yolunda bir engel tespit ettiğinde sürücü nörolojik bir tepkiyle bisikletin hızını keser durur. Veya daha yavaş da olsa ilerleye çalışır. Fakat eğer bisiklet sürücüsü eğer geniş bir alanı görebilse, tehdit olmadığını fark eder ve bisiklet yoluna devam eder.
Çevresel farkındalıktaki değişiklikler genellikle bir kişinin çevresi hakkındaki farkındalığı, fiziksel performansı ve koordinasyonu ile bağlantılıdır. Monash, IBM ve Southampton Üniversitesi’nden araştırmacı Josh Andres, bisiklet kazalarının genellikle bisikletçilerin çevrelerinin daha geniş açıyla farkında olmaları gereken kavşaklarda meydana geldiğini bildirmektedirler. Bu çalışmayla hedeflenenin kritik durumlarda binicilere ekstra zaman kazandıran bir teknoloji bulmak istediklerini, ancak bu beceriyi dış kaynak kullanmak yerine, sürücülerin vücutlarıyla daha fazla bağlantı kurmasına yardımcı olan bir teknolojiyle ile gerçekleştirmek istediklerini bildirmiştir.
Ena olarak adlandırılan bu e-bisiklet, bisikletçiler için çevresel görüşlerini geliştirmelerini sağlayan bir geri bildirim döngüsü sağlayacaktır. Günümüzde bu konuda çıkarılan yeni teknolojilerin çoğu, kişiye dış kaynak kullanarak riskleri minimize etmeyi sağlarken, bu teknoloji kişinin kendi bedenini daha fazla kullanarak bedeniyle daha uyumlu olması koşuluyla sürüş güvenliği sağlamayı amaçlamaktadır.
Daha önce aynı kişiler tarafından bisikletin pedallarını trafik ışığı sinyallerine bağlayan ve bisikletçiye hızlanmalarını veya yavaşlamalarını bildiren e-bisiklet tasarımları yapılmıştır. Monash Üniversitesi araştırmacısı Floyd Mueller, yeni bisikletin insanların bisiklete binme güvenini artırmayı ve kendilerini kontrol altında hissetmelerini sağlamayı amaçladıklarını düşündüklerini dile getirmektedir.
Mauller göre “İyi bisikletçiler bisikletleriyle aralarında uyumu güçlü bir şekilde kurabilen kişilerden oluşmaktadır.” Bu teknolojinin sağladığı durum da bisikletçinin bisikleti vücutlarının bir parçası olarak görmesini sağlayan bir donanım olması” şeklinde açıklama yapmıştır. Bisiklet, bisikletçinin ne zaman tehlikede olduğunu fark ederek manevra yapmakta ve bu da bisikletçinin güvenli ve huzurlu bir şekilde bisiklet sürmesini sağlamaktadır”
Ena olarak adlandırılan bu teknoloji, bir beynin elektriksel aktivitesini izlemek için teknolojiyi kullanan, neler olup bittiğini anlamak ve yorumlamak için binicisinden gelen etkinliği izlemek ve tehditlere uygun şekilde yanıt vermek için kullanılan bir prototip e-bike(e-bisiklettir)’dir. Sistem tarafından bir tehdit algılandığında, elektrikli bisiklet motoru askıya alabilir ve bisikleti yavaşlatabilir, bu da bisikletin bir tehdidin hissedildiğini anlamasını ve sürücü için harekete geçmesini sağlamaktadır. https://www.youtube.com/watch?v=ccYM0AHaj0E&feature=emb_logo[youtube https://www.youtube.com/watch?v=ccYM0AHaj0E?version=3&rel=1&fs=1&autohide=2&showsearch=0&showinfo=1&iv_load_policy=1&wmode=transparent&w=662&h=373]
Alternatif olarak, bir sürücünün bakış açısının dikkatini dağıtacak çok az şey olduğunda, elektriksel aktivite Ena e-Bike’a hızlanmanın uygun olduğunu söyleyebilir, böylece bisiklet daha hızlı hale gelebilir, çünkü sürücü kendini daha güvende hisseder. Monash Üniversitesi Egzersiz Oyunları Laboratuvarı Direktörü Profesör Florian ‘Floyd’ Mueller, “Ena ile fiziksel olarak aktif olmanın sürücü mutluluğunu artırmak için insan vücuduyla bütünleşen teknolojiyi keşfedebileceklerini,” dile getirmiştir.
Projenin de umut vaat eden tek yönü bu değildir. Projenin baş araştırmacısı IBM Araştırmacı Josh Andres, projenin başka alanlarda da kullanılabileceğini bildirmektedir. Andres’e göre “Bu yeni araştırma, insanların yeteneklerini genişletmek için günlük yaşamda akıllı sistemlerle birlikte nasıl çalışabileceklerine dair umut verici sonuçlar göstermektedir.”
Andres’e göre “Bunun gibi teknolojinin yararlı olabileceği pek çok alan olabilir. Mesela acil durum personelinin emniyet ve müdahale süresinin artırılmasından, bir durum hakkında bilgi edinmek için hastanın çevresel vizyonunu potansiyel olarak izlemeye, hatta futbolcuların çevresel vizyonlarını geliştirmelerine yardımcı olmak için sporda bile kullanılabilecek kadar çeşitli kullanım senaryoları düşünülebilir.”
Kaynak: smh.com.au
Fotograf: Simon Schluter
