Zihin yüklemesi olarak bilinen bir teknolojinin amacı, bilgisayarlarda insan beyninin işlevsel kopyalarının oluşturulmasını mümkün kılıyor.
Araştırmacı Michael Laakasuo “Zihin yükleme çözülmemiş felsefi soruları olan bir teknoloji rekabeti,” diyor.
“Örneğin, beyin kopyalandığında iletilen bilinçli deneyimler potansiyel oluşturur mu? Dijital beynin acı hissetme yeteneği var mı ve taklit edilen beyin cinayete kalkıştığında kapatılabilir mi? Ve potansiyel olarak sonsuz yaşam, dijital bir platformda nasıl olabilir?”
Bilim kurgu meraklılarından olumlu bir tutum
Bu tür sorular bilim kurgu olarak düşünülebilir, ancak beynin dijitalleştirilmesindeki ilk atılımlar zaten yapılmıştı: örneğin, yuvarlak kurtların sinir sistemi (C. elegans), bağımsız olarak hareket eden ve engelleri kaldıran bir Lego robotu içinde başarılı bir şekilde modellenmiştir. Son zamanlarda, sıçan beyninin somatosensoriyel korteks parçasının fonksiyonel bir dijital kopyasının oluşturulması da başarılı olmuştur.
Felsefe, bilim kurgu ve bilim dergilerinde beynin dijitalleştirilmesi ile ilgili sorular alanında bilimsel keşifler göz önünde bulundurulmaktadır. Helsinki Üniversitesi’nde çalışan bir araştırma grubu olan Moralities of Intelligent Machines, konuyu aynı zamanda ahlaki psikolojinin perspektifinden araştırıyor, diğer bir deyişle sıradan insanların bu teknolojinin kullanımını onaylama veya kınama eğilimini haritalandırıyor.
Laakasuo şöyle açıklıyor: “Verilerin Amerika Birleşik Devletleri’nde toplandığı ilk alt projede, erkeklerin teknolojiyi kadınlardan daha fazla onayladıkları görülmüştür. Ancak bilim kurguya olan ilginin standartlaştırılması, bu farklılıkları ortadan kaldırmıştır.”
Laakasuo’ya göre, bilim kurguya daha güçlü bir şekilde maruz kalmak, genel olarak zihin yükleme teknolojisine daha olumlu bir bakış açısı ile ilişkiliydi. Çalışma ayrıca geleneksel dindarlığın teknolojiye yönelik olumsuz tepkilerle bağlantılı olduğunu da ortaya koymuştur.
Cinsel meselelere karşı hassas olanlardan nefret etme
Verilerin Finlandiya’da toplandığı başka bir alt çalışma, insanların, bir şempanze, bir bilgisayar veya bir android olsun, hedefe bakılmaksızın genel olarak bir insan bilincini yükleme konusunu onaylamadıklarını gösterdi.
Üçüncü bir projede, araştırmacılar, ölümün ve intiharın onaylanmama sorununda teknolojinin olumlu bir görünümünü ve onayını gözlemlemişlerdir. Bu alt projede, araştırmacılar ayrıca, cinsel meselelere karşı tiksindirici olan ve zihin yükleme teknolojisini onaylamayan kişiler arasında güçlü bir bağlantı bulmuşlardır. Bu tip irrite olan hassas insanlar, örneğin pornografik videoların izlenmesini ve komşuların seslerini iğrenç görüyor. Cinsel iğrenme duyarlılığı ile zihin yükleme teknolojisinin onaylanmaması arasındaki negatif bağlantılara dair işaretler şaşırtıcıdır; çünkü bu konuda, teknolojinin, üretim ve eş seçim ile ilgili bir ilişkisi yoktur.
Laakasuo bunu şu sebebe bağlıyor: “Ancak, beynini dijitalleştiren bir kişinin biyolojik olarak yeniden üretilememesi bulguların makul görünmesine neden olabilir. Başka bir deyişle, teknoloji insan doğası anlayışımıza temel bir meydan okumadır.”
İnsan beyninin dijital kopyaları, insanlığın kurucu direklerinden biri olan cinsellik konusunda, tıpkı bir amip gibi, bölünerek çoğaltılabilir. Bu arka plana karşı, cinsel iğreti ile söz konusu teknolojiyi kullanmanın kınanması arasındaki bağlantı rasyonel görünüyor.
Makine istihbaratı ve robotik üzerine araştırma için finansman
Yukarıdaki araştırma projeleri, Jane ve Aatos Erkko Vakfı tarafından finanse edildi. Bunlara ek olarak, Moralities of Intelligent Machines projesi, bir yıllık takip araştırması için Weisell Vakfı’ndan (sadece Finlandiya’da) 100.000 Euro aldı. Vakıf başkanı Mikko Voipio’ya göre hümanizm, makine istihbaratı ve robotik üzerine yoğunlaşan araştırmalara büyük önem veriyor.
“Yapay zekânın cesurca gelişmesi ve yaşamın çeşitli yönlerinde artan yaygınlığı, teknolojik uygulamaların etik ve hümanist yönüyle ilgili kaygıları artırıyor. Bu tür sistemlerin geliştirilmesinde ve eğitilmesinde ilgili uygulama alanlarının ahlakı da dikkate alınıyor mu? Moralities of Intelligent Machines grubu, teknolojiyi uygulamada sıklıkla unutulan faktöre odaklanmaktadır. Weisell Vakfı’nın yönetim kurulu, yapay zeka politikacılar arasında bir hane reisi olduğu düşünüldüğünde şu anda bu tür araştırmaları önemli bulmaktadır. Madalyonun diğer tarafının da dikkat çekmesi iyidir.”
Michael Laakasuo’ya göre, robotik ve yapay zekânın ahlaki psikolojisi üzerine araştırmalar için fon bulma umutları şu anda biraz pusluydu, ancak Moralities of Intelligent Machines grubu, sürekli ilgi ve teşvik için hem fon verenlere hem de Fin toplumuna minnettardır.
Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2018/07/180712100452.htm
Çeviren: Bünyamin TAN
