Adrenalin hormonu, sizi daha güçlü, daha çevik ve daha dikkatli yapan heyecanlı veya korktuğunuzda hangi komutları verir?
Tehlike anında vücudunuzda çok güçlü bir etkiye sahip olan bu hormondan ne kadar salınır?
Adrenalin molekülleri neden kalbe, beyne ve kaslara giden damarları açar ve karaciğere ve cilde giden damarları daraltır?
Bir tehlikeyle karşılaşıldığında, bir kişi kendini en kısa sürede savunmalı veya bir yerden kaçmalıdır, insan vücudu daha güçlü ve daha dayanıklı olmalı ve normal koşullardan daha iyi performans göstermelidir. Bu gibi olağanüstü durumlarda, vücutta gerekli düzenlemeleri yapmak için kalbin daha hızlı atması ve daha fazla kan pompalaması gerekir. Nitekim, insan vücudu bu gibi durumlar için en mükemmel şekilde yaratıldı ve vücudumuzun içine tehlike oluşturan büyük bir hormon yerleştirildi. Adrenalin adı verilen bu hormon, olağandışı bir durum durumunda adrenal bezlerin iç kısmında bulunan laboratuvarda üretilir ve vücudun çeşitli bölgelere dağılır ve vücudun tehlike durumuna göre tepki vermesine izin verir.
Kanımızdaki adrenalin miktarı ne kadar?
Araştırmalar çok çarpıcı bir gerçeği ortaya çıkardı. Bir kişinin kanındaki adrenalin hormonu miktarı aşağıdaki örnekle ifade edilir:
“Vücudumuzdaki kan 2 metre derinliğinde ve 100 metre çapında bir göl ile karşılaştırılırsa, kanımızdaki adrenalin miktarı bu göle dökülecek bir çay kaşığı sıvı kadar olacaktır. “ (Helena Curtis, Sue Barnes, Biolog’a Davet, s.467)
Bu az miktarda maddenin insan vücudu üzerinde çok güçlü bir etkisi vardır. Adrenalinin insanlara getirdiği bu özellikler, yaratılışındaki mükemmeliyetten kaynaklanır.
Vücudumuzdaki kan 2 metre derinliğinde ve 100 metre çapında bir göl ile karşılaştırılırsa, kanımızdaki adrenalin miktarı bu göle dökülecek bir çay kaşığı sıvı kadardır.
Tehlike Sırasında Ekstra Kan Gerekli Nasıl Alınır?
Tehlikenin ortaya çıkmasıyla birlikte, vücuttaki alarm düğmesine basılır. Beyin böbreküstü bezlerine yıldırım benzeri bir düzen gönderir. Adrenal bezin iç kısmında bulunan hücreler uyanır ve derhal adrenalin hormonunu serbest bırakır.
Adrenalin molekülleri kana girer ve tüm vücuda yayılır.
Salgılanan adrenalin molekülleri damarlarda özel bir düzenleme yapar. Bu düzenleme, tehlike durumunda gerekli hayati organlara daha fazla kan akmasına izin verir. Bunun için kan damarlarını kalbe, beyne ve kaslara genişletmeyi emreder.
Damarların etrafında bulunan hücreler, adrenalin hormonu tarafından verilen sıraya uygundur ve gerekli damarların genişlemesine izin verir. Bu şekilde beyin, kaslar ve kalbin ihtiyaç duyduğu ekstra kan sağlanır. (Eldra Pearl Solomon, İnsan Anatomisi ve Fizyolojisine Giriş, Çeviri: Doç. Dr. L. Bilkem Suzen, İstanbul, Birol Basın Bülteni Dağıtımı, Ağustos 1997, s.140)
Adrenalin molekülleri neden cilde giden damarları daraltır?
Adrenalin molekülleri tarafından yapılan düzenleme kalbe, beyne ve kaslara giden damarları açarken cilde giden damarları mucizevi bir şekilde daraltır. Böylece vücut için gerekli ekstra destek sağlanır.
Cilde çok az kan pompalanmasının başka bir nedeni vardır: Bu, olası bir yaralanmada kan kaybı riskini en aza indirir. Aşırı heyecan karşısında deride gözlenen solmanın nedeni, o anda cilde daha az kan pompalanmasıdır.
Adrenalin moleküllerinin her organ için farklı anlamları vardır. Damara giderken damarı genişleten adrenalin molekülü, kalbe gittiğinde kalp hücrelerinin kasılmalarını hızlandırır. Böylece kalp daha hızlı atar ve kaslara ekstra güç için ihtiyaç duydukları kan verilir.
Böbreküstü bezleri laboratuvar gibi çalışır ve birbirinden önemli hormonlar üretir. Böbreküstü bezlerinde iki laboratuvar vardır. Birincisi adrenal korteks, diğeri adrenal medulla. Bu laboratuvarlarda üretilen hormonlar insanlar için hayati önem taşır.
Karaciğere ulaşan adrenalin molekülleri, burada bulunan hücrelerin kana daha fazla şeker karıştırmasını emreder. Bu şekilde kandaki şeker miktarı artar ve kasların ihtiyaç duyacağı ekstra yakıt sağlanır.
Tehlikeli anlarda, vücut beyin ve adrenal bezler arasındaki zincir tarafından uyarılır.
Adrenalin, uçağı arızalanan bir pilotun vücuduna derhal salgılanır. Bu sıvı beyne daha fazla şeker ve kan göndererek pilotu daha dikkatli hale getirir. Daha fazla saldırıya neden olarak kan basıncını ve kalp atışını arttırır. Bunlar, adrenalinin pilotta yaptığı düzinelerce değişiklikten sadece birkaçı.
Adrenalin hormonu kana girdiğinde, neredeyse tüm vücudu uyarır. Sindirim organlarının hareketlerini engeller ve sindirim sürecini durdurur. Bu nedenle, sindirime katılmayan önemli miktarda kan, kasları beslemek için boş kalır. Aynı zamanda, kalbin ritmi hızlanır, kan basıncı artar. Akciğerlerin bronşları genişler, oksijen girişini hızlandırır ve kanı oksijenle besler. Kandaki şeker miktarı artar. Bu kaslara ekstra enerji sağlar. Son olarak, göz küreleri genişler ve gözlerin ışık uyaranlarına duyarlılığı artar. Tüm bu etkiler bir araya geldiğinde, kişi kaçmak ya da savunmaya gitmek üzere olsun, her durumda büyük bir performans göstermeye hazırdır.
Adrenalin Hormonunun Her Hücre Tipi İçin Farklı Anlamları Var
Tehlike durumunda vücudunuzda acil bir durum bildirilir ve adrenalin hormonu adrenal bezinizden salgılanır. Kana giren adrenalin moleküllerinin her organ için farklı bir anlamı vardır; Damara giderken damarı genişleten bu molekül, kalbe gittiğinde kalp hücrelerinin kasılmasını hızlandırır. Adrenalin molekülleri kas hücrelerine ulaştığında, kasların daha güçlü kasılmasına da izin verir. Karaciğere gittiğinde, buradaki hücrelere kana daha fazla şeker karıştırmasını emreder. Bu şekilde kasların ihtiyaç duyacağı ekstra yakıt sağlanır. Adrenalin hormonunun vücuttaki bu aktivitesi büyük zeka, bilgi ve yetenek gerektirir. Bütün bunlar, Allah’ın vücudumuzdaki her molekülü yarattığını ve yaşamı boyunca gücü, iradesi, kontrolü ile aktif olduğunu açık ve kesin delillerdir.
Adrenalin Hormonunu Kim Kontrol Eder??
Vücudunuzdaki yüzlerce damarın çapı ve nerede ve ne kadar kan ilettikleri görünmez bir hormon tarafından ayarlanır. Adrenalin hormonunun vücuttaki bu aktivitesi büyük zeka, bilgi ve yetenek gerektirir. Bu çok küçük molekül, her şeyden önce, ne zaman ve ne yapılacağını çok iyi bilir ve bir insana ihtiyaç duymadıkça vücudu asla alarm durumuna sokmaz. Bunun dışında hangi hücrelere gitmesi gerektiğini ve hangi emirleri vermesi gerektiğini çok iyi biliyor ve asla unutmuyor. Ayrıca, vücudun alarm durumundan çıkarılması asla yanlış değildir.
Aksi takdirde, böyle bir hata yaparken vücutta onarılamaz hasar meydana gelebilir. Bununla birlikte, bu küçük moleküller büyük bir sorumluluktur. Belli bir düzen ile birkaç atomun birleşmesiyle oluşan, akılcı, bilinçsiz, cansız, beyni, gözleri veya bilgisi olmayan bir akışkanın çok rasyonel, organize ve hızlı bir şekilde hareket etmesinin imkansız olduğu açıktır. Tanrı’nın yaratılışının aynı zamanda yaşamımız boyunca Tanrı’nın kontrolü altında olduğunun açık ve kesin delillerinden sadece biridir.
Yazar / Op. Hüsnü Erel Aksoy
