536 yılı Avrupa için korkunç , dehşet verici ve son derece kötü bir yıldı.18 ay boyunca günde 24 saat , gizemli sis ve güneşi kaplayan mavi bir pus perdesi Avrupa’yı sarıp sarmalayarak ,Orta Doğu’yu da içine alıp ,Asya’nın içlerine kadar ilerledi. Geçtiğimiz 2000 yılın en soğuk sıcaklık düşüşleri, İrlanda’dan Çin’e ürünlerin yetişmesini engelledi ve çok yaygın kıtlık meydana geldi. İnsanlar bundan sonraki gelecek yıllarda uzun ve soğuk gecelerin daha da sertleştiğine katlanmak zorunda kalacaktı.
541 yılında da , Jüstinyen Vebası adıyla bilinen hıyarcıklı veba salgını, Akdeniz’e doğru yayıldı ve 100 milyona kadar insanı ölümüne sebep oldu.
Bu olaylar zinciri ,bilimsel dille izah edildiğinde tam olarak bir anafordu.Geçenlerde Ortaçağ tarihçisi ve arkeolog Michael McCormick , Nature dergisine yaptığı açıklamada ” 536 yılı en kötü yıl olmasa bile , en kötü dönemlerden birinin başlangıcıydı.” dedi.
Bilim insanları , o zamanda başlamış olan yıkım hakkında bilinen bir çok şeye rağmen , Avrupa’yı saran bu gizemli bulut ve sis perdesine neyin sebep olduğundan tam olarak emin olamıyorlardı. Şu sıralarda , McCormick , ABD, Büyük Britanya ve Almanya ’dan meslektaşları en sonunda bu gizemli bulut ve sis olayı hakkındaki sorunun cevabını bulduklarını düşünüyorlar .Ekip , İsviçre Alp’lerinden alınan 2000 yıldan daha fazla tarihi geçmişi içeren buz kristalleri çekirdeklerinin mikroskobik incelemelerinin sonuçlarını ,14 Kasım haftası Journal Antiquity dergisinde yayınlan yeni bir çalışma makalesinde analiz ettiler.
Çeşitli seviyelerden 72 metreye kadar olan yerlerden alınan buz kristallerinin çekirdeklerinde , Sahra toz fırtınası ve gümüş madeni patlaması kalıntıları olan toz , metal ve hava partikülleri kalıntıları , son iki bin yıl boyunca Avrupa’nın atmosferinin nasıl değiştiğine dair temel ipuçlarını vermekteydi. Yeni bir çalışma da, İzlanda volkanik patlamasının , Avrupa’nın en karanlık günlerinin başlangıcından hemen önce geldiğini ortaya koydu.
Yapılan diğer bir çalışma da , daha öncede çeşitli gazete yazarları tarafından ortak yazılarda da belirtildiği gibi Alp buz kristali çekirdeğini kesmek için lazer kullanıldığı konusuna değinmektedir. Bilim insanları , lazer metodunu kullanarak , her birisi tarih boyunca sadece birkaç gün veya hafta önce düşen kar kümelerinin üzerinde tutunmuş çok özel bir atmosferik olayı temsil eden on binlerce buz kristali çekirdeklerini incelemeye aldılar .Ekip, 536 baharına tarihlenen örneklere baktığında, daha sonra İrlanda ’ da volkanik kayalarda izlerine rastlanan iki tür mikroskobik volkanik cam kırığı buldu.
Araştırmacılara göre, havaya Kuzey Yarımküre üzerinden Güney Rüzgarları tarafından Avrupa ’ya süpürülen bu cam kırıkları ve bir yıldan fazla havayı kaplayacak olan canavar kül bulutu da büyük bir volkanik püskürmenin kanıtlarıdır.
Önceki araştırmacıların da belirttiği gibi , çalışmanın ortak yazarlarından ve Nottingham Üniversitesi arkeologlarından Christopher Loveluck , ABD ’nin batısında meydana gelebilecek ve Avrupa’nın karanlığa bürünmesine sebep olacak volkanik patlama olasılığının , İzlanda hipotezinin tarihsel kayıtlarda anlatıldığı tahribattan daha fazla tutarlı olduğunu ifade ediyor.
Yaptığı bir açıklamada Loveluck “İzlanda Britanya ve Avrupa ’nın Kuzeybatısına Kaliforniya’dan daha yakındır , bu da patlamanın bu bölgelerdeki iklim koşullarındaki etkisinin ,önceden düşünülenden daha fazla olacağı anlamına gelmektedir .” dedi. “Bu olay etkisini hızlı bir şekilde gösterecek olup , soğuğun meydana getireceği etki Britanya ve Kuzeybatı Avrupa gibi bölgelerde hemen hissedilecektir. Bu da kötü mahsul verimi nedeniyle artan kıtlık ve hastalık olasılıkları gibi sonuçları bahsedilen bölgelerde aniden ortaya çıkacaktır.”
Ekip aynı zamanda daha sonra 540 ve 547 yıllarında meydana gelen iki patlamanın kanıtlarını da buldu. Araştırmacılara göre , bu volkanik üçlü-patlamalarla bir araya gelen kirlilik, güneş ışınlarını engellemek ve dünyanın soğumasına neden olmaktan çok daha fazlasını yaptı – Avrupa’da 100 yıl süren bir ölüm ve çöküş dönemini oluşturan şartları oluşturdu.
Neyse ki, Avrupa’nın bu korkunç , hiç de iyi olmayan, çok kötü günler dizisi sonunda bitti . Araştırmacılar ,640 yılları civarına ait Alp buz kristalleri çekirdekleri örneklerinde gümüş eritme işlemleri sırasında gökyüzüne bırakılan partiküllerin neden olduğu yeni bir hava kirliliği türü işaretleri tespit ettiler . Gümüş için oluşan talep, açlıktan ölmekte olan Avrupa’nın karanlığında yeniden canlanan bir ekonomiyi ve değerli metallerin ticaretini yapmaya hazır yeni bir ticaret sınıfının ortaya çıkmasını temsil ediyordu.
Makale aslı https://www.livescience.com sitesinde yayınlanmıştır.
Kaynak: https://www.livescience.com/64132-worst-year-ever-536.html?utm_source=ls-newsletter&utm_medium=email&utm_campaign=20181125-ls
Çeviri: İbrahim Özkaraca
